Met ‘De albatros’ kende Simona Lo Iacono haar internationale doorbraak. De roman is gewijd aan Giuseppe Tomasi di Lampedusa (1896-1957). De naam zegt u misschien niets, maar in Italië geniet hij grote bekendheid als auteur van ‘Il gattopardo’ (De tijgerkat), één van de meesterwerken van de Italiaanse literatuur. De auteur zelf heeft het succes nooit kunnen smaken want hij overleed in 1957 in een ziekenhuis in Rome. Zijn manuscript was kort daarvoor door twee uitgevers afgewezen. Het zou in 1958 toch gepubliceerd raken nadat een ander gevierd auteur, Giorgio Bassani, het werk in handen kreeg en meteen de literaire kwaliteit ervan onderkende. Tomasi di Lampedusa kreeg er in 1958 postuum de prestigieuze Premio Strega voor.
In ‘De Albatros’ schetst Simona Lo Iacono een mild maar weemoedig beeld van de mens Giuseppe Tomasi di Lampedusa die pas na zijn dood als schrijver zou worden erkend. In de hoofdstukken wisselen heden en verleden zich af. In het heden lezen we dagboekfragmenten van de miskende auteur die in een ziekenhuis in Rome langzaam wegkwijnt aan longkanker. Hij dwaalt vanop zijn ziekbed in gedachten af naar zijn geliefde Sicilië waar hij een gelukkig en bevoorrecht leven heeft geleid als enige zoon van een welgestelde, adellijke familie.
In het verleden beleven we de zorgeloze jeugdjaren van het hoofdpersonage bij het begin van de 20ste eeuw. We pendelen met de jonge Giuseppe mee tussen het ouderlijke palazzo in Palermo en het landgoed van de familie in Santa Margherita Belice waar ze in de zomermaanden verblijven. De jonge Giuseppe is steeds in het gezelschap van Antonno, een imaginaire vriend die er bizarre gewoontes en opvattingen op nahoudt. Hij leest boeken van achter naar voor, draagt zijn kleren binnenste buiten, draagt nooit schoenen en snijdt voortdurend figuurtjes uit een stuk hout.
Wanneer Antonno hout bewerkte, leek het alsof hij een stuk fruit pelde of aardappelen schilde. Hij gaf nooit de indruk dat hij nadacht over wat hij aan het maken was. En als ik hem nieuwsgierig vroeg: ‘Wat doe je, Antonno? Wat ben je aan het maken?’ was het antwoord altijd: ‘Wolfjes.’
Pas veel later, na vele jaren en oorlogen en verregaande veranderingen, begreep ik dat Antonno nooit wist wat er uit het hout tevoorschijn zou komen. Het figuurtje vond hém. Om het naar buiten te laten komen moest het overtollige, het residu worden weggehaald. De waarheid was sluimerend aanwezig in de dingen en om die aan het licht te brengen was alleen een omgekeerde werkwijze nodig.
Antonno staat symbool voor het langzaam ontwakende inzicht bij de jonge Giuseppe dat de dingen niet altijd zijn zoals je denkt dat ze zijn. Wat is waarheid en wat is verzinsel? Dat bevreemdende inzicht zou hem als auteur later inspireren tot één van de beroemdste zinnen uit ‘De tijgerkat’: “Se vogliamo che tutto rimanga come è, bisogna che tutto cambi” (“Als we willen dat alles blijft zoals het is, is het nodig dat alles verandert”).
Simona Lo Iacono weeft met elementen zowel uit Tomasi di Lampedusa’s biografie als uit zijn romans De Tijgerkat en Herinneringen aan mijn kindertijd een heerlijk melancholisch verhaal waarin authentieke Siciliaanse levensvreugde, nostalgie naar vervlogen tijden, hoopvolle verwachting en diepe teleurstelling elkaar afwisselen.
De albatros, Simona Lo Iacono. Vertaald door Miriam Bunnik en Mara Schepers. Uitgeverij Wereldbibliotheek, 256 pagina’s. Te koop in de lokale boekhandel of via deze link bij bol.com.
Ciao! Wij zijn Carl Buyck en Franka Verhoeyen, initiatiefnemers van Cosiddetto. Via deze blog delen wij onze passie voor Italië en al het moois dat dit bijzondere land te bieden heeft. Als je dit artikel leuk of interessant vindt, deel het dan gerust met jouw vrienden of kennissen. Je doet er ons een groot plezier mee. Grazie mille!
Reacties