Savoca. Het is een klein en fotogeniek middeleeuws dorpje op een steile heuveltop die uitkijkt over de Ionische zee. Het behoort tot de ‘borghi più belli d’Italia’, telt verschillende kerken en slechts een handvol inwoners. Toegegeven, zo zijn er wel meer dorpjes in Sicilië. Maar Savoca is toch wel bijzonder want hier werden in het jaar 1970 enkele belangrijke scènes gedraaid van de iconische maffiafilm ‘The Godfather’ (Il Padrino).

Laat je wagen achter aan de rand van de stad en wandel naar de Piazza Fossia, startpunt voor de verkenning van het dorp. Meteen wordt duidelijk dat de geest van Il Padrino nog steeds door het dorpje waart. Op de piazza staat een kunstwerk in hommage aan de Amerikaanse regisseur Francis Ford Coppola die hier in augustus van het jaar 1970 opnames kwam maken voor The Godfather. In de verte zie je al de Chiesa di San Nicolò, één van de locaties waar werd gefilmd. Daar wandelen we zo meteen naar toe. 

Bar Vitelli

Maar eerst houden we halt bij Bar Vitelli. De bar, ondergebracht op de gelijkvloerse verdieping van het palazzo Trimarchi, kreeg de naam ‘Bar Vitelli’ in de film en is die naam tot op vandaag blijven behouden. In deze bar kwam Michael Corleone (rol van Al Pacino) om de hand vragen van Apollonia Vitelli, de dochter van de eigenaar van de bar. In de bar hangen tal van foto’s en memorabilia die de herinnering aan de film levendig houden. De stoel waarop ‘de peetvader’ ooit plaatsnam, wordt als een waardevol schrijn gekoesterd. 

Wandel het dorpje in en neem bij de tweesprong links de weg die naar de San Nicolò leidt. Algauw stoot je op de Porta dellà Città, de oude toegangspoort tot de middeleeuwse stad. Ze dateert uit de 12^de eeuw. 

Even verderop bereik je via een trapje de Chiesa di San Michele. Ze werd gebouwd in de eerste helft van de 13^de eeuw en werd in de loop der tijden meermaals gerestaureerd. Ze bleef echter aan de buitenzijde haar oorspronkelijke gotische kenmerken behouden.

San Nicolò, een kerk met filmische faam

Nog even klimmen en je komt aan bij de Chiesa di San Nicolò. Deze kerk vormde de setting voor de huwelijksceremonie tussen Michael Corleone en Apollonia Vitelli. Achteraan in de kerk staat een informatiebord met enkele foto’s van de hier gefilmde scènes uit de beroemde film. 

Ook deze kerk dateert oorspronkelijk uit de 13^de eeuw, maar werd grondig herbouwd. Met de kantelen rond de dakrand en de klokkentoren gelijkt ze op een burcht. Ze was gewijd aan Sint Nicolaas van Bari maar vanaf 1881 wordt hier vooral Santa Lucia vereerd. Op de tweede zondag van augustus wordt in een grootse historische evocatie de marteldood van de heilige herdacht. Vooraan achter het altaar zie je een beeltenis van Santa Lucia en scènes van haar marteldood.

Als je het pad omhoog blijft volgen passeer je langs een voormalige franciscanerkerk, gewijd aan Sint-Antonius van Padua, die tegenwoordig als filharmonisch centrum dienstdoet. 

Als je hier omhoog kijkt, zie je op de top van de rots de ruïnes van het Castello Pentefur. Het werd rond 1070 gebouwd door de Noormannen op de plaats waar eerder al een Romeinse en een Byzantijnse nederzetting gevestigd was. Van hieruit werd een netwerk van wachttorens langs de kust aangestuurd om naderende invallers tijdig te kunnen signaleren. Het woud van cactussen dat de heuvel tegenwoordig bedekt, maakt het fort vandaag helemaal oninneembaar.

De weg daalt nu en brengt ons naar de belangrijkste kerk van de stad, de kathedraalkerk Santa Maria in Cielo Assunta. Ze dateert uit 1130 en is één van de oudste kerken van de stad. Haar huidige uitzicht is een samengaan van diverse stijlen die getuigen van latere verbouwingen.   

Met de rots aan onze rechterkant dalen we verder af in de richting van het startpunt van onze wandeling. Als je halverwege nog even omkijkt, zie je achter de kerk, op een andere heuveltop nog een kerk verrijzen: de Chiesa del Calvario. Deze kerk en de steile rotstrap erheen spelen een hoofdrol in de jaarlijkse processie die hier op Goede Vrijdag plaatsvindt. De processie, geleid door mannen met witte kappen op het hoofd en begeleid door tamboerijnen, klimt via de steile trap naar de hooggelegen kerk en houdt halt bij de veertien staties van de kruisweg die in de rots zijn uitgehouwen.

Lekkers uit Savoca

Als je een leuk souvenir wil uit Savoca, dan kan je in de winkeltjes die je passeert op de terugweg naar Bar Vitellli een keuze maken tussen allerlei merchandising spullen van The Godfather: T-shirts, magneten, likeuren… Je kan het zo gek niet bedenken. Je vindt er ook de klassieke keramieken schotels en vazen met typisch Siciliaanse motieven.

Wij lieten ons verleiden door de heerlijke groenten- en olijvenbroodjes en amandelkoekjes (‘Zulle’) die we aantroffen bij Il Buon Pane, het artisanale bakkerijtje gerund door Antonino Santoro en zoon Gabriele (Via Chiesa Madre 2) op de tweesprong waar we eerder al de weg namen naar de oude stadspoort. Al het heerlijks dat je hier in de manden en de rekken aantreft, wordt ter plaatse gebakken en kan je daar ter plekke ook proeven. Het zou zonde zijn om jezelf niet te trakteren op één van deze lekkernijen. De glimlach van de sympathieke Gabriele kregen we er gratis bij.

Neem daarna zeker nog eens plaats op het terras van Bar Vitelli om er te genieten van de lokale specialiteit: de granità, een typisch Siciliaans en heel verfrissend ijsdessert. Bij Bar Vitelli serveren ze een uitstekende granità al pistacchio of al limone.  

Een sprekende ezel

Stop bij het uitrijden van het dorp nog heel even bij l’Asino Parlante, de sprekende ezel. Het bijzondere kunstwerk is van de hand van Nino Ucchino, een lokale kunstenaar die zich specialiseert in metalen sculpturen. Als je een munt in de automaat werpt, zou de ezel moeten beginnen praten. Als je dat doet en hij begint niet te praten, tja… Wie is dan de ezel?   

---