Leuca, het uiterste punt van de hak van Italië

09/08/2018 Reageer

Leuca, of voluit Santa Maria di Leuca, is een kleine havenstad in het uiterste zuiden van Puglia, de hak van Italië. Het stadje ligt aan een baai begrensd door twee klippen, de Punta Meliso aan de oostkant en de Punta Ristola aan de westkant. De plaats heeft altijd al een bijzondere aantrekkingskracht gehad omdat ze het kruispunt vormt waar twee zeeën, de Adriatische en de Ionische Zee, elkaar ontmoeten.

Een bezoek aan Leuca begin je best met een boottocht. Vanuit de haven vertrekken continu bootjes voor een excursie langs de indrukwekkende kustlijn rond Leuca. Wij kozen voor een tocht van drie uur die ons zowel langs de Ionische als de Adriatische kust bracht. Onze stuurman Vito beloofde ons een onvergetelijke ervaring. Toen we ruim drie uur later terug aan wal stonden, konden we hem enkel overschot van gelijk geven.

Terwijl we de haven uitvaren, vernemen we van Vito dat Leuca zijn naam kreeg van de Grieken die deze streek ooit koloniseerden. ‘Leukos’ is Grieks voor ‘wit’ of ‘blank’. De witgekalkte huisjes van de Messapiërs die hier ooit woonden en de witte klippen die de Griekse zeevaarders vanop de zee zagen, hebben hen geïnspireerd tot deze naam. Maar ook het feit dat de Grieken hier, tussen de twee klippen die de baai rond Leuca beschermen, rustig of ‘blank’ water vonden waar ze voor anker konden gaan, bepaalde mee de naamgeving.

De tocht gaat eerst in noordwestelijke richting langs de Ionische kust. We varen voorbij Punta Ristola, een grillige rots die het meest zuidelijke punt van Puglia vormt. “Vanop deze plaats kan je de zon zowel zien opkomen uit de zee als zien ondergaan in de zee”, vertrouwt Vito ons toe.

Punta Ristola, het meest zuidelijke punt van de hak van Italië

De Ionische kust wordt gekenmerkt door lage rotsen

Verderop zien we dat er in de rotskust aan deze kant van Leuca tal van grotten zijn. Vito vaart behendig dichterbij en loodst de boot de ene na de andere grot binnen: de ‘Mesciu Scianni'(Maestro Giovanni), zo genoemd naar een visser die in deze kleine grot verbleef om zo sneller op zee te kunnen gaan om vis te vangen, de Grotta del Fiume, de Grotta delle Tre Porte en de Grotta del Drago. “Zin om eens te zwemmen in de Ionische Zee?” vraagt Vito ons. Even later duiken we vanop de boot het zilte water in voor een korte zwemtocht in volle zee. Heerlijk!

De indrukwekkende Grotta delle Tre Porte. De centrale grot is bereikbaar via drie poorten

De Grotta del Drago. Vanop het plafond staart een monsterachtig wezen je aan

De grillige kustlijn vertoont hier en daar mooie inhammen. Aan de Ionische zijde is het water vaak blauwgroen van kleur

Vervolgens zetten we koers naar de Adriatische kust. Voorbij de haven van Leuca rijzen de steile klippen vele tientallen meter hoog in de lucht. De zee is hier intenser blauw omdat het water beduidend dieper is. Vita wijst erop dat de zee op deze plek ook een stuk woeliger is. “Dit is de plaats waar de Adriatische Zee opbotst tegen een onderzeese rotswand. Die wand markeert de grens tussen de Adriatische en de Ionische Zee”.

Punta Meliso

Ook hier volgen de grotten elkaar op. We passeren de Grotta Terradico, de Grotta dei Gabbiani, de Grotta della Vora… Tussen de hoge rotswanden tekenen zich ook kleine inhammen af. In één ervan gaan we voor anker. Tijd voor een zwempartij, in de Adriatische zee deze keer. Al zwemmend bereiken we een rotswand van waaruit we af en toe water zien opspuiten. We zijn aangekomen bij de Grotta del Soffio. Even duiken onder de smalle rotswand door en we bevinden ons in een feeërieke grot die we een tiental meter ver kunnen binnenzwemmen. Het enige licht hier bereikt ons via het water. Een unieke ervaring.

De Grotta Terradico, ook wel ‘de indianentent’ genoemd

De Grotta dei Gabbiani, de meeuwengrot

Toegang tot de spectaculaire Grotta della Vora, ook bekend als ‘de kathedraal’

De Grotta della Vora. Via een opening bovenaan valt het zonlicht binnen in ‘de kathedraal’

De Grotta della Vora. Het binnenvallende zonlicht zorgt voor magische kleurschakeringen

De tot de verbeelding sprekende Grotta del Soffio.

We gaan een kijkje nemen in de Grotta del Soffio

Bij onze terugkeer naar de haven wijst Vito ons enkele eigenaardige badhuizen aan. Deze merkwaardige betonnen constructies zijn gebouwd aan de rand van het strand, net boven het water. Hier kwamen indertijd de welgestelde dames uit de chique villa’s aan de strandboulevard in alle discretie baden, beschermd tegen nieuwsgierige blikken van mannen én tegen de zon. Een blanke huid was immers symbool van welstand want dat betekende dat je niet buiten op de velden diende te werken om je brood te verdienen. Vandaag staan er langs het kleine strand van Leuca nog drie dergelijke constructies, maar ooit waren het er meer dan vijftig. Elke villa had immers zijn eigen strandhuisje aan de rand van het water.

Op een kerk na is het stadje Leuca eigenlijk niet veel meer dan een aaneenschakeling van villa’s, vakantiehuisjes, hotels, winkeltjes en restaurants. Een absolute aanrader is het restaurant ‘Il Lido Azzurro’, fraai gelegen aan de rand van het water. Hier serveren ze heerlijke visschotels met een verfijnde touch.

Een echt historisch stadscentrum is er niet in Leuca omdat deze strategisch gelegen plaats zodanig vaak door vreemde bezetters werd binnengevallen en geplunderd dat de oorspronkelijke bewoners uiteindelijk wegtrokken en zich in het veiliger binnenland gingen vestigen. Op het einde van de 19de eeuw werd Leuca herontdekt, als vakantieoord deze keer. De villa’s die welstellende families er toen lieten bouwen, bepalen ook vandaag nog het stadsbeeld.

Even voorbij de haven loopt een weg omhoog naar het Santuario di Santa Maria di Leuca, een majestueuze kerk op de top van de Punta Meliso. De bijzondere ligging, hoog boven de zee, aan de rand van het Salentijnse schiereiland, maakt dat het heiligdom ook bekend staat als het Santuario de Finibus Terrae: heiligdom aan de rand van de wereld. Als je niet opziet tegen een inspanning, dan kan je het heiligdom vanuit de haven ook te voet bereiken via een monumentale, dubbele trap die steil omhoog gaat aan weerszijden van een hoge kunstmatige waterval. Ooit stroomde hier onafgebroken water naar beneden. Tegenwoordig worden enkel op vrijdag bij valavond nog even de kranen opengezet voor een grandioos waterspektakel.

Vanop het indrukwekkende plein voor de kerk heb je niet alleen een uniek zicht op de zee aan de voet van de rots, maar ook op de 48 meter hoge vuurtoren die er wedijvert met een hoge kolom bekroond met een Mariabeeld. De allereerste kerk die op deze plek ooit verrees, zou volgens de legende zijn ingewijd door niemand minder dan de apostel Petrus zelf, die hier aan land kwam tijdens zijn reis vanuit Jeruzalem naar Rome. Hij liet de kerk bouwen op de resten van een antieke Romeinse tempel gewijd aan Minerva. Door de eeuwen heen werd de kerk verschillende keren verwoest en vervolgens weer heropgebouwd, de laatste keer in het midden van de 18de eeuw.

Voor de lokale bevolking is de kerk, gewijd aan Maria, altijd een belangrijk bedevaartsoord gebleven. Elk jaar, op 13 april, vindt hier een indrukwekkende processie plaats ter herinnering aan een mirakel dat zich voordeed op 13 april in het jaar 365 na Chr. Leuca werd die dag bedreigd door een enorme vloedgolf die het resultaat was van een zeebeving. De inwoners baden tot Maria, die hun gebeden verhoorde en de golven kalmeerde. Het verhaal van het mirakel wordt afgebeeld op één van de bronzen toegangsdeuren tot de kerk. In 1990 kreeg de kerk het statuut van pauselijke basiliek.

We besluiten onze goed gevulde dag in Leuca met een korte wandeling naar Punta Ristola. Het geeft ons een bijzonder gevoel te beseffen dat we hier op het uiterste punt van de hak van Italië staan. Een magisch moment!

***

Colophon PICCiao! Wij zijn Franka Verhoeyen en Carl Buyck en delen via deze blog onze passie voor Italië en al het moois dat dit bijzondere land te bieden heeft. Wij hebben ervan genoten om deze blogtekst te schrijven en met foto’s te illustreren. Hopelijk heb jij ervan genoten het te lezen. Als je het artikel leuk of interessant vond, dan doe je er ons zeker een plezier mee om het te delen met jouw vrienden of kennissen. Grazie mille!

 

 

 

Reacties

2 thoughts on "Leuca, het uiterste punt van de hak van Italië"

Geef een reactie