In de buurt van Manoppello nabij Chieti verrijst één van de weinige gotische kerken in de regio Abruzzo: de Santa Maria Arabona. De kerk is mooi gelegen op een heuveltop en domineert de omgeving. Ze is gebouwd op de resten van een heidense tempel, gewijd aan ‘Dea Bona’ (de ‘goede godin’). De naam ‘Arabona’ verwijst naar ‘Ara Bonae’, Altaar voor (de godin) Bona.
De Santa Maria Arabona werd in 1208 gebouwd door monniken van de Orde der Cisterziënsers. De architectuur is sterk geïnspireerd op het model van de abdij van Cluny in de Franse Bourgognestreek en volgt de regels die werden voorgeschreven door Bernardus van Clairveaux (1090-1153). Bernardus wou dat kerken en abdijen soberheid en eenvoud uitstraalden zodat monniken zich konden concentreren op arbeid en gebed.
De kerk had eigenlijk de vorm van een Latijns kruis moeten hebben, maar bouwkundige problemen en een gebrek aan fondsen leidden ertoe dat het middenschip uiteindelijk korter werd en dat het grondplan eerder de vorm van een Grieks kruis kreeg. Ook het grote klooster dat naast de kerk moest verrijzen is er uiteindelijk nooit gekomen. Er kwam enkel een kapittelzaal en enkele kleinere ruimtes rechts van de kerk.
Je stapt de kerk binnen via de linkerzijde van de dwarsbeuk. Meteen links bevinden zich twee kapellen. De eerste is gewijd aan San Rocco (Sint-Rochus). De heilige, die wordt aanbeden tegen de pest en besmettelijke ziektes, is vereeuwigd in een polychroom terracotta beeld, gemaakt in 1530. De kapel is eigendom van de Ridderorde van het Heilig Graf van Jeruzalem. De rode kruisen van de ridderorde zijn manifest aanwezig.
In het hoge middenschip valt overal stralend licht binnen dat weerkaatst op de blanke muren. De hele kerk baadt in het licht. Het sobere roosvenster vooraan in de apsis trekt de aandacht.
Op de wand achter het hoofdaltaar zien we drie goed bewaarde fresco’s. Ze zijn van de hand van Antonio Martiri van Atri en dateren uit 1377. Het linkse stelt een niet nader geïdentificeerde vrouwelijke heilige voor met een geknielde monnik aan haar voeten. Het centrale fresco toont de gekruisigde Jezus, geflankeerd door Maria en door Johannes de Doper. Rechts zien we een fraaie afbeelding van Maria met op haar schoot de kleine Jezus, die zelf – verrassend – een hondje op de schoot houdt.
Zo sober als de kerk is, zo verfijnd gesculpteerd is de metershoge stenen kandelaar voor de paaskaars. Aan de voet van de kandelaar staan twee honden en een leeuw afgebeeld. Ze bijten aan de wijnranken die omhoog klimmen langs de centrale kolom. Die kolom stelt Jezus voor en de wijnranken staan symbool voor de gelovigen die zich via Jezus verheffen. De agressieve dieren verbeelden de ketters die knagen aan het ware geloof. Boven de kolom verrijzen twaalf kleinere, gedraaide kolommen, bekroond met een kapiteel. Deze staan symbool voor de twaalf apostelen. Tegen de wand staat ook een fraai gebeeldhouwd tabernakel in de vorm van een klein gebouw in gothische architectuur. Het wordt ondersteund door twee sierlijke zuilen.
Rechts van de apsis zien we opnieuw twee kapellen. In de verste kapel bevindt zich de.graftombe van Dino Zambra, de in 1945 op 22-jarige leeftijd gestorven zoon van baron Zambra, wiens familie in 1799 eigenaar was geworden van de kerk, nadat ze jarenlang aan verval onderhevig was geweest. Baron Zambra droeg de kerk in 1968 over aan de kloosterorde der Salesianen. De jonge Dino zou bijzonder gelovig zijn geweest en de lokale katholieke gemeenschap van Manoppello ijvert al vele jaren voor een zaligverklaring. Het Vaticaan onderzoekt het dossier. Als het ooit zover komt, dan groeit de Santa Maria Arabona, ooit een heidense tempel, misschien nog uit tot een katholiek bedevaartsoord.
Ciao! Wij zijn Carl Buyck en Franka Verhoeyen, initiatiefnemers van Cosiddetto. Via deze blog delen wij onze passie voor Italië en al het moois dat dit bijzondere land te bieden heeft. Als je dit artikel leuk of interessant vindt, deel het dan gerust met jouw vrienden of kennissen. Je doet er ons een groot plezier mee. Grazie mille!
Reacties