De unieke fresco’s van het Palazzo Pubblico in Siena

Palazzo Pubblico Siena

Siena is een schatkamer van bezienswaardigheden. Eén ervan is het Palazzo Pubblico, gelegen aan de ‘Campo’, het prachtige, schelpvormige stadsplein. Het Palazzo Pubblico, gebouwd tussen 1297 en 1320 als bestuurlijke zetel van stad, is één van de mooiste stadhuizen van Italië. Naast de gemeentelijke administratie herbergt het vandaag ook het Museo Civico. Dit museum is zeker een bezoek waard, vooral omwille van de unieke fresco’s die de wanden van de zalen sieren.

Een bezoek aan het museum begint op de eerste verdieping. Na drie zalen waarin vooral schilderwerken uit de 14detot 16deeeuw te zien zijn, kom je in de grootse Sala del Risorgimento. De vier wanden van deze zaal zijn versierd met monumentale taferelen die de eenmaking van Italië weergeven, onder leiding van Vittorio Emanuele II die in 1861 de eerste koning van Italië zou worden.

Palazzo Pubblico Siena
Vittorio Emanuele II ontmoet Giuseppe Garibaldi, de militaire leider die de eenmaking hielp realiseren.

Palazzo Pubblico Siena
Vittorio Emanuele II wordt feestelijk aangesteld tot eerste koning van Italië

De fresco’s in de Sala di Balia (ook wel Sala dei Priori genoemd) dateren uit het begin van de 14deeeuw en zijn van de hand van Spinello Aretino. Ze tonen scènes uit het leven van paus Alexander III die afkomstig was uit Siena. We zien onder meer de beslissende zeeslag van het Venetiaanse leger (in dienst van de paus) tegen de Duitse Keizer Frederik I Barbarossa en de daaropvolgende triomfantelijke terugkeer van de paus naar Rome.

Palazzo Pubblico Siena
Paus Alexander III keert terug naar Rome nadat keizer Frederik I Barbarossa werd verslagen

Palazzo Pubblico Siena - Sala di Balia

In het verlengde van deze zaal liggen de Sala dei Cardinali (met fraai ingelegde houten koffers) en de Sala del Concistoro met fresco’s uit het begin van de 16deeeuw die burgerlijke deugden voorstellen. De taferelen zijn ontleend aan de Griekse en Romeinse oudheid.

Vanuit de Sala dei Cardinali bereik je de zogenaamde Vestibule en de Anticapella. In de Vestibule bevindt zich het beeld van de befaamde Lupa senese, de Wolvin van Siena, die sterk doet denken aan die van Rome. Een ander geraffineerd kunstwerkje hier is de gouden roos, een gift van paus Pius II, eveneens van Siena, aan de stad.

La Lupa di Siena
De Lupa Senese, niet te verwarren met die van Rome

De Anticappella is een aaneenschakeling van fresco’s die goden, filosofen en politici uit de antieke oudheid voorstellen. We zien onder meer Griekse goden zoals Athena en Apollo, maar ook Romeinse politici zoals Julius Caesar, Cicero en Scipio Africanus. Deze fresco’s zijn van de hand van Taddeo di Bartolo en dateren uit het begin van de 15de eeuw.

Palazzo Pubblico Siena

De Capella zelf is verfraaid met taferelen uit het leven van Maria, eveneens van de hand van Taddeo di Bartolo. Ook het houten koorgestoelte in de kapel is een meesterwerk.

Palazzo Pubblico Siena - Cappella

De grootste en meest indrukwekkende zaal is de Sala del Mappamondo (de Zaal van de Wereldkaart), zo genoemd naar de ronde ‘wereldkaart’ – in werkelijkheid een kaart van Siena en omgeving – die zich hier ooit bevond maar nu verdwenen is. Dé attractie in deze zaal is de Maestà, een monumentaal fresco van de hand van Simone Martini uit 1315. We zien Maria, gezeten op een troon met het kindje Jezus in haar armen. Ze zijn omringd met engelen en heiligen. Het fresco is een meesterwerk van de gotische schilderkunst. Enkele jaren na de voltooing raakte het fresco beschadigd. Simone Martini heeft het eigenhandig weer bijgewerkt. Een kleine onnauwkeurigheid bleef echter onopgemerkt: één van de personages die geknield neerzit aan de voet van Maria kreeg aan zijn hand … zes (!) vingers.

Palazzo Pubblico Siena - Maestà

Het meest tot de verbeelding sprekende fresco bevindt zich echter in de volgende zaal, de Sala della Pace. In deze zaal, ooit de vergaderzaal van het negenkoppige bestuur van de stad, schilderde Ambrogio Lorenzetti een allegorische voorstelling van het ‘goede bestuur’ en het ‘slechte bestuur’ en de gevolgen daarvan voor het land en de bevolking. Op de wand in het midden zien we het ‘goede bestuur’. Links in het tafereel zien we de ‘Rechtvaardigheid’ met een weegschaal in evenwicht. Vanuit de weegschaal vertrekken twee touwen die samenkomen bij de ‘Eendracht’, afgebeeld met een schaaf (om ongelijkheid weg te schaven). Vandaar nemen 24 burgers het ineengedraaide touw over. Ze trekken allen symbolisch ‘aan hetzelfde touw’ en overhandigen het aan een grote figuur met een grijze baard gekleed in de kleuren van de stad Siena. Deze staat symbool voor het stadsbestuur.

Palazzo Pubblico Siena

Het goede bestuur geflankeerd door de vier kardinale deugden. Van links naar rechts: kracht, behoedzaamheid, grootmoedigheid en gematigdheid.

Gerechtigheid, eendracht en burgers die ‘aan hetzelfde zeel trekken’… symbolen van een goed bestuurde stad

Op de wanden aan weerszijden van dit centrale tafereel worden de gevolgen afgebeeld van het goede bestuur (rechts) en van het slechte bestuur (links). In de stad die goed bestuurd wordt, zien we hoe er wordt gebouwd en handel gedreven, hoe mensen plezier maken, de vruchtbare akkers bewerken en op dieren jagen. In de stad die slecht bestuurd wordt, worden mensen beroofd, heerst er honger en ziekte en liggen de akkers er verkommerd bij. Samengevat: een fraai stukje politieke propaganda voor het bestuur van Siena.

In de goed bestuurde stad wordt er gezongen en gedanst…

In de slecht bestuurde stad regeert de duivel. Hij wordt geflankeerd door wreedheid, verraad, bedrog, woede, verdeeldheid en oorlog.

Neem voor je het museum verlaat zeker nog even de trap naar de ‘Loggia dei Nove’. Vandaar heb je een mooi zicht op de stad en de omgeving.

Tip: Als je geen hoogtevrees hebt, dan kan je een bezoek aan het Museo Civico combineren met de beklimming van de 102 meter hoge Torre del Mangia. Als je bekomen bent van de klim, word je beloond met een adembenemend uitzicht op de Campo, de daken van Siena en de heuvels rond de stad.

Palazzo Pubblico - Torre del Mangia


Colophon PIC

Ciao! Wij zijn Franka Verhoeyen en Carl Buyck en delen via deze blog onze passie voor Italië en al het moois dat dit bijzondere land te bieden heeft. Wij hebben ervan genoten om deze blogtekst te schrijven en met foto’s te illustreren. Hopelijk heb jij ervan genoten het te lezen. Als je het artikel leuk of interessant vond, dan doe je er ons zeker een plezier mee om het te delen met jouw vrienden of kennissen. Grazie mille!

Reacties

Geef een reactie