Eques in equo. Een verhaal over de uitgangen van de Latijnse substantieven van de tweede klasse…

20/04/2020 Reageer
Eques in equo

Ter info: dit artikel richt zich tot studenten en leerkrachten Latijn en alle anderen die geïnteresseerd zijn in de Latijnse taal. Het kan als inspiratie dienen bij het (aan)leren van de vorming van de substantieven van de tweede klasse.

De studie van het Latijn is nog steeds springlevend. Elk jaar weer mag ik als leerkracht een nieuwe en enthousiaste generatie 12-jarigen inwijden in de geheimen van deze boeiende taal. Eén van de bijzonderheden van Latijn is dat het, net zoals het Duits, werkt met naamvallen. Die zorgen ervoor dat woorden, naargelang hun functie in de zin, een andere uitgang kunnen krijgen.

Substantieven tweede klasse

Die naamvallen onder de knie krijgen is één van de belangrijkste uitdagingen voor beginnende studenten Latijn. Door de jaren heen ontdekte ik dat ‘storytelling’ – het vertellen van een verhaaltje – een heel doeltreffende en aangename manier is om de naamvallen aan te leren en in te oefenen. 

De naamvallen leer je één na één. Eerst moeten leerlingen vertrouwd raken met de nominatief. Dan pas volgt de accusatief en verder nog de genitief, de datief en de ablatief. Door deze leerstof aan te brengen in verhaalvorm heb ik gemerkt dat leerlingen, nadat ze kennis hebben gemaakt met de nominatief, verlangen om zo snel mogelijk de andere stappen in het verhaal te kennen. Geloof me: de naamvallen gaan erin als zoete pap.

Het verhaal is zo opgebouwd dat het eigenlijk een driloefening wordt. Toegegeven, in het hedendaagse onderwijs wordt vaak meewarig gedaan over drillen. Het geldt als ‘politiek niet correct’. Tja. Mijn ervaring is dat het werkt, dat de leerlingen er snel mee weg zijn en dat ze zo heel vlot naamwoorden kunnen determineren. En vooral, dat heel wat oud-leerlingen jaren later nog steeds die naamvallen beheersen, precies omdat ze zich het verhaal nog levendig voor de geest kunnen halen.

Benieuwd naar het verhaal? Wel, bekijk dan dit filmpje waarin de uitgangen van de substantieven van de tweede klasse uit de doeken worden gedaan. 

Enkele toelichtingen…

  • Bij de uitgangen komt ‘zie voc’ ter sprake. Hiermee wordt bedoeld dat er geen vaste uitgang bestaat. Het gaat hier namelijk over de vorm van het woord zoals het in het vocabularium voorkomt; het grondwoord dus.
  • Bij de accusatief wordt gesproken over M&M’s, de alom bekende snoepjes met het kleurrijke krokante suikerlaagje. Ik laat mijn leerlingen in de les namelijk twee M&M’s met een verschillende kleur nemen. De ene kleur is voor de mannelijke M, de andere voor de vrouwelijke M. Die moeten ze dan een na een – in een moment van stilte – opknabbelen; de M&M’s worden als het ware ‘lijdend voorwerp’ in hun mond… Hilariteit alom. Maar zo weten ze perfect dat de Latijnse uitgang -em nooit onzijdig kan zijn. De fantasie helpt :-)!
  • In het filmpje komt de vocatief niet voor omdat de vorming ervan identiek is aan die van de nominatief.

Enkele sfeerbeelden uit het YouTube-filmpje…

Eques in equo

Eques in equo

Bekijk ook deze filmpjes…

Om een Latijns naamwoord correct te kunnen determineren is het van groot belang eerst de klasse te bepalen, en bij de tweede klasse verder ook te specificeren of het om een substantief dan wel om een adjectief gaat. Eenzelfde uitgang heeft namelijk afhankelijk van de groep waartoe het behoort een andere betekenis. De leerlingen bepalen dus eerst goed of het gaat om een substantief of adjectief van de eerste klasse (Miles in silva), een substantief van de tweede klasse (Eques in equo) of een adjectief van de tweede klasse (Eques in asino).


Colophon PIC

Ciao! Wij zijn Carl Buyck en Franka Verhoeyen, initiatiefnemers van Cosiddetto. Via deze blog delen wij onze passie voor Italië en al het moois dat dit bijzondere land te bieden heeft. Als je dit artikel leuk of interessant vindt, deel het dan gerust met jouw vrienden of kennissen. Je doet er ons een groot plezier mee. Grazie mille!

Reacties

2 thoughts on "Eques in equo. Een verhaal over de uitgangen van de Latijnse substantieven van de tweede klasse…"

Geef een reactie