We nemen even een sprong in de tijd, terug naar 2005. In zijn succesroman ‘Kalme chaos’ geeft schrijver Sandro Veronesi ons een inkijk in het leven van de gewaardeerde zakenman Pietro Paladini. Na de dood van zijn vrouw besluit hij zijn leven over een andere boeg te gooien. Hij kampeert in zijn wagen voor de school van zijn dochtertje Claudia, in de hoop haar voor eeuwig te kunnen beschermen. Stilaan komen zowel collega’s, familieleden als toevallige voorbijgangers hun hart uitstorten in zijn wagen of op het bankje voor de school. Pietro wordt voor velen een kalme haven in de chaotische maalstroom van het dagelijkse leven. De succesvolle verfilming van ‘Kalme chaos’ prikkelde de nieuwsgierigheid van de schrijver. “Opeens besefte ik dat Pietro Paladini nog leefde. Ik begon opnieuw naar zijn stem te luisteren. Ik wilde ontdekken waarom hij in Rome was en besloot de rest van het verhaal te vertellen.” En zo ligt, negen jaar na ‘Kalme chaos’, nu ook ‘Zeldzame aarden’ in de boekhandel.
In ‘Zeldzame aarden’ bekijken we het leven opnieuw door de bril van het kalme, maar eigenzinnige hoofdpersonage Pietro. We zien hoe hij tijdens de voorbije negen ongelukkige jaren zijn huis in Milaan inruilde voor een nieuwe stek in Rome en hoe hij de sprong maakte van de tv-wereld naar de autoverkoop. In de hoofdstad vond hij een nieuwe liefde, die hij steeds opnieuw ‘D.’ noemt. Haar echte naam is Dianette, maar omdat ze vernoemd werd naar de anticonceptiepil die indertijd niet bleek te werken, tracht hij haar volledige naam zoveel mogelijk te vermijden. Na regen komt zonneschijn denkt u? Niet voor Pietro. In één dag tijd wordt zijn volledige leven opnieuw overhoop gegooid en verliest hij alles wat hem lief is. Hij blijkt in zee te zijn gegaan met een louche zakenpartner die verwikkeld is geraakt in criminele affaires, waar vooral Pietro de gevolgen van zal moeten dragen. Ook op het thuisfront staat het geluk nog steeds niet aan zijn kant. Terwijl zijn intussen meerderjarige en rebellerende dochter Claudia van huis is weggelopen, breekt Pietro definitief met zijn nieuwe partner.
Paladini moet op de vlucht slaan, zoveel is zeker. Niet alleen voor de Roemeense criminelen die hem op de hielen zitten, maar ook voor zichzelf, voor zijn falende familierelaties en voor het verleden dat hem steeds blijft achtervolgen. De hele situatie zet hem aan het denken. Pietro bekijkt zijn leven vanop een afstand en beseft dat de grond stilaan onder zijn voeten wegzakt. Zal hij zijn leven ooit terug op de rails krijgen? Na lang twijfelen strandt hij uiteindelijk opnieuw in zijn ooit zo warme thuishaven Milaan. “Het is ongelooflijk, maar iedereen behandelt me nog zoals vroeger, alsof ik in die jaren gewoon doorgegaan ben met het opbouwen van het respect en de achting van de mensen. Ze zien mij als een goed mens, begrijp je? En het is voor mij veel makkelijker om me een toekomst voor te stellen op een plek waar mensen me respecteren dan ergens waar ze me bedriegen en behandelen als een debiel.”
Ook voor Claudia bleek Milaan ondertussen een ideaal toevluchtsoord. Na vele mislukte toenaderingspogingen slaagt Pietro er uiteindelijk in een gesprek aan te knopen met zijn dochter, die zich opnieuw slimmer en sterker toont dan haar vader. Het is ook zij die met de metafoor van de ‘zeldzame aarden’ voor de dag komt, in een fantastische dialoog met haar vader waarin ze vertelt hoe zij de voorbije jaren beleefd heeft en hoe geen enkele van haar kinderdromen ooit werkelijkheid werd. “Om het zeldzame te verkrijgen, moet het solitaire vernietigd worden. En dit, heb ik gezegd, is min of meer hetzelfde als wat mensen overkomt wanneer ze iets ervaren wat hun leven uniek maakt, zoals liefde, of kunst. Daarom ben ik geïnteresseerd in zeldzame aarden: omdat ze me leren dat ik, als ik ergens bij wil komen wat moeilijk te bereiken is, het solitaire waarin het verpakt is, moet vernietigen.”
Met ‘Zeldzame aarden’ bewijst Sandro Veronesi nog maar eens dat hij geen ‘one hit wonder’ is. Een aanrader? Zeker en vast. Maar wie ten volle dit verhaal wil begrijpen over de innerlijke zwerftocht van een gebroken man, die net als Odysseus na vele omzwervingen terug zijn ‘thuis’ bereikt, neemt best even de tijd om vooraf ook ‘Kalme chaos’ door te nemen.
Noot: de originele Italiaanse roman verscheen in oktober 2014 en draagt als titel ‘Terre rare’. De Nederlandse vertaling werd eind maart 2015 gepubliceerd bij uitgeverij Prometheus.