Het antieke theater van Taormina (het antieke Tauromenium) is een van de meest indrukwekkende overblijfselen van de Griekse cultuur in Sicilië. Met zijn unieke panoramische uitzicht over de Ionische zee en de majestueuze Etna is het een van de mooist gelegen archeologische sites in heel Europa. In de zomermaanden worden er in het theater regelmatig ook concerten en andere culturele events georganiseerd. Grote namen uit de Italiaanse en internationale muziekwereld waren hier al te gast voor een uniek optreden.

Het theater dateert uit de 3^de eeuw v. Chr. en werd, zoals gebruikelijk in de Griekse wereld, gebouwd tegen de flank van een heuvel waardoor gebruik gemaakt kon worden van een natuurlijke helling. Met een diameter van 109 meter is het theater van Taormina het op één na grootste Griekse theater in Italië. Het moet plaats hebben geboden aan zo’n tienduizend bezoekers. Enkel dat van Syracuse is met zijn 138 meter nog groter.

Het theater dat we vandaag te zien krijgen, is het resultaat van een verbouwing door de Romeinen in de 2^de eeuw na Chr. Traditioneel bestaan zowel Griekse als Romeinse theaters uit drie grote delen: de scaena voor de acteurs, de cavea voor het publiek en daar tussenin de orchestra voor de personen die het toneel via muziek en dans ondersteunden.

Scaena

Vooraan in het theater, op de scaena (scène), traden de acteurs op, met herkenbare maskers en kledij. Terwijl in Griekse theaters het podium een vrij doorzicht biedt op de omgeving, hebben Romeinse theaters een podium dat achteraan is afgesloten door een hoge muur versierd met zuilen en met nissen waarin beelden waren opgesteld. In Taormina zijn nog grote delen van die muur zichtbaar. De rode baksteen die we nu nog zien, was oorspronkelijk bezet met marmer. Het moet ongetwijfeld een mooi zicht zijn geweest, maar je kan je de vraag stellen of het kon wedijveren met het unieke, natuurlijke panorama dat de Griekse bezoekers te zien kregen.

Orchestra

De orchestra, de ruimte tussen het podium en de toeschouwersplaatsen, was bestemd voor de zangers, muzikanten en dansers die het toneel begeleidden. Weetje: hiervan is ons woord ‘orkest’ afgeleid. In het oorspronkelijke Griekse theater was de orchestra cirkelvorming. De Romeinen maakten er een halve cirkel van om plaats te maken voor een verhoogd podium. Maar tegelijk haalden ze de voorste rijen van de publieksbanken weg zodat de halve cirkel groter werd en de eerste zitbanken zich hoger bevonden. Deze ingreep had vooral als bedoeling om de orchestra ook als arena te kunnen gebruiken voor onder meer gladiatorengevechten waar Romeinen zo dol op waren. Speciaal daarvoor werd onder het podium door ook een gang aangelegd waardoor gladiatoren en wilde dieren de arena konden betreden. Voor de kunstminnende Grieken zou het een ondraaglijke gedachte zijn geweest te weten dat hun theater ooit het toneel zou vormen van bloederige gevechten.

Cavea

De cavea, die bij een Romeins theater – in tegenstelling tot een Grieks theater – direct aansluit aan de scaena via hoge hoekblokken, bestaat uit een halve cirkel hoogoplopende rijen zitplaatsen. Hier namen de toeschouwers plaats, gerangschikt volgens geslacht en stand. Helemaal bovenaan zie je nu nog rode bakstenen muren die deel uitmaakten van een dubbele portiek die het theater aan de bovenkant begrensde. Ook al zat je als toeschouwer hoog in de cavea, de stemmen van de acteurs konden je goed bereiken. De toneelspelers droegen namelijk maskers met een grote mondopening, die dienst deed als een soort megafoon. Ook was er bovenaan de scaena een houten klankbord bevestigd, dat het geluid naar het publiek toe terugkaatste. Bij felle zon of regen kon er boven de cavea een gigantisch zeil gespannen worden, zodat het publiek beschut zat en dus ongehinderd kon genieten van het schouwspel.

De cavea nodigt uit om onder een stralende zon te genieten van het weergaloze panorama. Hoe hoger je gaat zitten, hoe indrukwekkender het uitzicht. Onmogelijk om niet geïnspireerd te raken door het unieke schouwspel dat de natuur en de antieke beschavingen ons hier aanreiken. Geloof ons: het wordt hard om weer op te staan en uit dit prachtige prentkaartje te stappen. Zorg ervoor dat je genoeg foto’s neemt, want hieraan zal je zeker willen terugdenken.

Helemaal boven de heuvel tref je een bescheiden antiquarium aan waar nog enkele schaarse vondsten uit het theater worden bewaard. Even verderop kan je op het gezellige terras van de kleine bar genieten van een drankje en een hapje, met bovendien een fraai uitzicht over de zee die tweehonderd meter dieper de populaire stranden rond Taormina bereikt. Ook Calabria, aan de overkant van de zeestraat van Messina, kan je van hieruit zien liggen.

Wanneer bezoeken?

Het theater is dagelijks geopend van 9u tot 17u (in de wintermaanden) of tot 19u (in de zomermaanden). Tip: probeer het theater van Taormina te bezoeken op het einde van de voormiddag. Dan laat de zon toe om zowel het theater zelf als de Etna goed in beeld te brengen. Later op de dag, als de zon boven de Etna staat, wordt het moeilijker om geslaagde foto’s te nemen van de vulkaan.

Tot slot nog dit: onderstaand filmpje, dat ook op de site zelf vertoond wordt, geeft een mooi beeld van hoe het theater er in het verleden moet hebben uitgezien:

---