Scanno, fascinerend en fotogeniek

Het pittoreske Scanno in de regio Abruzzo is één van de meest fotogenieke plaatsen van Abruzzo. Het is een kluwen van steegjes en trappen die tussen de huizen omhoog kronkelen langs de bergflank waarop het stadje gedrapeerd ligt.

Magneet voor fotografen en kunstenaars

De befaamde Franse fotograaf Henri Cartier Bresson, die hier in de winter van het jaar 1951 op doorreis was, raakte zo gefascineerd door de bijzondere omgeving dat hij een tijdlang in Scanno zijn intrek nam. Hij maakte er tal van iconische foto’s van het dagelijkse leven en van de vrouwen in hun bijzondere klederdracht.

In zijn voetsporen zouden later ook andere beroemde fotografen en kunstenaars van over de hele wereld naar Scanno afzakken om het unieke stadje in beeld te brengen. Eén van hen was de bekende Nederlandse grafisch kunstenaar M.C Escher.

Verwacht tijdens een rondwandeling door Scanno geen spectaculaire monumenten, kerken of paleizen. Scanno is door de eeuwen heen een bescheiden dorp van boeren, arbeiders en ambachtslui gebleven.  

We starten ons bezoek met een cappuccino op het terras van Caffè Santa Maria, in de schaduw van de 13^de eeuwse Chiesa di Santa Maria della Valle die met haar robuuste klokkentoren de toegang tot het stadje markeert.  

Historische delicatessenzaak

We nemen de Strada Abrami en komen algauw bij de delicatessenzaak Cocco. De winkel dateert uit het begin van de jaren 1900 en is – letterlijk – volgestouwd met lokale specialiteiten uit Abruzzo. Van zodra je over de drempel stapt, word je als het ware een eeuw terug in de tijd gekatapulteerd. Als je iets lekkers koopt – en dat moet je absoluut doen – verwacht dan geen kasticket want de hoogbejaarde zaakvoerster zweert bij potlood en papier.  

Een bijzondere fontein

Aan de overzijde van de winkel bevindt zich de Fontana Sarracco. Deze fontein dateert uit de 16^de eeuw en bevindt zich onder twee romaanse rondbogen. Het water spuit uit vier monden die ingewerkt zijn in een stenen masker. De vier maskers stonden symbool voor verschillende sociale klassen. Het masker helemaal links stelt een koning voor. Hier kwamen de plaatselijke mannelijke edelen hun dorst lessen. Het tweede masker van links is dat van de koningin. Deze was bestemd voor de vrouwen van de hogere sociale klasse. Het was immers ondenkbaar dat mannen en vrouwen uit de betere families zich aan dezelfde waterkraan zouden laven. De derde figuur verbeeldt een hoefsmid. Deze kraan was voor de arbeiders en ambachtslui. De vierde kraan stelt een kapucijner monnik voor en was bestemd voor priesters en andere religieuzen. Ook bedelaars mochten hier komen drinken.   

Achter elke hoek een nieuwe verrassing

We wandelen verder en gaan zachtjes omhoog in de richting van de Chiesa di San Rocco (ook wel Madonna del Carmine genaamd) die je al van ver ziet liggen.

Op de gezellige Piazza San Rocco nemen we een scherpe bocht naar rechts en wandelen we omhoog de Strada Silla op. We wandelen voorbij de gevel van de San Rocco kerk met het opschrift ‘Mater et Decor Carmeli’. Overal waar je kijkt, zie je smalle steegjes, trappen en overwelfde doorgangetjes die als inspiratiebron dienden voor Cartier-Bresson, Escher en andere kunstenaars.

Even verderop bereiken we de Chiesa di San Giovanni Battista. De kerk zelf wordt niet meer gebruikt, maar ga toch maar eens binnen om een blik te werpen op de verzameling oude heiligenbeelden die hier staan opgesteld.

Lekker eten in ‘Il Vecchio Mulino’

Als je honger hebt, dan kan je die het best stillen in de nabijgelegen trattoria Il Vecchio Mulino (Strada Silla, 50) die bij de locals goed staat aangeschreven. Je eet er heerlijke lokale specialiteiten aan zeer democratische prijzen. Wij lieten ons verleiden door de ravioli met ricotta, courgette en saffraan en kruidige gegrilde worstjes.

Traditionele klederdracht

De Via de Angelis brengt ons terug naar de kerk waar we onze wandeling begonnen. Op een pleintje achter de kerk staat een beeld van een vrouw in de traditionele klederdracht van Scanno. Ook vandaag kan je op feestdagen nog wel eens vrouwen uit het dorp volledig uitgedost door de straten zien lopen. De inwoners van Scanno zijn zichtbaar trots op hun eeuwenoude tradities.

Rijke juwelierstraditie

Die oude tradities worden ook in ere gehouden door de juweliersfamilie Di Rienzo die al vele generaties lang in een atelier en bijhorende winkel heeft in de Via de Angelis 1. Daar maken we kennis met Armando Di Rienzo en zijn echtgenote. Ook hun zoon Filippo, die de zevende generatie vertegenwoordigt, is aanwezig. Met gepaste trots tonen ze ons het kleine atelier waar in het jaar 1830 Eugenio Di Rienzo en zijn zoon Antonio kunstige gouden knopen maakten voor de traditionele feestelijke klederdracht van de lokale vrouwen. Antonio zou zich gaandeweg toeleggen op het maken van juwelen en zo de basis leggen voor een van de meest succesvolle juwelierszaken van de regio.

Eugenio Di Rienzo

Aan de rand van het dorp, in de Via degli Alpini, heeft ook Armando’s broer, Eugenio Di Rienzo, een atelier. Hij maakt vooral unieke, eigentijdse creaties geïnspireerd op eeuwenoude vormen en symbolen. Tijdens ons bezoek aan Scanno treffen we hem aan, gebogen over zijn werkbank waar hij met engelengeduld een ketting in filigraan met honderden minuscule schakeltjes aan het maken is. Blij met de interesse voor zijn ambacht neemt Eugenio uitgebreid de tijd om ons even rond te leiden in zijn atelier en tekst en uitleg te geven bij zijn creaties en de traditie waarin ze geworteld zijn. We besluiten onszelf te trakteren op een mooi aandenken aan ons bezoek aan Scanno en kiezen voor een set oorbellen met een traditioneel ‘presentosa’-motief, een ster met een hartje in het midden.

Het meer van Scanno

TIP: Vanuit het centrum van Scanno kan je een mooie wandeling maken die leidt naar een uniek panoramisch uitzicht over het Lago di Scanno, een hartvormig meer even buiten de stad. Daarover lees je meer in dit artikel.

---