Op 2 juni viert Italië La Festa della Repubblica, het feest van de republiek. Het was immers op 2 juni 1946 dat het referendum werd gehouden waarin de Italianen zich uitspraken tegen de monarchie en kozen voor de republiek als staatsvorm. Op 1 januari 1948 werd Enrico De Nicola de allereerste president van Italië. Vandaag wordt de functie waargenomen door Sergio Mattarella, de twaalfde president van de republiek. Zijn ambtswoning is het prachtige Palazzo del Quirinale. Het goede nieuws is dat je het presidentieel paleis ook kan bezoeken onder leiding van een gids. Dat zou je bij een bezoek aan Rome echt wel eens moeten doen.  

Pausen, Keizers, Koningen en Presidenten

Een rondleiding in het Palazzo del Quirinale begint op de Cortile d’Onore, het grote binnenplein. Hier verneem je dat de eerste bewoners van het Quirinaal pausen waren. Het was paus Gregorius XIII die hier in 1583 een zomerresidentie liet inrichten. Tijdens de warme zomermaanden verkoos hij de koelte op de Quirinaalheuvel boven de verzengende hitte van het Vaticaan in de benedenstad. Latere pausen zoals Sixtus V, Paulus V, Urbanus VIII en Alexander VII lieten de oorspronkelijke residentie verder uitbreiden en verfraaien.

Toen in 1809 Rome in handen viel van de Franse keizer Napoleon, werd Paus Pius VII uit het paleis gezet en kwam het paleis in handen van de keizerlijke familie. Die liet belangrijke delen van het paleis herinrichten. In 1814 kwam een eind aan het keizerlijke bewind en namen de pausen terug hun intrek. Toen in 1870 Italië volledig eengemaakt was en Koning Vittorio Emanuele II van Turijn verhuisde naar Rome, kreeg het Quirinaal de functie van koninklijk paleis. De opeenvolgende koningen bleven er wonen tot de val van de monarchie in 1946, als gevolg van het referendum waarin de Italianen zich uitspraken voor de republiek. Sinds 1948 is het Quirinaal de officiële woonplaats van de president.

Via de monumentale Scalone d’Onore, de eretrap, bereik je de eerste verdieping waar zich de officiële vertrekken bevinden. Het geleid bezoek aan het paleis brengt je door de belangrijkste zalen, zoals de Salone dei Corazzieri, de Sala delle Logge, de Sala degli Specchi (Spiegelzaal) en de indrukwekkende Sala delle Feste. In deze zalen worden nog steeds staatshoofden ontvangen, officiële plechtigheden gehouden en banketten georganiseerd.  

Onderweg kom je ook enkele van de werkruimtes en vergaderzalen van de president tegen. Eén van die presidentiële kantoren bevindt zich in een ruimte die ooit een pauselijke slaapkamer was. Elke kamer in dit indrukwekkende paleis ademt werkelijk geschiedenis.

Uitzonderlijk mooi is de Bibliotheca del Piffetti. De bibliotheekkasten met fijn inlegwerk van ivoor en kostbare houtsoorten zijn een meesterwerk van de Piemontese kunstenaar Pietro Piffetti (18de eeuw). Ze bevonden zich oorspronkelijk in een paleis in de buurt van Turijn, maar werden op verzoek van Koningin Margherita naar hier overgebracht om haar verzameling boeken in onder te brengen.

Indrukwekkende paleistuin

Als je kiest voor het uitgebreide bezoek (zie onderaan dit artikel), dan krijg je ook de piekfijn verzorgde paleistuin te zien. Vandaar heb je een mooi zicht op de stad. Je begrijpt meteen waarom de pausen hier graag vertoefden.

Koninklijke koetsen

Het geleid bezoek brengt je ook naar de Galleria delle Carozze, de zaal waar zich een aantal rijkelijk versierde koetsen bevinden die door de koninklijke familie werden gebruikt. De koetsen, waarvan de oudste dateert uit 1789, zijn nog in perfecte staat. Je zou er zo een ritje mee willen doen.

Verfijnd vaatwerk

Als je van verfijnd en luxueus vaatwerk houdt, dan kom je zeker aan je trekken in de paleisvleugel die de Vasella del Quirinale herbergt. De indrukwekkende collectie porseleinen, zilveren en kristallen vaatwerk van de koninklijke familie neemt niet minder dan vijf zalen in beslag. Interessant zijn de zware gouden of zilveren dienbladen met spiegels. Deze lieten de tafelgasten toe de fresco’s op de plafonds te bewonderen zonder het hoofd te moeten rechten.  

 Een Belgische prinses in het Quirinaal

Wist je dat er ooit een Belgische inwoonster is geweest in het Quirinaal? Jammer genoeg heeft ze er niet lang van kunnen genieten. De Belgische prinses Marie-José was gehuwd met Umberto II, de laatste en ook de kortst regerende koning van Italië. Hij werd koning op 9 mei 1946 na de gedwongen troonsafstand van zijn vader, Vittorio Emanuele III, wiens positie onhoudbaar was geworden wegens zijn dubieuze samenwerking met Mussolini tijdens de Tweede Wereldoorlog. Na het voor de monarchie noodlottige referendum van 2 juni 1946 werd Umberto II, nauwelijks 33 dagen koning, afgezet en samen met zijn Belgische echtgenote verbannen.

Praktisch: een bezoek aan het Quirinaal moet je vooral reserveren via volgende website: www.palazzo.quirinale.it. Je kan kiezen tussen een korte rondleiding van 80 minuten (gratis, maar met een boekingskost van 1,50 EUR) of een lange rondleiding van 150 minuten (10 EUR). De lange rondleiding brengt je ook in de paleistuin, de galerij met de koninklijke koetsen en de afdeling met het porseleinen vaatwerk. Vergeet op de dag van je bezoek niet je identiteitskaart mee te nemen, want die moet je tonen aan de ingang.

---