Langs de kust tussen Trapani en Marsala bevindt zich één van de meest verrassende archeologische sites van Sicilië: Mozia, ook wel Motya of Mothia genaamd. Je kan er de resten zien van een antieke Fenicische nederzetting die later door de Carthagers werd verbouwd. Het zijn niet zozeer de ruïnes zelf, maar wel de bijzondere ligging die deze site zo uniek maakt. De site neemt immers het volledige eilandje in beslag. Dat eilandje is gelegen midden in een ondiepe lagune. Deze lagune, Lo Stagnone, wordt aan de zeezijde begrensd door het Isola Lunga en aan de landzijde door zoutmijnen.
Dat de Feniciërs zich in de 8ste eeuw v. Chr. uitgerekend hier vestigden, hoeft niet te verwonderen. Het eilandje is goed afgeschermd van de zee, ligt vlakbij de kust en wordt omringd door water dat slechts zo’n halve meter diep is en daardoor moeilijk met oorlogsschepen te benaderen was.
Niet alleen militair maar ook commercieel was Mozia strategisch gelegen, want het bevond zich langs de drukke handelsroute richting Spanje, Sardinië en Rome. Halfweg de 6de eeuw v. Chr. lieten de Carthagers hun oog vallen op het interessante eilandje. Ze verdreven de oorspronkelijke bewoners en bouwden het eilandje om tot een ommuurde, goed verdedigbare stad.
Twee eeuwen later was het hun beurt om verdreven te worden, deze keer door Griekse soldaten uit Syracuse. De Carthaagse bewoners vluchtten naar het vasteland om er even verderop de stad Lilybaeum te stichten, het huidige Marsala.
Wijnbouwer wordt archeoloog
In de loop der eeuwen raakte Mozia in de vergetelheid totdat een Britse handelaar in Marsalawijn, Joseph Whitaker, het eiland kocht om er wijn te verbouwen. Whitaker stootte er algauw op de sporen van de antieke nederzetting. De bekende archeoloog Heinrich Schliemann, de man die ooit Troje en Mycene ontdekte, werd benaderd om ook hier opgravingen te komen verrichten. Hij bedankte echter voor de opdracht omdat hij dacht dat hier niets te ontdekken viel. Whitaker bewees dan maar zelf Schliemanns ongelijk.
Boottocht door de lagune
Om Mozia te bezoeken moet je de veerboot nemen die je op 10 minuten rechtstreeks naar het eilandje brengt. Je kan echter ook kiezen voor een rondvaart door de lagune. Deze duurt een uurtje en vaart eerst rond het eilandje. Onderweg krijg je informatie over de lagune en over de archeologische resten die je vanop het water kan zien.
Interessant én verrassend is dat het eilandje via een stenen weg was verbonden met het vasteland. Sporen van die weg kan je vanuit de boot nog zien zo’n 50 centimeter onder het huidige wateroppervlak.
Vooraleer de terugtocht aan te vatten houdt de boot even halt bij de aanlegsteiger van het eilandje. Wie dat wil, kan hier uitstappen om het eiland te bezoeken en later (met hetzelfde ticket) de veerboot nemen naar het vasteland.
Museum
Nadat je een toegangsticket hebt gekocht kan je aan de verkenning van het eiland beginnen. Eerste halte is het museum, gevestigd in de voormalige woning van de familie Whitaker. Er is een ruime collectie archeologische vondsten te zien, voornamelijk grafmonumenten, amforen en ander vaatwerk in terracotta.
De blikvanger van het museum is echter een goed bewaard marmeren beeld dat bekend staat als de wagenmenner van Mozia. Het is een Grieks beeld dat wellicht door de Carthagers als oorlogsbuit naar hier werd meegenomen.
Wandeling over het eiland
Aan de hand van een plannetje dat je bij de ticketbalie hebt ontvangen, kan je na een bezoek aan het museum het hele eiland verkennen. In het centrale gedeelte, tussen de wijngaarden, bevinden zich hier en daar nog de schaarse resten van woningen. De meest interessante vondsten bevinden zich echter aan de rand van het eiland.
Aan de noordzijde bereik je eerst de ‘Tophet’, een Fenicische begraafplaats waar de gecremeerde resten werden bewaard van kinderen waarvan vermoed wordt dat ze werden geofferd.
Als je vandaar in wijzerzin je weg vervolgt, passeer je langs de necropolis waar je nog de resten kan zien van graven.
Even verderop bereik je de ruïnes van een tempel. In de nabijheid ervan bevonden zich ook werkplaatsen van ambachtslui.
We lopen achter de tempelzone door naar de oever en wandelen verder met de lagune aan onze linkerzijde. Rechts van ons zien we de duidelijk herkenbare resten van de Carthaagse verdedigingsmuur die ooit rond het hele eiland liep.
Algauw bereiken we de noordelijke toegangspoort tot de stad. Daar begon ook de weg die naar het vasteland liep en die momenteel onder het wateroppervlak verdwenen is.
Blijf de weg volgen tot je op een gegeven moment weer bij het museum aankomt. Vandaar wandel je verder naar het westen van het eiland waar zich de zogenaamde ‘Kothon’ bevindt. Midden in een ommuurd heiligdom met drie tempels gewijd aan Carthaagse goden is in de bodem een grote, rechthoekige vijver uitgegraven. Lange tijd werd gedacht dat het een soort binnenhaven was, maar uiteindelijk is gebleken dat de vijver een rituele functie had. In de vijver moet ooit een groot beeld van de god Ba’al hebben gestaan.
Nabij het museum kan je ook nog de resten zien van een Romeinse villa met mozaïekvloeren. De aanwezigheid van deze riante villa wijst erop dat het eilandje ook na de verovering door Syracuse nog langere tijd bewoond werd, wellicht niet als stad, maar eerder als een soort residentieel eiland voor rijke grootgrondbezitters die hier de rust kwamen opzoeken.
Proef de unieke wijn van Mozia
Geniet zelf nog even van de vredige rust op het terras van de kleine bar Delia (genaamd naar Cordelia Whitaker, de dochter van Joseph/Giuseppe Whitaker) die het werk van haar vader na zijn dood verderzette. Tip: trakteer jezelf hier op een goed glas Mozia wijn die hier op dit unieke eiland wordt geproduceerd. Een mooi einde van een ongetwijfeld onvergetelijk bezoek.
Verlies echter de tijd niet uit het oog want om 18u vertrekt de laatste veerboot naar het vasteland en wordt het eiland weer in handen gelaten van de vele vogelsoorten die hier een unieke habitat vinden.
Op warme zomeravonden zal je zien dat het druk kan zijn in de buurt van het haventje waar de veerboten vertrekken. Op de terrasjes aan de waterkant komen van in de wijde omtrek immers mensen aangestroomd om er te genieten van een schitterende zonsondergang die weerspiegeld wordt in de zoutbassins aan de rand van de lagune. Een waarlijk adembenemend schouwspel.
Ciao! Wij zijn Carl Buyck en Franka Verhoeyen, initiatiefnemers van Cosiddetto. Via deze blog delen wij onze passie voor Italië en al het moois dat dit bijzondere land te bieden heeft. Als je dit artikel leuk of interessant vindt, deel het dan gerust met jouw vrienden of kennissen. Je doet er ons een groot plezier mee. Grazie mille!
Reacties