Op het plein voor het stadhuis van Palermo, het Palazzo delle Aquile (Paleis van de Arenden), klatert de meest bekende en meest besproken fontein van de stad: de Fontana Pretoria.
De immens grote fontein vol witmarmeren beelden werd in 1554 gemaakt door Francesco Cammilleri, een beeldhouwer uit Firenze. De frivole fontein was oorspronkelijk bestemd voor het Toscaanse buitenverblijf van een rijke Spaanse edelman, maar toen de man in kwestie overleed, zagen zijn erfgenamen af van het plan. Ze verkochten de fontein aan de Senaat van Palermo die er een unieke kans in zag om de stad te verrijken met een monumentaal kunstwerk.
De fontein van de schande
Het hoeft gezegd dat de reacties van de bevolking, en vooral dan van de vrome zusters van het nabijgelegen slotklooster erg negatief waren. De kuise nonnetjes namen aanstoot aan de vele naakte beelden die de kerk die aan het plein grensde en het bijhorende klooster van hun waardigheid beroofden.
De inwoners van Palermo waren dan weer van oordeel dat het geld beter had kunnen besteed worden dan aan zo’n prestigeproject. Ze verdachten de bestuurders van corruptie en vriendjespolitiek. De fontein zou dan ook al snel de geschiedenis ingaan als de Fontana della Vergogna (de Fontein van de Schande). Het plein, de Piazza Pretorio, wordt door vele Palermitanen overigens nog steeds de Piazza della Vergogna genoemd, een blijvend verwijt naar de diepgewortelde corruptie die tot laat in de twintigste eeuw de lokale politiek in Palermo kenmerkte.
Ondertussen is de verontwaardiging rond de fontein gaan liggen en is ze uitgegroeid tot een drukbezochte toeristische attractie.
Goden, helden en mythologische figuren
Enkele cijfers: de fontein is 12 meter hoog en heeft een omtrek van 133 meter. Ze telt 37 beelden van menselijke figuren en 24 dierenkoppen. Niet minder dan 56 watermonden verdelen het water over twintig verschillende bassins.
De cirkelvormige fontein is symmetrisch uitgewerkt. Vier trappen met ballustrades leiden naar het midden van de fontein. Op de onderste ring van de fontein – aan de buitenrand van het water – zien we standbeelden van Romeinse goden, met name Apollo, Mercurius, Bacchus, Diana, Venus en Pomona. Hercules en Adonis vervolledigen het rijtje.
Op de tweede ring treffen we een mix van figuren aan. Bekend zijn de mythische zanger Orpheus en Ceres, godin van de vruchtbaarheid en symbool van Sicilië. De andere zijn minder bekende mythologische figuren zoals o.m. Triptolemus en Vertumnus. Helemaal bovenaan de fontein prijkt een beeld dat het ‘Genie van Palermo’ verzinnebeeldt. In werkelijkheid gaat het om de wijngod Bacchus.
Tussen de trappen door stellen de vier liggende figuren boven een waterbassin de vier stromen van Palermo voor: Papireto, Maredolce, Oreto en Gabriele. Elk van de stromen wordt geflankeerd door twee riviergoden: een mannelijke (Triton) en een vrouwelijke (Nereïde).
Tussen de bassins door klatert het water uit de mond van maar liefst vierentwintig verschillende dieren of mythologische monsters.
Aan de buitenzijde wordt de fontein omgeven door een indrukwekkend smeedijzeren hek waarin kleine figuren zijn verwerkt.
Het hek wordt ter hoogte van de trappen onderbroken door een poort. Nabij elk van de vier poorten staat links en rechts een beeld, telkens een man en een vrouw. Het gaat om niet nader geïdentificeerde mythologische of allegorische figuren.
Uniek vogelperspectief
Het plein wordt aan de noordzijde begrensd door de indrukwekkende Chiesa di Santa Caterina. Deze barokke domenicanenkerk is om verschillende redenen een bezoek waard. Eén van die redenen is dat je vanop het dakterras een waarlijk uniek uitzicht hebt op de prachtige fontein. Zeker doen!
Ciao! Wij zijn Carl Buyck en Franka Verhoeyen, initiatiefnemers van Cosiddetto. Via deze blog delen wij onze passie voor Italië en al het moois dat dit bijzondere land te bieden heeft. Als je dit artikel leuk of interessant vindt, deel het dan gerust met jouw vrienden of kennissen. Je doet er ons een groot plezier mee. Grazie mille!
Reacties