Als er één bezienswaardigheid is in Palermo die je niet mag missen, dan is het wel het Palazzo dei Normanni en de enig mooie Cappella Palatina, die als een prachtige parel in het paleis besloten ligt. Al eeuwenlang zetelen in dit machtige bouwwerk politieke machtshebbers. Vandaag is dat het parlement van de regio Sicilië, maar reeds in de 9de eeuw namen de Arabische emirs die toen over het eiland heersten hier hun intrek.
In de 11de eeuw namen Normandische koningen de macht over. Zij waren het die het gebouw verder hebben uitgebreid en versterkt met vier machtige hoektorens. Vooral Rogier II (1095-1154) drukte zijn stempel op het paleis zoals we het vandaag te zien krijgen. Na de Normandische overheersing zou het paleis langzaam in verval geraken tot het in het midden van de 16de eeuw werd gerestaureerd om als residentie te dienen voor de Spaanse onderkoningen. Later zouden de Bourbons er hun intrek nemen tot ze uit Sicilië verdreven werden door de troepen van Garibaldi.
Binnenplein en archeologische kelderruimte
Een bezoek aan het paleis begint op het ruime binnenplein met een overdekte rondgang. Vooraleer de brede trap te nemen die je naar de Cappella Palatina en de koninklijke vertrekken leidt, kan je via een zaal rechts in de hoek van het plein afdalen tot in een grote ondergrondse ruimte waar je de resten kan zien van gebouwen die hier ooit stonden tijdens de Carthaagse, Griekse en Romeinse bezetting van de stad. De verschillende bouwlagen lopen dooreen in een ondoorgrondelijk kluwen waar enkel ervaren archeologen hun weg vinden. In vitrines worden archeologische vondsten getoond die getuigen van de eeuwenlange bewoning door opeenvolgende volkeren en culturen.
Cappella Palatina
Op de eerste verdieping vinden we de toegang tot de Cappella Palatina. De kapel werd tussen 1130 en 1140 gebouwd in opdracht van Rogier II. Een inscriptie in de wand verwijst in het Latijn, Grieks en Arabisch naar een hydraulische klok die dezelfde koning Rogier II liet aanbrengen om de juiste tijd voor de dagelijkse kerkelijke activiteiten weer te geven. Die klok is echter verdwenen.
Het feest van kleuren begint al op de buitenwand van de kapel waar bijbelse mozaïektaferelen te zien zijn waarin koning David een hoofdrol speelt. Let wel: deze mozaïeken dateren uit de 18de eeuw en maakten deel uit van de verbouwingen van het paleis onder het bewind van het Huis van Bourbon.
Koning Rogier II zelf is te zien op een kleiner mozaïektafereel links van de ingang. Hij overhandigt een officieel document aan de verantwoordelijke van de kapel.
Binnenin is de drieschepige kapel één groot religieus prentenboek in kleurrijke mozaïeksteentjes. Hoog in het middenschip zien we 32 scènes uit het Oude Testament. Ze zijn geordend in chronologische volgorde, te beginnen met de schepping van licht en water in het bovenste register rechts en eindigend met het gevecht van Jacob met de engel in het onderste register links. Al speurend herken je onderweg ongetwijfeld ook het verhaal van Adam en Eva en dat van de Ark van Noah.
Op de wanden van de zijschepen staan scènes afgebeeld uit het leven van de heilige Paulus (rechts) en de heilige Petrus (links).
Vooraan in de kerk valt meteen de zegenende Christus Pantocrator op in de centrale apsis. Daaronder zetelt Maria op een troon, geflankeerd door vier heiligen. Eenzelfde Pantocrator staat ook afgebeeld op de koepel van de kerk.
In de halfkoepel vooraan in de rechterzijbeuk herkennen we Sint-Paulus. Ernaast worden scènes uit het leven van Christus afgebeeld, onder meer de geboorte en het bezoek van de drie koningen. Vooraan in de linkerzijbeuk werd een eerdere mozaïek van Sint-Petrus vervangen door Sint-Andreas.
De mozaïeken in de kapel trekken onvermijdelijk de meeste aandacht, maar ook het geraffineerde houten plafond verdient bewondering. Het is een meesterwerk van Arabische houtsnijkunst. Ook de verfijnde beschildering met scènes uit het dagelijkse leven aan het koninklijke hof is van een uitzonderlijke schoonheid. Vanop afstand kan je met het blote oog jammer genoeg weinig van de taferelen zien.
Verlaat de kapel niet zonder ook de fraaie kandelaar en preekstoel vooraan in de kerk te hebben bewonderd en de koninklijke loge achteraan. Deze laatste lijkt één geheel te vormen met het mozaïek erboven die Christus voorstelt gezeten op een troon.
Besteed tot slot ook nog even aandacht aan de prachtige geometrische patronen in marmer en mozaïek die de vloer en het onderste deel van de zijwanden versieren. Ook deze verraden duidelijke Arabische invloeden.
De koninklijke vertrekken
We vervolgen ons bezoek op de tweede verdieping die we bereiken langs de brede trap die we eerder al namen. Boven passeren we eerst langs het Salon van Hercules waar tegenwoordig de plenaire vergaderingen van het Siciliaanse Parlement plaatsvinden. De zaal ontleent haar naam aan de grote muurschilderingen (uit 1799) van Giuseppe Velasquez die de twaalf werken van Hercules voorstellen.
Verderop betreden we de Zaal van de Onderkoningen waar portretten van Spaanse onderkoningen en andere bestuurders de wanden sieren.
We wandelen vervolgens door een hele reeks kleinere zalen, elk met een eigen stijl en versieringen. Vooral de Sala Pompeiana en de Sala Cinese springen in het oog.
Via de hoge Sala dei Venti die tot in 1530 als kapel werd gebruikt, bereiken we de meest indrukwekkende zaal van de koninklijke vertrekken: de Zaal van Rogier II. Ze is versierd met fraaie mozaïeken waarin jachttaferelen worden afgewisseld met gestileerde afbeeldingen van planten en symbolische dieren zoals de pauw (symbool voor eeuwigheid) en de leeuw (symbool voor kracht). De dieren zijn naar elkaar toegekeerd, zoals in de Arabische iconografie gebruikelijk was. Centraal in het gewelf zien we een zwarte arend. Deze werd later aangebracht onder de heerschappij van Frederik II Hohenstaufen die een arend in zijn wapenschild had.
Nog even kuieren door de koninklijke tuinen
We verlaten de koninklijke vertrekken langs de zaal van de onderkoningen waar we eerder al binnenkwamen en nemen de trap terug naar beneden. Als je nog even wil bekomen van alle overweldigende pracht die je zonet te zien kreeg, maak dan nog een wandeling in de Giardini Reali, de piekfijn verzorgde tuin waar je vergezeld door koninklijke muziek kan kuieren tussen citrus- en palmbomen.
Voor meer info en openingstijden kan je terecht op de website van het Palazzo dei Normanni.
Ciao! Wij zijn Carl Buyck en Franka Verhoeyen, initiatiefnemers van Cosiddetto. Via deze blog delen wij onze passie voor Italië en al het moois dat dit bijzondere land te bieden heeft. Als je dit artikel leuk of interessant vindt, deel het dan gerust met jouw vrienden of kennissen. Je doet er ons een groot plezier mee. Grazie mille!
Reacties