Manoppello. De kans is groot dat u nog nooit van dit kleine stadje in de regio Abruzzo heeft gehoord. Nochtans komen pelgrims van over de hele wereld hierheen om een bijzonder relikwie te aanschouwen: ‘il Volto Santo’, ‘het Heilige Gezicht’. Het gaat om een ragfijn geweven doek waarop aan beide zijden heel duidelijk een afdruk staat van het gezicht van een man met lang haar, een bescheiden baard en een serene gelaatsuitdrukking. Het zou het gelaat zijn van niemand minder dan Jezus Christus. Het kleine, rechthoekige doek van 24 cm op 17,5 cm zou het gezicht hebben bedekt van de overleden Christus, wiens hele lichaam vervolgens werd gewikkeld in een groter doek. Dat grotere doek kennen we vandaag als de ‘lijkwade van Turijn’ (de ‘Sacra Sindone di Torino’).
Dat het Santuario del Volto Santo vele bezoekers trekt blijkt al uit de grote parking die even naast de eerder bescheiden kerk werd aangelegd. Ook het nabijgelegen hotel en de picknickweide doen vermoeden dat nog steeds heel wat gelovigen de weg vinden naar het kleine Manoppello.
De verering van il Volto Santo begint reeds in 1646, het jaar waarin het ‘Heilige Gezicht’ door de monniken van het kapucijnenklooster van Manoppello voor het eerst werd tentoongesteld voor het publiek. Volgens de overlevering zou het kostbare weefsel met de afdruk van het gezicht van Christus reeds in het jaar 1506 in Manoppello zijn beland. Een mysterieuze pelgrim verscheen op een dag bij de kerk. Hij sprak er Giacomo Antonio Leonelli aan, een notabele inwoner van de stad, en overhandigde hem een mysterieus pakket met daarin het doek met de afbeelding.
De pelgrim sprak tot Leonelli met de woorden: “Draag er zorg voor, bewaak het als een geschenk uit de hemel, vereer het en het zal voor jou en je familie een bron van genade en bescherming zijn”. Leonelli deed wat er van hem gevraagd werd en gaf het kostbare kleinood een ereplaats in zijn woning. Na zijn dood kwam het via een omweg in handen van de lokale apotheker, een zekere Donatantonio De Fabritiis, die het in 1638 overdroeg aan de broeders kapucijnen. Zij beseften algauw de waarde van wat ze in handen hadden gekregen en zorgden ervoor dat het waardevolle cultusobject op een passende wijze kon worden voorgesteld aan de gelovigen.
In het jaar 2006 kwam de toenmalige paus Benedictus XVI op bedevaart naar de kleine kerk en hij verleende haar bij die gelegenheid het statuut van ‘basiliek’.
De basiliek zelf oogt overigens weinig bijzonder. Vooraan, achter het altaar, bevindt zich het object van verering. Een trap brengt je tot vlak bij de zilveren monstrans waarin tussen twee glazen platen het kostbare weefsel met het heilige gezicht wordt bewaard. Het weefsel is zo dun dat je het gezicht van beiden kanten kan zien. Het gaat duidelijk om het gezicht van een man met een kleine baard en lang haar. Zijn mond is licht geopend en je ziet een deel van zijn gebit. Het gezicht kijkt je sereen aan.
In een zaaltje naast de kerk wordt tekst en uitleg gegeven bij het wetenschappelijk onderzoek dat werd verricht om de authenticiteit van het kostbare reliek te kunnen bewijzen. Uit dat onderzoek is gebleken dat de duidelijke gezichtsafdruk van Manoppello perfect overeenkomt met de contouren van het vervaagde gezicht dat te zien is op de lijkwade van Turijn. Door met geavanceerde fotografische technieken de twee gezichtsafdrukken boven elkaar te leggen kwamen wetenschappers tot de conclusie dat het wel om het gezicht van één en dezelfde man moet gaan: Jezus Christus. De lijkwade van Turijn en de ‘Santo Volto’ van Manoppello gelden als de enige voorbeelden van zogenaamde ‘acheropita‘-afbeeldingen van Christus, wat betekent dat ze ‘niet door mensenhanden gemaakt’ zijn.
Studies hebben ook uitgewezen dat de ragfijne stof bestaat uit zogenaamde ‘zeezijde’, een kostbare stof geweven uit de draden van de pinna nobilis, de grote steekmossel, een mosselsoort die leeft in de Middellandse Zee. Bij het begin van onze jaartelling werd zeezijde wel vaker gebruikt om fijne doeken te weven voor bijzondere gelegenheden. Het draagt in elk geval bij tot de wetenschappelijke onderbouwing van de authenticiteit van het relikwie.
Via een trap bereik je een lange zaal waar tegen de wanden honderden ex voto’s hangen als dank voor een verkregen gunst na een bedevaart naar het Santuario del Volto Santo. Het mag duidelijk zijn: het katholieke geloof is nog heel levendig in en rond Manoppello.
Let bij het verlaten van de kerk nog even op het moderne roosvenster. Het gezicht van Christus is omgeven door zes engelen in kleurrijke gewaden. Ze houden voorwerpen in de hand die met de kruisdood van Christus verband houden. De engel links onderaan toont een doek met – hoe kan het ook anders – ‘il Volto Santo’.
Tip: combineer het Santuario del Volto Santo met een bezoek aan de Santa Maria Arabona in het nabijgelegen Manoppello Scalo.
Ciao! Wij zijn Carl Buyck en Franka Verhoeyen, initiatiefnemers van Cosiddetto. Via deze blog delen wij onze passie voor Italië en al het moois dat dit bijzondere land te bieden heeft. Als je dit artikel leuk of interessant vindt, deel het dan gerust met jouw vrienden of kennissen. Je doet er ons een groot plezier mee. Grazie mille!
Reacties