Op 6 januari kijken alle Italiaanse bambini uit naar… La Befana

Befana Cover

Bij ons kijken de kinderen elk jaar vol spanning uit naar 6 december, het feest van Sinterklaas. In Italië moet het jonge grut nog een maand langer wachten. Daar is 6 januari het grote kinderfeest. Dan komt immers La Befana langs. Wie het voorbije jaar braaf is geweest, krijgt snoep en speelgoed. Wie stout was, moet zich tevreden stellen met… een stuk steenkool.

La Befana wordt afgebeeld als een oude, lelijke vrouw met een bezem. Een soort heks, zeg maar. Ze draagt een sjaal en sleurt een zware zak met zich mee. Haar gezicht is vuil want ze komt (net als onze Roetpiet) de huizen binnen via de schoorsteen. Volgens de legende is La Befana een vrouw die op een avond bezoek kreeg van de Drie Koningen die op zoek waren naar het pasgeboren kindje Jezus. Ze vroegen haar of zij hen een aanwijzing kon geven waar ze moesten zoeken. Dat kon ze niet, maar ze verleende hen wel onderdak voor de nacht. De volgende dag zetten de Drie Koningen hun tocht verder. Uit dankbaarheid voor de ontvangst nodigden ze de vrouw uit om hen te vergezellen op hun zoektocht naar het kindje Jezus. De vrouw wees de uitnodiging af met het argument dat ze nog te veel werk had in het huishouden (vandaar de bezem). Enkele uren later kreeg ze spijt van haar beslissing en daarom besloot ze toch op zoek te gaan. Overal waar ze een huis passeerde waar een kindje woonde, liet ze wat snoep achter, want misschien woonde daar wel het kindje Jezus. Ze heeft het kindje Jezus tot op vandaag echter nog steeds niet gevonden en daarom blijft ze elk jaar in de nacht van 5 op 6 januari Italië doorkruisen en overal waar kinderen wonen snoepjes uitdelen.

Kinderen die braaf zijn geweest, mogen zich verheugen in speelgoed en veelkleurig snoep. Wie het voorbije jaar minder flink is geweest, moet vrede nemen met een stuk steenkool. Die ‘steenkool’ is een donkerkleurig snoep op basis van suiker dat speciaal voor de gelegenheid in deze periode wordt gemaakt. En omdat elk kind in de loop van het jaar wel eens wat kattenkwaad heeft uitgespookt, maakt dit zwarte snoep standaard deel uit van wat de jonge Italiaantjes ’s ochtends op 6 januari aantreffen in de grote sok die ze de avond voordien bij de haard hebben opgehangen.

La Befana
Befana

Hoewel La Befana overal in Italië gevierd wordt, is ze toch vooral in de regio’s Le Marche, Umbria en Lazio populair. Dat waren voormalige pauselijke staten. Onder invloed van de Kerk werd het van oorsprong heidense feest, dat reeds in de tijd van de Romeinen rond 6 januari gevierd werd, er uitdrukkelijk in verband gebracht met de feestelijkheden rond het kerkelijke feest van de Drie Koningen, de zogenaamde Epifania. De naam La Befana berust overigens op een verkeerde uitspraak van l’Epifania (> la Befania > La Befana). Vooral de stad Urbania, nabij Urbino in Le Marche, staat bekend voor haar jaarlijkse Festa Nazionale della Befana, een vijf dagen durend feest dat begint met een grote heksenstoet en eindigt met een feestelijk vuurwerk.

La Befana Urbania
La Befana Urbania

Elke avond verzamelt er zich een massa mensen om La Befana aan een stalen kabel op haar bezem te zien afdalen van de hoge toren van het gemeentehuis naar de piazza. Eens ze veilig  op de begane grond is aangekomen, deelt ze snoepjes uit aan de massaal samengestroomde kinderen, die haar verwelkomen met liedjes, zoals bijvoorbeeld het populaire
La Befana vien di notte
con le scarpe tutte rotte
con le toppe alla sottana:
viva, viva la Befana!

Bekijk ook eens dit leuke filmpje (in Italiaans en Engels) over hoe een meisje in Rome het feest van La Befana beleeft.


Colophon PIC

Ciao! Wij zijn Carl Buyck en Franka Verhoeyen, initiatiefnemers van Cosiddetto. Via deze blog delen wij onze passie voor Italië en al het moois dat dit bijzondere land te bieden heeft. Als je dit artikel leuk of interessant vindt, deel het dan gerust met jouw vrienden of kennissen. Je doet er ons een groot plezier mee. Grazie mille!

Reacties

Geef een reactie