Op de archeologische site van Selinunte komen eeuwenoude cultuur en wondermooie natuur in perfecte harmonie samen. Het waren Griekse kolonisten uit Megara Hyblaea (nabij Syracuse) die zich hier op de zuidoostelijke kust van Sicilië vestigden in de 7de eeuw v. Chr. De stad ontleent haar naam aan de wilde peterselie (in het Grieks ‘selinon’ genaamd) die hier weelderig groeide.
Selinunte groeide uit tot een belangrijk cultureel en economisch centrum en bereikte in het begin van de 5de eeuw v. Chr. haar grootste bloei. Uit die tijd dateren de belangrijkste tempels die je vandaag nog steeds kan bewonderen op de site. De groeiende macht van Selinunte leidde tot voortdurende conflicten met de verderop gelegen stad Segesta. De vijandelijkheden tussen de twee steden kenden een dramatische afloop in 409 v. Chr. toen Selinunte met de grond gelijk gemaakt werd door het Carthaagse leger dat door Segesta ter hulp was geroepen.
De uitgestrekte archeologische site is opgedeeld in drie sectoren: de tempelzone, de akropolis en het heiligdom van Malophoros. Je kan ze te voet bereiken, maar een beter idee is om gebruik te maken van de pendelbusjes die de site doorkruisen. Daarvoor betaal je bij de ticketbalie dan wel een kleine meerprijs.
Indrukwekkende tempels
Voorbij de ingang word je al meteen verrast door de aanblik van de imposante tempel die even verderop tegen de blauwe hemel afsteekt. Deze tempel (Tempel E genaamd) was vermoedelijk gewijd aan de Griekse godin Hera, de echtgenote van de oppergod Zeus. Omdat van geen enkele tempel op de site met zekerheid kan worden achterhaald aan wie hij was gewijd, worden de tempels op de site aangeduid met letters.
Tempel E is de best bewaarde van de drie tempels die hier naast elkaar werden gebouwd. Hij werd in 1957 heropgebouwd. Het gaat om een Dorische tempel met zes zuilen vooraan en vijftien aan de zijkanten. Binnenin zie je de goed bewaarde resten van de cella, de centrale ruimte waarin het beeld stond opgesteld van de godheid aan wie de tempel was gewijd. Deze afgesloten ruimte had een deuropening aan de oostkant zodat de opkomende zon ‘s morgens het beeld kon verlichten. De beelden die ooit het fries van deze tempel sierden, kan je bewonderen in het archeologisch museum van Palermo. Ze stellen o.m. het huwelijk van Zeus en Hera voor.
Naast de Tempel van Hera liggen de resten van een kleinere tempel (tempel F), die wellicht gewijd was aan Athena. Ook van deze tempel worden de beelden van het fronton bewaard in Palermo. Ze stellen de strijd voor tussen Goden en Giganten.
Daarnaast ligt de indrukwekkende ruïne van wat ooit één van de grootste tempels van de Griekse wereld was. Hij telde maar liefst 8 zuilen in de breedte en 17 in de lengte. Tempel G was wellicht gewijd aan de oppergod Zeus. Hij werd echter nooit afgewerkt, te oordelen aan de onvolledige cannelures in de zuilen en het feit dat vele steenblokken nog de uitstulpingen vertoonden waaraan touwen werden vastgemaakt op ze omhoog te heffen. De tempel was dus vermoedelijk nog een bouwwerf wanneer Selinunte werd verwoest. Nabij de tempels wordt aan de hand van infoborden en een replica van een oude hijskraan uitleg gegeven over de wijze waarop tempels in de oudheid werden gebouwd.
Aan de achterzijde van de grote tempel, in de gebouwen van de Baglio Florio, een voormalige, typisch Siciliaanse herenboerderij van de familie Florio, is een mooi museum ingericht waar enkele vondsten worden tentoongesteld en waar je ook meer verneemt over de geschiedenis van de stad.
Van bij het museum kan je te voet of met het pendelbusje de weg afleggen naar de akropolis, de heuvel waarop de oude stad werd gebouwd. Je ziet de ruïnes in de verte liggen. Aan twee zijden werd de oude stad begrensd door een rivier, de Cottone aan de oostkant, de Modione aan de westkant.
Akropolis
Het eerste wat je te zien krijgt als je de akropolis nadert, is de indrukwekkende versterkte muur die tevens als terras diende voor de hoger gelegen tempels.
Ook in de stad zijn vooral nog ruïnes van tempels te zien. Langs de oplopende weg passeer je eerst twee kleinere tempels (‘A’ en ‘O’).
Ten noorden daarvan, langs een brede weg, zijn nog enkele schaarse resten te zien van een kleinere tempel (‘B’). Daarachter doemt een grotere tempel op (‘C’) die vermoedelijk aan Herakles was gewijd. Op het fronton van deze tempel prijkte ooit het hoofd van een Gorgo, een vrouwelijk monster met slangenhaar en een uitgestoken tong. Dat beeld in terracotta bevindt zich tegenwoordig ook in het archeologisch museum van Palermo, samen met nog enkele metopen die de tempel sierden, waaronder de voorstelling van Perseus die de Gorgo Medusa doodt.
Links van de tempels zie je nog de oude straat die de stad van noord naar zuid doorkruist. Aan beide zijden van de weg verrezen huizen en woonblokken. Daarvan is tussen het woekerende, kniehoge onkruid vandaag jammer genoeg nog weinig te merken.
Als je de weg nog even verder volgt, bereik je de indrukwekkende, drie verdiepingen hoge noordelijke toegangspoort tot de akropolis. Dit enorme militaire bolwerk dateert van na de verwoesting van de stad in 409 v. Chr. Voor de bouw ervan werd gebruik gemaakt van steenblokken afkomstig van de puinhopen die het Carthaagse leger er had achtergelaten.
Mysterieus heiligdom
Wie er maar niet genoeg van krijgt, kan voorbij de akropolis met het pendelbusje nog even verder in westelijke richting doorrijden tot aan de resten van het Santuario della Malophoros. Het gaat om een oud heiligdom gewijd aan de vruchtbaarheidsgodin Demeter Malophoros.
Het heiligdom was volledig ommuurd en kon betreden worden via een monumentale toegangspoort (propylaea) waarvan de resten nog zichtbaar zijn. Tegen de buitenmuur van het heiligdom was een langgerekte overdekte zuilengang (stoa) aangebouwd waar de pelgrims konden uitrusten. In het heiligdom zelf werden dieren geofferd op een altaar.
Dwars door het heiligdom liep ook een nog duidelijk zichtbaar kanaaltje langswaar water werd aangevoerd vanuit een verderop gelegen bron. Het stroomt langs het platform waar de tempel van Demeter verrees. Vermoed wordt dat in het heiligdom, naast offers aan Demeter, ook rituelen werden uitgevoerd voorafgaand aan de begrafenis van gestorven bewoners in de necropolis nog verder buiten de stad.
In de onmiddellijke buurt van het heiligdom werden later nog enkele kleinere tempels gebouwd. Van één ervan, vermoedelijk gewijd aan Hera, is de structuur nog goed herkenbaar. Van twee andere tempels, waarvan één was gewijd aan Zeus en een andere aan Hecate, zijn enkel nog de funderingen te zien.
Weinig is echter met zekerheid geweten over het complexe en mysterieuze geheel van tempels en heiligdommen aan deze uitkant van de site. Het doet echter niets af van de fascinerende schoonheid van Selinunte, een site die al vele eeuwen lang zowel archeologen als bezoekers in de ban houdt.
In het open busje dat je terug naar het vertrekpunt brengt, kan je nog even nagenieten van de antieke pracht die je uitgebreid hebt kunnen bewonderen.
Ciao! Wij zijn Carl Buyck en Franka Verhoeyen, initiatiefnemers van Cosiddetto. Via deze blog delen wij onze passie voor Italië en al het moois dat dit bijzondere land te bieden heeft. Als je dit artikel leuk of interessant vindt, deel het dan gerust met jouw vrienden of kennissen. Je doet er ons een groot plezier mee. Grazie mille!
Reacties