Twee jonge meisjes in een onevenwichtige vriendschap, met een Toscaans kuststadje als achtergrond. Als lezer doet zo’n verhaal je onmiddellijk denken aan de Napolitaanse romans van Elena Ferrante. Feit is dat het hoofdpersonage, Elisa, de boeken van Ferrante ook heel graag leest. Maar al snel slaat ‘Een vriendschap’ (originele titel: Un’amicizia), het nieuwste boek van Silvia Avallone een andere weg in. In dit geval vertelt Elisa, een eenzame en alleenstaande docente op de universiteit, het verhaal van haar unieke vriendschap met Beatrice. Het blijkt een pijnlijke herinnering waarin je als lezer meteen wordt meegesleurd…
Al van bij het begin voel je instinctief aan dat de vriendschapsband tussen Elisa en Beatrice, bijgenaamd ‘La Rossetti’, nogal explosief is. Wat begint met een samen gestolen Swarovski-jeans, eindigt minder schitterend. Net als Elena in de Napolitaanse romans blijft Elisa op één of andere manier onderdoen voor de ‘perfecte’ Beatrice. Ze balanceert steeds op de grens tussen passionele vriendschap en rivaliteit: ze beseft dat de vriendschap van Beatrice niet exclusief en onvoorwaardelijk is en dat ze haar vriendin moet delen met anderen. Dat laatste is nogal letterlijk te nemen, want Beatrice ontpopt zichzelf tot een influencer, met miljoenen volgers op Instagram en Facebook. Elisa werkt mee aan het succes van ‘La Rossetti’, maar werkt ook regelmatig tegen, in de hoop haar vriendin voor zichzelf te kunnen houden. De aantrekkingskracht wint het steeds van het verstand. Maar dat is buiten de slinkse en perfecte Beatrice gerekend en zoals de lezer al vanaf het eerste hoofdstuk verneemt, blijft ze teleurgesteld en met lege handen achter.
Voor wie opgegroeid is in een bloeiend digitaal tijdperk, waarin iedereen op elk moment van de dag verbonden is met de sociale media, doet het pre-digitale tijdperk met zijn ‘snelle’ evoluties bevreemdend aan. De vader van Elisa raadt de vriendinnen aan om een blog (ELI&BEA) te beginnen, om ‘contact’ te leggen met de weinige personen die al hun weg gevonden hebben in het doolhof van het web. Door het enthousiasme van Beatrice en haar verlangen om beroemd te worden, weet ze zichzelf telkens heruit te vinden en mee te springen op de golven van de digitale revolutie. Elisa legt zich toe op foto’s van het opkomende influencerfenomeen Beatrice, die in het begin pixel per pixel opgeladen moeten worden op de blog. Maar uiteindelijk kiest ze ervoor om haar eigen weg te volgen.
‘En toen moest ik ook dat inzien: dat je niet kunt leven, niet kunt groeien, zonder een verkeerde vriendschap mee te maken.’
Elisa zelf wijst op het onbepaalde lidwoord van de titel, een vriendschap, dat aangeeft dat de vriendschap voornamelijk voor Elisa dé vriendschap is. Voor Beatrice ligt dit anders en zo is er een constante rivaliteit voelbaar. Avallone overgiet deze menselijke eigenschap met een vleugje literatuur; Elisa en Beatrice bestuderen samen de Griekse en Latijnse klassiekers en Elisa wordt verliefd op een liefhebber van Eugenio Montale, de Italiaanse dichter die in 1975 de Nobelprijs literatuur won. Het boek kent ook enkele bruuske verhaalwendingen.
‘Een vriendschap’ behandelt alle facetten van vriendschap, zonder te vervelen. De roman houdt de lezer een psychologische spiegel voor: hoe dicht ligt verraad bij liefde? En is het niet menselijk om een vriendschap op te offeren om jezelf verder te ontwikkelen?
Een vriendschap. Silvia Avalone. Vertaald door Manon Smits. Uitgeverij De Bezige Bij, 448 pagina’s. Nu te koop in de lokale boekhandel of via deze link bij bol.com.
Dit artikel werd geschreven door gastblogger Femke Demets. Femke is master in de Italiaanse Taal- en Letterkunde en is als docent Italiaans verbonden aan CVO Scala in Roeselare
Ciao! Wij zijn Carl Buyck en Franka Verhoeyen, initiatiefnemers van Cosiddetto. Via deze blog delen wij onze passie voor Italië en al het moois dat dit bijzondere land te bieden heeft. Als je dit artikel leuk of interessant vindt, deel het dan gerust met jouw vrienden of kennissen. Je doet er ons een groot plezier mee. Grazie mille!
Reacties