Napels is een stad van goden, heiligen en… voetbal! En er is één plaats waar die drie samenkomen: de Quartieri Spagnoli, een volkse wijk in het hart van de stad. In de Via Emanuele de Deo vind je een pleintje waar al jaren de beste voetballers van Napoli worden vereeuwigd en vereerd. Maar vergis je niet, de verering gaat om meer dan voetbal alleen.
De voetballers die je hier afgebeeld ziet, zijn veel meer dan sterspelers. Napels wordt – vooral dan in Noord-Italië – vaak nogal negatief afgeschilderd, meestal overigens geheel onterecht. De Napolitanen zijn zich terdege bewust van de negatieve beeldvorming rond hun stad. Daarom sluiten ze iedereen in het hart die zich onbevooroordeeld openstelt voor hun stad en er goed over spreekt. Kortom: hou van Napels en Napels houdt van jou.
Diego Maradona, God in Napels
Voetballegende Diego Armando Maradona is hiervan een mooi voorbeeld. Het Argentijnse voetbalwonder kwam in 1984 bij Napoli spelen, toen de club dreigde te degraderen. Het was liefde op het eerste gezicht, zowel voor de Napolitanen als voor de Hand van God himself. In zijn eerste seizoen tilde hij Napoli al naar de achtste plaats en in 1987 werd de club voor het eerst Italiaans landskampioen. Maradona speelde zeven seizoenen bij Napels en in die periode behaalde hij een ongeëvenaarde sterrenstatus.
Maar Maradona was meer. Zo nam hij in 1985 gratis deel aan een benefietwedstrijd in Acerra, een kleine voorstad van Napels, om geld in te zamelen voor een zieke jongen. Hij ging hiermee in tegen de wil van de voorzitter van Napoli, betaalde zijn eigen verzekering en speelde zonder te verpinken in de modder. Daar bestaan historische beelden van zoals je hieronder kan zien.
De liefde van de Napolitanen voor Diego Maradona was en is oprecht, onvoorwaardelijk en eeuwig. Toen hij in 2020 overleed, was de hele stad in rouw. Het stadion San Paolo werd officieel omgedoopt tot Stadio Diego Armando Maradona. Daar was zelfs een wetswijziging voor nodig. Het rugnummer 10 zal bij F.C. Napoli nooit meer door iemand anders worden gedragen en het pleintje in de Quartieri Spagnoli lijkt wel een bedevaartsoord te zijn geworden. De blikvanger is natuurlijk de grote muurschildering van Maradona. Ze dateert van 1990 en is van de hand van Mario Filardi. Maar je vindt er ook foto’s, posters, sjaals en truitjes die verwijzen naar de mythische speler.
Eenvoud siert. Het verhaal van Marekiaro
De Slovaak Marek Hamšík – Marekiaro – speelde van 2007 tot 2019 bij Napoli, waarvan zes seizoenen als kapitein. Hij heeft van alle spelers het vaakst met Napoli op het veld gestaan. Ondanks zijn sterrenstatus woonde hij gedurende zijn hele carrière bij de club in Castel Volturno, een kuststadje bij Napels. Castel Volturno wordt ook wel eens de Afrikaanse hoofdstad van Europa genoemd omwille van het grote aantal migranten die er wonen. Daar, in een gewoon flatgebouw, woonde Hamšík. Zijn kinderen gingen er naar school en hij werd er ereburger. Hoewel hij nu in China speelt, komt hij er nog zo vaak terug.
Lorenzo Insigne, de wilde weldoener
Lorenzo Insigne – Lorenzo Il Magnifico – is een geboren en getogen Napolitaan die met typische Napolitaanse charme overal voor een uitgelaten sfeer zorgt. Hij speelt sinds 2012 bij Napoli en is er kapitein. Daarnaast is hij een vaste waarde van de nationale ploeg van Italië. Elk jaar organiseert hij een gratis etentje voor al zijn fans, met Pasen voorziet hij het kinderziekenhuis van paaseieren en bij het begin van de coronacrisis schonk hij 100.000 euro aan de Napolitaanse ziekenhuizen. Het levert hem lof en eeuwige waardering op van de Napolitanen.
Dries ‘Ciro’ Mertens, de Belgische Napolitaan
De voorlopig laatste ster aan het Napolitaanse voetbalfirmament is onze eigen Dries – Ciro – Mertens. Mertens speelt sinds 2013 bij Napoli en maakte zich al gauw enorm geliefd door zowel in de binnen- en buitenlandse pers te vertellen hoeveel hij van Napels houdt. Als topscorer aller tijden bij Napoli verdient hij uiteraard zijn plaatsje op deze wall of fame. Maar hij veroverde ook de Napolitaanse harten door – anoniem – pizza’s uit te delen bij de daklozen, organisaties voor zwerfhonden te steunen en te kennen te geven dat hij zijn zoon Ciro wil noemen.
Hij kreeg zijn bijnaam Ciro, liefkozend Ciruzz, toen hij bij het begin van zijn Napolitaanse carrière ging bowlen en zich als Ciro Martinez liet registreren. Ciro is een veel voorkomende, typisch Napolitaanse voornaam en de eigenaar van de bowlingzaak dacht dat hij zo anoniem zou kunnen blijven. Maar hij werd natuurlijk toch opgemerkt en sindsdien gaat hij door het leven als Ciro Mertens, de Belgische Napolitaan.
Naast de vele afbeeldingen van Maradona en andere voetballers is er echter nog een uniek kunstwerk dat de aandacht trekt op het ietwat rommelige pleintje. Het is een enorme muurschildering van de Argentijnse kunstenaar Francisco Bosoletti. Het werk heet La Pudicizia – de zedigheid – en is gebaseerd op het gelijknamige beeld uit 1752 van Antonio Corradini dat staat opgesteld in het Museo Cappella San Severo. Het bijzondere aan deze muurschildering is dat ze pas volledig tot haar recht komt als je er een foto van neemt en die in ‘negatief’ zet.
Het werk zoals je het ziet op de muur 
Hetzelfde werk op foto en in negatief getoond
De Quartieri Spagnoli
De Quartieri Spagnoli is de naam van een volkswijk van circa 80 hectare in het centrum van Napels, naast de mooie winkelstraat Via Toledo. De ‘Spaanse Kwartieren’ werden in de 16de eeuw aangelegd, toen de stad onder Spaanse heerschappij leefde. Het was de plek waar de Spaanse garnizoensoldaten gelegerd waren die de bevolking onder controle moesten houden. De straatjes zijn smal zodat de soldaten in geval van nood van het ene naar het andere huis konden overspringen. De wijk was overbevolkt en prostitutie, gokspelen en criminaliteit hadden er vrij spel. Ook later bleef het nog lang een probleembuurt. De voorbije jaren is daar gelukkig verandering in gekomen en intussen kunnen toeristen er onbekommerd rondlopen.
Kuierend door de Quartieri Spagnoli vallen de vele muurschilderingen op. Ze zijn onderdeel van de culturele opwaardering van de buurt. Zo is haast elk huis in de via Portacarrese a Montecalvario, vlakbij het pleintje dat we eerder bezochten, versierd met afbeeldingen van de grote Napolitaanse acteur Totò (1898 – 1967).
En zo zie je maar. In het bruisende Napels schuilen de bezienswaardigheden niet alleen in musea en kerken, maar ook in de kleine straatjes van de volksbuurten.
Dit artikel werd geschreven door gastblogger Stephanie Clara Lesaffer. Stephanie werkt als freelance vertaalster Italiaans, Engels en Frans vanuit Napels, waar ze sinds oktober 2015 woont.
Ciao! Wij zijn Carl Buyck en Franka Verhoeyen, initiatiefnemers van Cosiddetto. Via deze blog delen wij onze passie voor Italië en al het moois dat dit bijzondere land te bieden heeft. Als je dit artikel leuk of interessant vindt, deel het dan gerust met jouw vrienden of kennissen. Je doet er ons een groot plezier mee. Grazie mille!
Reacties