Giardino dei Tarocchi. Welkom in de wondere wereld van Niki de Saint Phalle

In het uiterste zuiden van Toscane, in de buurt van het lieflijke middeleeuwse stadje Capalbio, ligt een betoverend mooie beeldentuin: de Giardino dei Tarocchi (Tarot-tuin). De tuin vol monumentale, kleurrijke beelden is het levenswerk van de Frans-Amerikaanse kunstenares Niki de Saint Phalle (1930-2002). Ze begon met de aanleg van de tuin in 1979 en zou er ongeveer twintig jaar aan werken. Daarbij kreeg ze de hulp van haar man, de bekende Franse kunstenaar Jean Tinguely. 

Na een bezoek aan Parc Güell in Barcelona in het jaar 1955 was Niki de Saint Phalle, toen 25 jaar, onder de indruk van de speelse, organische architectuur van de Catalaanse architect Antonio Gaudí. Bij hem vond ze de inspiratie voor de magische wereld die ze hier in de Toscaanse heuvels vorm gaf. Haar bedoeling was een plaats te creëren die de ogen en het hart zouden verblijden (“un posto che faccia gioire gli occhi e il cuore”). Dit alles staat te lezen in het handschrift van de kunstenares op een groot bord met keramiektegels net voorbij de ingang tot de tuin.

De naam van de tuin – Giardino dei Tarocchi – verwijst naar de tarotkaarten aan de hand waarvan waarzegsters de toekomst voorspellen. Het zijn deze kaarten die de rode draad vormen doorheen het park. Samen vormen ze de ‘Grote Arcana’, de boog die symbool staat voor de levensweg die elke mens op aarde aflegt. 

De monumentale beelden die je onderweg tegenkomt zijn gemaakt van gewapend beton en vervolgens bekleed met veelkeurige mozaïeken van keramiek en spiegelglas. 

Als je voorbij de toegangspoort tot de tuin het pad naar boven volgt, zie je al meteen het eerste spectaculaire kunstwerk opdoemen: ‘La Papessa’ (de Pausin) uit wiens mond een waterval via trappen naar beneden klatert. In het waterbassin treffen we één van de typische, mechanische kunstwerken aan van Jean Tinguely, Niki’s echtgenoot. Dit beeld symboliseert het ‘Rad van Fortuin’.

Het zilverkleurige gezicht bekroond met een hand, bovenop het hoofd van de Papessa, stelt ‘Il Mago’ (de Magiër) voor. 

Tegenover de fontein belaagt een fonkelende groene draak een blanke, jonge maagd. Deze scène verzinnebeeldt ‘La Forza’ (de Kracht).

Onder de benen van ‘Il Sole’ (de Zon) door, bereiken we al wandelend eerst ‘Il Papa’ (de Paus) met rode lippen en een groene neus.

Iets hogerop zien we een veelkleurig bouwwerk bekroond met diverse slangenkoppen. In de geglazuurde keramiektegels aan de buitenzijde bracht de kunstenares allerlei woorden en boodschappen aan. Binnenin het gebouw staan we oog in oog met ‘L’Impiccato’ (de Gehangene).

Ernaast verrijst het immense beeld dat ‘La Giustizia’ (de Rechtvaardigheid) voorstelt. In de weelderige boezem van het zwart-witte beeld herken je duidelijk de weegschaal van Vrouwe Justitia. In de buik van het beeld opnieuw een piepend en knarsend werk van Tinguely. 

Een betonnen pad met teksten en vreemde inscripties brengt je naar een feëriek binnenplein waar de kleuren bijna letterlijk van de muren spatten. Het lijkt wel of je terecht gekomen bent in een magisch paleis uit de verhalen van 1001 nacht. Hier kunnen fotografen zich volop uitleven.

Een kleine trap, verstopt achter één van de kleurrijke zuilen, brengt je naar boven en laat je toe om het plein en het kleurrijke fonteintje in het midden van boven te bewonderen.

Langs het binnenplein rijzen twee torens de hoogte in. De kleinste van de twee, overwegend roodkleurig, is de ‘Imperatore’ (de Keizer). Het pad boven het plein leidt er dwars doorheen.

De grote en glanzende zilveren toren die het hoogst boven het pleintje uitsteekt, is de ‘Torre di Babele’ (Toren van Babel).  

Tussen de bomen aan de achterzijde bevinden zich enkele kleinere beelden, waaronder ‘Gli Innamorati’ (de geliefden), een beeld dat Adam en Eva voorstelt. De appel en de slang zijn eveneens te zien.

Even verderop kan je verpozen op een bankje nabij een ronde fontein met één van Niki’s bekende Nana’s die water giet uit twee knalrode kruiken. Dit is ‘La Stella’ (de Ster). 

Tijdens de aanleg van de tuin woonde Niki de Saint Phalle een tijdlang ter plaatse, te midden van haar kunstwerken. Of beter nog, in één van haar kunstwerken. De majestueze ‘Imperatrice’ (de Keizerin), het reusachtige beeld van een vrouw met zwart gezicht, blauw haar en rode kroon op het hoofd, is binnenin uitgerust met een keuken, een badkamer en een slaapkamer. De indrukwekkende ruimte is binnenin vrijwel volledig bekleed met stukjes spiegelglas die het licht reflecteren. Van een sprankelend interieur gesproken.  

In de leefruimte staat ook ‘Il Carro’ (de Wagen) met daarop een zegevierende koningin die je glimlachend aanstaart.

Even verderop staat een klein gebouwtje dat er uitziet als een iglo. Het gaat om een kapelletje met binnenin een afbeelding van Maria. Het beeld bovenop stelt ‘La Temperanza’ (de Gematigdheid) voor. 

De Giardino dei Tarocchi is een uniek openluchtmuseum waar niet alleen volwassenen aan hun trekken komen, maar waar ook kinderen hun gading vinden en zich in een bonte sprookjeswereld kunnen wanen die hun creativiteit stimuleert. Een ideale bestemming dus voor een geslaagde familie-uitstap.

We ronden ons bezoek af met een blik op ‘La Luna’ (de Maan) en dromen dankbaar nog even weg bij al het moois dat Niki de Saint Phalle ons hier in dit afgelegen stukje Toscane heeft nagelaten. 

Praktisch:  de Giardino dei Tarocchi is van 1 april tot 15 oktober dagelijks geopend van 14u30 tot 19u30. Meer info op www.ilgiardinodeitarocchi.it

---