Vier jaar na ‘Een vriendschap’ ligt sinds kort een nieuwe roman van Silvia Avallone in de boekhandel. In ‘Donker hart’ komen een aantal vertrouwde thema’s uit haar eerdere oeuvre opnieuw aan bod, maar deze keer vanuit een verrassende invalshoek. Geïnspireerd door gesprekken en workshops met jonge gedetineerden in een jeugdgevangenis in Bologna, schetst ze een verhaal dat de lezer naar de keel grijpt: rauw, confronterend, maar uiteindelijk ook bevrijdend. Een verhaal dat vragen oproept over schuld, verantwoordelijkheid, verlossing en de kracht van menselijke relaties.
Twee gebroken zielen
Het verhaal speelt zich af in Sassaia, een afgelegen bergdorpje met twee mannelijke inwoners, die elk hun redenen hadden om zich hier terug te trekken. Op een dag arriveert hier ook Emilia, een jonge vrouw van 31 jaar, die hoopt om in het leegstaande huis van haar overleden tante een manier te vinden om zich te verzoenen met een vreselijke last die ze met zich meedraagt. Haar komst wekt achterdocht en verstoort de rustige routine van het dorp en vooral die van Bruno, onderwijzer in het schooltje in de vallei. Na een tragisch voorval in zijn jeugd keerde hij terug naar zijn geboortedorp Sassaia waar hij al jaren leeft in een zelfgekozen ballingschap.
Bruno en Emilia, beiden fundamenteel eenzaam en getekend door diepe trauma’s, vinden onverwacht liefde bij elkaar. Bruno verloor als tiener zijn ouders door een tragisch kabelbaanongeluk. Hij is een slachtoffer. Emilia leren we kennen als de getormenteerde dader van een gruwelijke misdaad: op zestienjarige leeftijd vermoordde ze een klasgenote, Angela. Na 15 jaar gevangenis – de maximumstraf voor minderjarige misdadigers – is Emilia aarzelend en onzeker op zoek naar een nieuw begin.
Vanaf het moment dat het geluid van haar vaders voetstappen was weggestorven in het bos van Sassaia, op die avond van Allerzielen, had ze niets anders geproduceerd dan vuile was, een gootsteen vol aangekoekte koffiekopjes, opengescheurde chipszakken en overal peuken. Ze had het niet eens geprobeerd, om te gaan leven. Dat besefte ze terwijl ze aan de andere kant van de lijn als een vonnis de doffe geluiden hoorde van het verkeer in haar geboortestad, het dagritme dat werd bepaald door de vaste tijden in de kantoren, de fabrieken, de scholen: de dagindeling van alle andere mensen. behalve van haar.
De kracht van hoop, vriendschap en liefde
Zoals de titel doet vermoeden, is de roman intens en donker door de zware thema’s en de tragiek van gebeurtenissen. Maar toch smokkelt Avallone sprankeltjes hoop en optimisme in het verhaal via een aantal nevenpersonages. Zo is er Emilia’s vader, Riccardo, die ondanks alle verdriet zijn dochter nooit heeft laten vallen en altijd in haar herstel is blijven geloven. In Sassaia ontmoet Emilia Basilio, een oude kunstenaar die haar een job aanbiedt en haar vraagt om te helpen bij het restaureren van fresco’s in de vervallen dorpskerk. Hij kent de tragische last die ze met haar meedraagt, maar stelt geen vragen. Hij gelooft in rehabilitatie, ook van wie zware misdrijven heeft begaan en biedt haar de kans om via haar artistieke talent haar plaats te vinden in de samenleving. Ook de opvoeders die in de gevangenis Emilia stimuleerden om een opleiding te volgen en haar gekneusde zelfvertrouwen terug te winnen, dragen haar een warm hart toe. En ten slotte is er ook Marta, een grofgebekte lotgenote en vriendin van Emilia in de gevangenis. Zij is Emilia’s rolmodel. Na haar straf studeert ze verder en bouwt ze in Milaan een succesvolle carrière uit, zonder echter haar verleden te loochenen. Marta’s verhaal laat zien dat verlossing mogelijk is, en het zet Emilia aan het denken over haar eigen toekomst.
Door het verhaal afwisselend vanuit het perspectief van een dader (Emilia) en een slachtoffer (Bruno) te vertellen, daagt Avallone de lezers uit om voorbij de instinctieve (voor)oordelen te kijken. Hoewel Avallone Emilia’s daad niet vergoelijkt, toont ze ons dat een lange en moeizame weg naar zelfbewustzijn de mogelijkheid biedt om uiteindelijk toch iets waardevols te creëren, ondanks onherroepelijke fouten. Eenzelfde, moeizaam traject kan ook voor slachtoffers verlossing brengen, want wie zich blijft wentelen in zelfbeklag, zal vroeg of laat ontdekken dat hij op een doodlopend spoor zit.
Net als in haar andere romans kaart een geëngageerde Silvia Avallone in ‘Donker hart’ opnieuw een belangrijk sociaal thema aan, met name de functie van een gevangenisstraf. Avallones boodschap is duidelijk: een gevangenisstraf mag – zeker in het geval van jonge daders – niet beperkt blijven tot een loutere vergelding, maar moet ook gebruikt worden als een middel tot heropvoeding en reïntegratie in de samenleving. Met de personages Emilia en Marta toont ze hoe toegang tot opvoeding en ondersteuning levens kan veranderen en hoe vanuit de diepste ellende toch iets moois kan groeien.
‘Donker hart’ is een roman die de lezers gegarandeerd zal raken en tot nadenken zal stemmen over de complexiteit van menselijke relaties en de dunne grens tussen goed en kwaad. Wat ons betreft: warm aanbevolen.
Donker hart, Silvia Avallone. Uitgeverij De Bezige Bij, 428 pagina’s. Te verkrijgen bij de lokale boekhandel of via deze link bij bol.com.
Ciao! Wij zijn Carl Buyck en Franka Verhoeyen, initiatiefnemers van Cosiddetto. Via deze blog delen wij onze passie voor Italië en al het moois dat dit bijzondere land te bieden heeft. Als je dit artikel leuk of interessant vindt, deel het dan gerust met jouw vrienden of kennissen. Je doet er ons een groot plezier mee. Grazie mille!
Reacties