Wat doe je als je een nieuwe taal wil leren? Wel, dan volg je taallessen. Vaak wordt in die lessen gebruik gemaakt van een handboek met eenvoudige verhalen of conversaties rond herkenbare situaties uit het dagelijkse leven. Via die verhalen krijg je dan rond een bepaald thema de meest courante woordenschat aangereikt. En zo raak je gaandeweg vertrouwd met de nieuwe taal. Wel, het zal je misschien verbazen, maar het is op exact dezelfde wijze dat jonge Romeinen tweeduizend jaar geleden ook Latijn en Grieks leerden. Hun handboek heette ‘Colloquia’ (gesprekken). Omdat deze Colloquia, net als onze hedendaagse taalhandboeken, bezwaarlijk als literatuur kunnen worden bestempeld, zijn ze weinig bekend, zelfs niet bij klassieke filologen. En dat is jammer, want ze bevatten een schat aan informatie over ‘het leven zoals het was’ in het oude Rome. Met het boek ‘In een Romeins klaslokaal. Een schoolboek uit de eerste eeuw’ brengt Eleanor Dickie, docente Klassieke Talen en Geschiedenis van de Oudheid aan de universiteit van Reading, daar verandering in.

Het boek, recent in het Nederlands vertaald door Arian Verheij en Vincent Hunink en uitgegeven bij Athenaeum, biedt een levendige inkijk in het dagelijkse leven van de modale Romein. We leren hoe het eraan toeging op school, in de rechtbank, in het badhuis, bij de bankier, op feestelijke banketten … In de Colloquia kregen de jonge Romeinen dus herkenbare situaties voorgeschoteld en leerden ze aan de hand van eenvoudige beschrijvingen en dialogen relevante woorden, zinnen en uitdrukkingen in het Latijn. Op die manier leerden ze om zichzelf in vergelijkbare situaties vlot uit te drukken. Elk hoofdstuk in het boek van Dickie begint met vertalingen van oorspronkelijke fragmenten uit de Colloquia, daarna geeft ze wat meer duiding bij de vertaalde teksten en verwijst ze naar wat we ook uit andere bronnen weten rond hetzelfde onderwerp. Nadeel van deze aanpak is wel dat je als lezer het gevoel hebt dat de auteur in herhaling valt. De vlotte vertelstijl en de vele interessante weetjes maken dat echter ruimschoots goed.

Leuk is ook de vaststelling dat sommige conversaties die de Romeinen tweeduizend jaar geleden voerden, eigenlijk verrassend tijdloos en universeel blijken te zijn. Zo bijvoorbeeld is de conversatie tussen een Romeinse man die ’s nachts dronken thuiskomt en zijn echtgenote die hem boos opwacht, bijzonder herkenbaar. Niets nieuws onder de zon dus, of zoals de Romeinen het zouden zeggen in welluidend Latijn: nil novi sub sole.

Wie interesse heeft in de klassieke oudheid zal ‘In een Romeins klaslokaal’ graag lezen als opfrissing of aanvulling bij wat hij of zij al weet over deze boeiende periode uit onze geschiedenis. Geen grootse verhalen van goden, helden, keizers of gladiatoren… maar echte scènes uit het leven van gewone Romeinen. En dat is best leuke lectuur.

In een Romeins klaslokaal. Een schoolboek uit de eerste eeuw, Eleanor Dickey (vertaald door Arian Verheij en Vincent Hunink), Uitgegeven bij Athenaeum – Polak & Van Gennep, Amsterdam 2017 ISBN 9 789025 304850 – 181 pagina’s – € 17,50 Meer info via deze link.

***

Ciao! Wij zijn Franka Verhoeyen en Carl Buyck en delen via deze blog onze passie voor Italië en al het moois dat dit bijzondere land te bieden heeft. Wij hebben ervan genoten om deze blogtekst te schrijven en met foto’s te illustreren. Hopelijk heb jij ervan genoten het te lezen. Als je het artikel leuk of interessant vond, dan doe je er ons zeker een plezier mee om het te delen met jouw vrienden of kennissen. Grazie mille!