De kolibrie, de nieuwste roman van Sandro Veronesi, scheert hoge toppen in de lijst van Italiaanse bestsellers. Eerder dit jaar werd de roman door de krant Corriere della Sera al uitgeroepen tot ‘boek van het jaar’ en begin juli won De kolibrie ook de Premio Strega, een prestigieuze Italiaanse literaire prijs. Voor de Florentijnse auteur niet alleen een grote eer, maar ook een unicum: hij won de Premio Strega al eerder met Kalme Chaos (2006) en treedt nu dus in de voetsporen van Paolo Volponi, de eerste auteur die de felbegeerde Premio Strega tweemaal won. De prijs wordt sinds 1947 uitgereikt.
‘Kolibrie’ is de bijnaam van het hoofdpersonage Marco Carrera, een vijftiger wiens levensloop we gedurende de roman volgen. In hoofdstukken met verrassende, intrigerende titels als ‘Gospodinèèèè!’, ‘Het oog van de orkaan’, ‘Sjikoel&Co’ en ‘Een draad, een Magiër en drie scheurtjes’, wordt de lezer geconfronteerd met flarden en herinneringen uit Carrera’s leven. Al snel blijkt dat de bijnaam die hij als kind kreeg omwille van zijn kleine gestalte – de kolibrie is één van de kleinste vogels ter wereld – ook geldt voor Carrera zelf: zijn bestaan wordt enerzijds overheerst door dramatische gebeurtenissen, veroorzaakt door fatale en kwaadaardige botsingen, en anderzijds door extreme vreugdes en liefde. Net als een echte kolibrie, die door zijn zeer snelle vleugelslag van twaalf tot tachtig slagen per seconde constant zijn evenwicht bewaart en schijnbaar bewegingloos in de lucht blijft hangen, moet ook Carrera zijn existentiële evenwicht zo goed mogelijk proberen te bewaren. Hier sluit het motto van de roman ‘I can’t go on. I’ll go on.’ (Samuel Beckett) inhoudelijk perfect bij aan. De kolibrie laat zien hoe sterk de mens is en hoe hij na een tegenslag telkens weer zijn levenskracht terugvindt.
Veronesi zet eigenzinnige, tot de verbeelding sprekende karakters neer: Duccio Ghilleri, ‘de onnoembare’, een jeugdvriend van Marco waarvan iedereen het liefst zo ver mogelijk uit de buurt blijft, Carrera’s dochter Adele, die denkt dat er een draad uit haar rug groeit, of Luisa Lattes, Carrera’s onbereikbare jeugdliefde. De verdrinkingsdood van zijn oudere zus Irene vormt een macabere rode draad in de roman. Het boek is een heuse pageturner, zowel door Veronesi’s stilistisch verfijnde passages en zijn originele verteltechniek als door de beklijvende inhoud.
De kolibrie bevat enkele erg ingenieus uitgewerkte passages, waarvoor Veronesi – zoals hij zelf ook toegeeft in het nawoord – inspiratie vond bij andere auteurs. Intertekstualiteit is dus nooit ver weg. Het hoofdstuk ‘Naar de draaikolken’ is zo bijvoorbeeld een eigen interpretatie van Beppe Fenoglio’s Il gorgo (‘De draaikolk’). Veronesi weet de combinatie van hoop en wanhoop in dit verhaal te koppelen aan de depressie van Marco Carrera’s zus Irene. Om zijn verheerlijking van Fenoglio duidelijk te maken, kiest de auteur ervoor om de eerste en de laatste twee zinnen van Il gorgo ongewijzigd te laten. Zoals Veronesi zelf aangeeft, vormen dit de beste en meest diepgaande zinnen van het hoofdstuk. De fysieke beschrijving van de ‘Onnoembare’, Duccio Ghilleri, heeft Veronesi dan weer ontleend aan Mario Vargas Llosa.
Veronesi’s unieke en eigenzinnige vertelstijl, gecombineerd met boeiende intertekstualiteit, maakte van De kolibrie geheel terecht de winnaar van de Premio Strega 2020.
Deze recensie is van de hand van Femke Demets, gastblogger bij Cosiddetto. Femke studeerde Italiaanse Taal- en Letterkunde en raakte tijdens haar studies gepassioneerd door de Italiaanse literatuur, cultuur en ‘la dolce vita’.
De kolibrie, Sandro Veronesi. Uitgeverij Prometheus, 336 pagina’s. Te koop in de lokale boekhandel of via deze link bij bol.com.
Ciao! Wij zijn Carl Buyck en Franka Verhoeyen, initiatiefnemers van Cosiddetto. Via deze blog delen wij onze passie voor Italië en al het moois dat dit bijzondere land te bieden heeft. Als je dit artikel leuk of interessant vond, deel het dan gerust met jouw vrienden of kennissen. Je doet er ons een groot plezier mee. Grazie mille!
Reacties