De abdij van Santa Maria di Propezzano, gelegen nabij het dorpje Morro d’Oro, is één van die vele plekken in Abruzzo waar feit en fictie naadloos in elkaar lijken over te gaan. Volgens een oude legende zou de maagd Maria op 10 mei van het jaar 715 na Chr. hier verschenen zijn aan drie Duitse bisschoppen die op terugweg waren van een pelgrimstocht naar het heilige land. De pelgrims wilden even uitrusten in de schaduw van een boom en ze maakten hun reistassen, waarin ze ook heilige relikwieën bewaarden, vast aan de takken. De boom begon plots op miraculeuze wijze te groeien en in een stralenkrans verscheen Maria, die aan de pelgrims de opdracht gaf om hier een kerk te bouwen, wat ze dan ook deden. Enkele scènes uit de wonderlijke ontstaangeschiedenis van de kerk zijn nog steeds te zien op een fresco in het middenschip van de kerk. Daarover verder meer.
Het aanzicht van de kerk en de naastgelegen abdij die we vandaag te zien krijgen, werd grotendeels bepaald in de 14de eeuw, na een verbouwing van een vroegere, kleinere kerk uit de 12de eeuw. De klokkentoren werd pas in de 15de eeuw toegevoegd. De architectuur is overwegend romaans, met enkele invloeden van de gotiek.
In de voorgevel trekt het elegante, overdekte toegangsportaal met spitsboogvormige openingen de aandacht. Links van deze narthex (zoals zo’n portaal wordt genoemd) bevindt zich de Porta Santa, de Heilige Poort. De elegante sculpturen rond de poort zijn het werk van ambachtslieden uit het atelier van Raimondo del Poggio, de architect en beeldhouwer die ook aan de slag was in de Duomo van Atri. De Porta Santa wordt slechts twee maal per jaar geopend: op 10 mei, de legendarische stichtingsdatum van de kerk, en op Hemelvaartsdag. Paus Bonifatius IX kende in 1393 een volledige aflaat toe aan wie de kerk binnenging via deze heilige poort. Dat pauselijke besluit kan je nog steeds lezen in een fresco links in het overdekte toegangsportaal tot de kerk.
Een oplettende toeschouwer zal ook aandacht hebben voor de twee ronde vensters in de voorgevel. Hun vreemde inplanting is het gevolg van een ingrijpende verbouwing van een oorspronkelijk éénschepige kerk naar een drieschepige kerk.
Binnenin ontdekken we een indrukwekkende, hoge en grotendeels kale ruimte. De middenbeuk is van de twee zijbeuken gescheiden door grote rondbogen die rusten op eenvoudige, bakstenen pilaren.
Het priesterkoor vooraan is verhoogd en aan het einde van de middenbeuk zijn nog steeds de resten te zien van de muren van de eerdere kerk.
Rond één van de gewelven in de middenbeuk zijn nog goed bewaarde fragmenten te zien van een fresco dat vermoedelijk de hele middenbeuk sierde. Ze tonen scènes uit het miraculeuze stichtingsverhaal van de kerk. We zien o.m. de drie Duitse bisschoppen bij de boom, de verschijning van Maria en de bouw van de kerk. Onder de afbeelding van de geknielde Maria staat te lezen dat het fresco in 1499 werd gerealiseerd.
Monumentale kloostergang
Naast de kerk ligt de abdij met een indrukwekkende kloostergang die twee verdiepingen telt en gebouwd werd rond een vierkante binnentuin. In het midden van de tuin bevindt zich een zestiende-eeuwse waterput.
De bouw van de kloostergang vond plaats in twee verschillende fasen. Het onderste deel dateert uit de 14de eeuw en gebeurde gelijktijdig met de verbouwing van de kerk. In de 16de eeuw werd bovenop de oude kloostergang een tweede verdieping aangebracht.
De fresco’s in de lunetten van de kloostergang dateren uit de 17de eeuw en zijn vermoedelijk van de hand van de Poolse schilder Sebastianus Majewski die in die periode in Abruzzo woonde en werkte.
Hemelse wijnen proeven in de abdij
De abdij van Santa Maria di Propezzano is tegenwoordig in privébezit. De eigenaar is een wijnbouwer die de lokalen gebruikt als opslagplaats en degustatieruimte. In de kloostergang en de binnentuin worden ook events en (huwelijks)feesten georganiseerd. Wij hadden het geluk de deur van de abdij geopend te vinden en mochten een kijkje nemen in de kloostergang en de voormalige eetzaal van de abdij. We grepen de kans uiteraard ook aan om wat wijn en olijfolie te kopen. Op de fraaie etiketten prijkt een gestileerd beeld van de binnentuin.
Praktische info: de kerk is normaal gezien gesloten, maar zoals aangeduid op een bordje naast de toegangsdeur kan je in de bar links van de kerk de sleutel halen en jezelf binnenlaten. Na je bezoek doe je de deur gewoon weer op slot en breng je de sleutel terug.
Tip: combineer een bezoek aan de Abbazia di Santa Maria di Propezzano met een bezoek aan de nabijgelegen San Clemente al Vomano. Wil je er een dagtocht van maken? Rijd dan met de wagen (of de fiets) ook nog even door naar de San Giovanni ad Insulam en de Santa Maria di Ronzano. Dan heb je meteen alle abdijkerken van de ‘Valle delle Abbazie’ gezien.
Ciao! Wij zijn Carl Buyck en Franka Verhoeyen, initiatiefnemers van Cosiddetto. Via deze blog delen wij onze passie voor Italië en al het moois dat dit bijzondere land te bieden heeft. Als je dit artikel leuk of interessant vindt, deel het dan gerust met jouw vrienden of kennissen. Je doet er ons een groot plezier mee. Grazie mille!
Reacties