Grotta Mangiapane, waar de tijd al een eeuw stil staat

02/06/2023 Reageer
Grotta Mangiapane

Op een halfuurtje rijden van Trapani ontdekten we een waarlijk uniek en ongerept stukje Sicilië. De naam van dit paradijselijke plekje is Grotta Mangiapane, genoemd naar de familie Mangiapane die zich hier in 1819 vestigde en er bijna anderhalve eeuw bleef wonen tot de laatste Mangiapane er in de jaren ’60 van de vorige eeuw noodgedwongen wegtrok.

Je bereikt de Grotta Mangiapane langs een stoffige landweg die vanuit het dorpje Scurati naar de hoge rotswand loopt. Reeds van ver zie je de indrukwekkende grot. Ze is 70 meter hoog, 13 meter breed en 50 meter diep. Pas als je nadert, merk je dat er in de grot ook woningen werden gebouwd. De eerste woning bevond zich helemaal achterin de grot. Naarmate de familie uitbreidde, werden er van binnen naar buiten gaandeweg nieuwe woningen bijgebouwd. Naast de ouders betrokken ook de vier zonen en hun gezin een huisje binnenin de grot. Ze vonden er bescherming tegen regen en sneeuw in de winter en tegen de hitte in de zomer. Toen de grot te klein werd voor de alsmaar groeiende familie, werden er ook tegen de rotswand en verder buiten woningen, stallen en werkplaatsen bijgebouwd. 

Grotta Mangiapane

Over de jaren heen ontstond hier een kleine rurale leefgemeenschap die grotendeels in haar eigen onderhoud kon voorzien en leefde op het ritme van de natuur en de seizoenen.  

Onder impuls van vrijwilligers uit de buurt werd deze unieke plek van de ondergang gered. De huisjes en gebouwen werden zorgvuldig gerestaureerd en in hun oorspronkelijke staat hersteld, mede met de hulp van de laatste nog levende telg van de familie Mangiapane.

In de verschillende ruimtes worden nu diverse traditionele ambachten voorgesteld die in het Sicilië van de 19de eeuw belangrijk waren. Overal worden authentieke voorwerpen en instrumenten getoond zoals die ooit door de ambachtslui werden gebruikt.   

 

Tussen de gebouwen door groeien weelderige vijgenbomen, schijfcactussen, citrusbomen, palmen en karaatbomen. Pauwen lopen er vrij rond. In oude houten stallen en achter muurtjes die met losse stenen werden opgebouwd laten ezels, geiten en ganzen van zich horen. Het lijkt wel een beetje de ark van Noah. 

Het is oprecht heerlijk kuieren langs het uitgestippelde parcours dat je langs de verschillende gebouwen met kleine tentoonstellingsruimtes brengt. In het eerste gebouw op de route staat een oude olijfpers opgesteld. Verderop zie je hoe honing werd gewonnen. Pas wel op voor de bijen die er nog massaal rondzoemen… Ook de ateliers van een mandenvlechter, een kaasmaker, een pottenbakker, een steenkapper, een smid en een houtbewerker passeren de revue.

Heel idyllisch is de oude boerderij met het erf dat volledig met keien werd aangelegd. De schommel die aan de boom voor het erf hangt, ziet er uitnodigend uit. 

Een wauw-effect volgt gegarandeerd ook even verder wanneer je de grot bereikt en de woningen ziet links en rechts van het weggetje dat je de grot binnenleidt. De kleine huisjes vooraan in de grot bestaan uit twee verdiepingen. Beneden was de leefruimte en boven bevond zich de slaapkamer. Op het einde links zie je nog de grote oven waar brood werd gebakken voor de hele familie. De zwartgeblakerde rotswand verraadt dat deze intens moet zijn gebruikt, zeker in de tijd dat hier zo’n 50-tal leden van verschillende generaties van de familie Mangiapane samenwoonden. Het moet een gezellige, drukke bedoening zijn geweest.  

Als je vandaag de huisjes binnengluurt, kan je je een mooi beeld vormen van het dagelijkse leven van toen. Je ontdekt er onder andere een kapperssalon, een taverne, een weefatelier… Elders kijk je binnen bij de schoenlapper, de poppenmaker, de schilder van de typisch Siciliaanse kleurrijke karren… Heel authentiek is ook de keuken, vol potten en pannen en ander keukengerei. Je waant je werkelijk in een vorig tijdperk.

Als je buiten de grot nog even in de richting van de zee kijkt die een tweehonderdtal meter verderop ligt, kan je niet anders dan onder de indruk zijn van de betoverende schoonheid van deze magische plek, zeker als de ondergaande zon de rots doet baden in een gouden gloed. Bij het verlaten van de site stoten we nog op Antonio, één van de vrijwilligers die de site draaiende houdt. Hij komt hier elke avond de dieren voederen, maar maakt graag tijd voor een praatje.

Hij vertelt ons dat het hier doorgaans rustig is, behalve in de dagen rond kerstmis. Dan wordt de Grotta Mangiapane omgetoverd tot een grote presepe vivente, een levende kerststal in de beste Siciliaanse traditie. Tientallen ambachtslui nemen dan hun intrek in de huisjes en beoefenen er hun eeuwenoude ambachten voor de ogen van tienduizenden bezoekers die met pendelbusjes worden aangevoerd om in deze feeërieke setting de magie van kerstmis tot leven zien te komen.

Voor we afscheid nemen vertrouwt hij ons nog toe dat hij zelf niet uitgekeken raakt op deze unieke plek. Als de avond valt en de bezoekers weg zijn neemt hij zelf graag nog even plaats op de schommel of op een stenen bankje om weg te dromen bij het zien van zoveel schoonheid. We begrijpen het perfect. Diep onder de indruk van wat we net mochten aanschouwen verlaten we dit stukje paradijs op aarde om onze tocht door dit prachtige eiland verder te zetten.

Tot slot nog dit: de toegang tot de site is gratis, maar een vrijwillige bijdrage wordt door de enthousiaste vrijwilligers die de site onderhouden erg op prijs gesteld. Je kan hen – en ook jezelf uiteraard – eveneens een plezier doen door het nuttigen van een drankje op het terras van de kleine bar of door het aanschaffen van een bescheiden souvenir als herinnering aan deze heerlijke plek.


Colophon - Segesta

Ciao! Wij zijn Carl Buyck en Franka Verhoeyen, initiatiefnemers van Cosiddetto. Via deze blog delen wij onze passie voor Italië en al het moois dat dit bijzondere land te bieden heeft. Als je dit artikel leuk of interessant vindt, deel het dan gerust met jouw vrienden of kennissen. Je doet er ons een groot plezier mee. Grazie mille!

Reacties