Sant’Agata, patroonheilige van de stad Catania, is samen met Santa Lucia (Syracuse) en Santa Rosalia (Palermo) één van populairste heiligen van Sicilië. In de meeste kerken op het eiland zal je gegarandeerd een beeltenis van de heilige aantreffen. Haar verering is echter het grootst in Catania, de stad waar Agata rond 230 na Chr. werd geboren en waar ze op 5 februari 251 een vreselijke marteldood stierf.
Agata was een mooie jonge vrouw van goede komaf. De Romeinse landvoogd Tiberius Claudius Quintianus die in opdracht van keizer Decius over de stad heerste, had een oogje op haar laten vallen en wou haar huwen. Zij wees zijn aanzoek af omdat ze haar leven aan Christus wou toewijden. Quintianus was verbolgen over de afwijzing en liet haar gevangennemen en martelen. De gruwelijkste foltering bestond erin dat haar beide borsten werden afgesneden. Daarom wordt Sant’Agata meestal afgebeeld met een schotel in de hand waarop haar twee afgesneden borsten te zien zijn.
Volgens de legende zou Sant’Agata deze marteling hebben overleefd. Na de marteling zou ze ’s nachts in haar cel bezoek hebben gekregen van Sint-Petrus die haar wonden genas. De dag nadien werd ze dan maar aan nieuwe folteringen onderworpen en die overleefde ze niet. Op 5 februari 251 gaf ze de geest.
Aan Sant’Agata worden tal van wonderen en miraculeuze gebeurtenissen toegeschreven, maar de belangrijkste is wel dat ze Catania ooit heeft gered van een verwoestende uitbarsting van de Etna, de vulkaan die vandaag nog steeds de stad domineert. Toen Agata werd gefolterd, begon de vulkaan plots te rommelen. Een uitbarsting volgde en een kolkende lavastroom dreigde de stad te verzwelgen. Een gebed van Agata deed de stroom van richting veranderen en zo bleef Catania gespaard. Sindsdien blijven de inwoners van Catania tot haar bidden elke keer de Etna opnieuw dreigt uit te barsten. Door haar associatie met vuur en vlammen geldt ze in de christelijke traditie ook als patrones van vuurwerkmakers en glasblazers.
Op een smeedijzeren hek voor de Chiesa della Badia di Sant’Agata wordt de heilige geprezen voor de redding van de stad. Vanop het dak van die kerk heb je een uitzonderlijk mooi uitzicht op de majestueuze Etna en op de nabijgelegen Duomo di Sant’Agata. Het dakterras wordt omgeven door gesculpteerde vlammen, een verwijzing naar het vuur dat door de heilige Agata werd bedwongen.
De jaarlijkse viering van het feest van Sant’Agata in Catania is één van de grootste religieuze feesten op Sicilië. Op de dagen voor en na 5 februari, de officiële feestdag van de heilige, vinden in de stad tal van religieuze plechtigheden en festiviteiten plaats. Op 3 februari trekt een eerste processie door de stad. Daarin spelen de candelore een hoofdrol. Het zijn grote houten constructies in de vorm van een kandelaar. De vele beroepsgildes van de stad (pastamakers, visverkopers, groenten- en fruitverkopers, banketbakkers,…) hebben elk hun eigen, rijkelijk versierde ‘kandelaar’. Daarop staan scènes afgebeeld van het leven en het martelaarschap van Sant’Agata. Je kan de indrukwekkende kunstwerken tijdens het jaar bewonderen in de kloosterkerk van San Nicolò l’Arena.
Het hoogtepunt van de feestelijkheden is de processie die op 5 februari plaatsvindt. Daarbij wordt het zilveren borstbeeld met de relieken van Agata door de straten van de stad gedragen en door vele tienduizenden gelovigen toegejuicht. De processie begint bij de Duomo di Sant’Agata, waar het beeld van de heilige wordt bewaard.
Een heilige om van te smullen
Het verhaal van Sant’Agata inspireerde niet alleen gelovigen en pelgrims, maar ook de lokale banketbakkers van Catania. De borsten van de heilige werden zowaar een lekkernij: de ‘minne di Sant’Agata’. Het is een heerlijk gebakje met ricotta, marsepein en gekonfijt fruit. Volgens de inwoners van Catania vind je de lekkerste ‘minne’ bij Pasticceria Savia (Via Etnea, 300). Uiteraard trokken ook wij daarheen en inderdaad: ze smaken er… hemels.
Ciao! Wij zijn Carl Buyck en Franka Verhoeyen, initiatiefnemers van Cosiddetto. Via deze blog delen wij onze passie voor Italië en al het moois dat dit bijzondere land te bieden heeft. Als je dit artikel leuk of interessant vindt, deel het dan gerust met jouw vrienden of kennissen. Je doet er ons een groot plezier mee. Grazie mille!
Reacties