Tegen de achtergrond van de ongenaakbare Alpen zie je de stad Bergamo al van ver opduiken, hoog uittorenend boven de vlakte van de Po. Geen wonder dat sinds 1200 v.Chr. Liguriërs en later Galliërs en Romeinen zich ooit vestigden in dit arendsnest. Vandaag zijn het vooral de middeleeuwse bouwwerken die de aanblik van de Città Alta, de bovenstad, bepalen. Dit stadsdeel trekt heel wat toeristen aan. Bergamo heeft echter ook een levendige benedenstad, de Città Bassa, waar het bruist van economische bedrijvigheid in brede boulevards en winkelstraten.  

Bezoek aan de bovenstad

Om de verkeersvrije bovenstad te bereiken zijn er twee opties. De makkelijkste is de funicolare, de kabelbaan. Als je boven uitstapt op de pittoreske Piazza del Mercato delle Scarpe, lijkt het wel alsof je wordt terug gekatapulteerd naar de middeleeuwen.

Wie niet bang is van een kleine inspanning kan ook te voet de bovenstad bereiken. In dat geval raden we je de Via Santa Lucia Vecchia aan, een lommerrijk pad van 340 meter dat zich langzaam maar zeker naar boven slingert en je naar de monumentale Porta San Giacomo brengt, één van de vier historische toegangspoorten tot de stad.   

Vandaar is het nog even bergop naar het plein waar ook de kabelbaan de stad binnendringt. Langs de Via Gombito met zijn vele leuke winkeltjes, bars en eetgelegenheden bereik je het historische hart van de stad, de Piazza Vecchia. Centraal op het plein staat een witmarmeren fontein, een geschenk van de doge van Venetië aan de stad. Bergamo stond lange tijd onder het gezag van de Venetiaanse Republiek. Dat blijkt ook uit het wapenschild van Venetië met de gevleugelde leeuw van San Marco, dat duidelijk aanwezig is op de voorgevel van het Palazzo della Ragione, het oudste stadhuis van Italië (gebouwd in 1199, maar heropgebouwd in de 16^deeeuw). Rechts van het Palazzo leidt een monumentale, overdekte trap naar de indrukwekkende 12^deeeuwse klokkentoren.  

Als je onder de arcaden van het Palazzo della Ragione doorloopt, bereik je de Piazza Duomo. Aan de rechterkant staat een fraaie, achthoekige doopkapel (battistero) in roze marmer uit Verona. Dé blikvanger is echter de Cappella Colleoni, het mausoleum van Bartolomeo Colleoni (1400-1475), onder wiens gezag Bergamo een heuse bloeitijd kende. De marmeren gevel is rijkelijk versierd, onder meer met taferelen uit het oude testament, afbeeldingen van historische figuren en scènes uit het leven van de mythologische Griekse held Hercules, met wie Colleoni zichzelf graag vergeleek. Binnen bevindt zich de graftombe van Colleoni, bekroond met een verguld beeld waarin de condottiere wordt afgebeeld, zittend op een paard. 

Links van de kapel bevindt zich de toegang tot de Santa Maria Maggiore, een prachtige basiliek uit de 12^deeeuw. Het overweldigende interieur in weelderige barok dateert uit de 16^deen 17^deeeuw. Opvallende wandtapijten bedekken de muren van de kerk. De meeste zijn afkomstig uit ateliers in Firenze, maar helemaal achteraan de basiliek bevindt zich een bijzonder kleurrijk wandtapijt uit Antwerpen met een afbeelding van de kruisiging van Christus. Rechts van dit wandtapijt staat het witmarmeren grafmonument van Gaetano Donizetti (1797-1848), de bekende componist uit Bergamo.

In vergelijking met de Santa Maria Maggiore is de Duomo een heel stuk soberder. Met de bouw ervan werd begonnen in 1459. Het gebouw werd pas in de 19^deeeuw voltooid en opgedragen aan de heilige Alexander, patroonheilige van de stad.  

Als je de Piazza Vecchia terug opwandelt zie je aan de overkant een statig wit gebouw. Dit is het Palazzo Scamozziano waar zich een historische bibliotheek bevindt.

Wandel links de Via Colleoni op en kuier langs de winkelramen tot aan de Piazza Mascheroni en de Cittadella.

Even voorbij de Cittadella bereik je de Porta Sant’Alessandro. Net voorbij de poort bevindt zich een andere kabelbaan die je naar de wijk San Vigilio brengt. Dit loont zeker de moeite. Vandaar heb je immers een uniek zicht op de stad en de omliggende vlakte. Een kleine wandeling brengt je naar de ruïnes van het kasteel dat hier ooit stond. Vanop de kasteelmuren kan je in de verte de besneeuwde toppen van de Alpen zien.  

Tijdens een bezoek aan Bergamo moet je uiteraard ook even de tijd nemen om op een terrasje te genieten van één van de lokale specialiteiten. Bergamo is de bakermat van het beroemde stracciatella-ijs. Wij proefden het bij La Marianna (onmiddellijk rechts als je de Porta Sant’Alessandro) terug bent binnengewandeld. Heb je meer zin in een gebakje? Dan dringt een torta Donizetti of een polenta e oseizich op. De torta Donizetti werd gebrevetteerd door de patisserie Balzer in 1948, ter gelegenheid van het feit dat Gaetano Donizetti honderd jaar eerder stierf.   

Balzer brevetteerde in 1960 ook de opvallende, knalgele polenta e osei. Dit mierzoete gebakje, bedekt met marsepein en bekroond met een chocoladen vogeltje herinnert aan een oude traditie uit Bergamo. De arme bevolking die zich geen vlees kon veroorloven, voedde zich met kleine vogeltjes die ze in de velden konden vangen. Deze vogeltjes werden gepluimd, in hun geheel gebraden en samen met polenta (een goedkope maïspap) verorberd. Vogels vangen is in Italië inmiddels verboden, maar de traditie leeft voort in de zoete variant.  

Je kan de torta Donizetti of de polenta e osei vinden in de vele patisserieën van de bovenstad, maar als je de authentieke versie wil, dan raden we je aan langs te gaan bij Pasticceria Balzer in de benedenstad (zie verder in dit artikel).

Wil je nog wat extra calorieën kwijtspelen, dan raden we je een wandeling langs de oude, Venetiaanse stadmuren aan. Vooral het stuk tussen de Porta San Giacomo en de Porta Sant’ Agostino is een aanrader. Je wandelt in het groen en hebt een panoramisch zicht over de benedenstad. 

Bezoek aan de benedenstad  

De Città Bassa of benedenstad biedt een interessante mix aan brede, moderne winkelboulevards en gezellige, kronkelende straatjes van de Quartiere Vecchio, de oude stadswijk. Als je de bovenstad verlaat via de Porta Sant’ Agostino, volg dan onmiddellijk links het pad dat naar de Piazzale Carrara leidt. Hier bevindt zich de Accademia Carrara met een unieke collectie Italiaanse schilderkunst van de 14^detot de 19^deeeuw. Een aanrader. 

Ertegenover vind je het GAMEC (Galleria d’Arte Moderna e Contemporanea) waar tentoonstellingen plaatsvinden van moderne en hedendaagse kunst. 

Langs de Via San Tomasso en de gezellige Via Pignolo bereik je de Chiesa Santo Spirito. In deze buurt tref je nog enkele ambachtslieden aan. Zo is er een atelier van een muziekinstrumentenbouwer. Iets verderop toont Marino Angelo Rossi, een bijna tachtigjarige houtbewerker, je met plezier zijn basreliëfs en andere creaties.

Vanaf de Chiesa Santo Spirito staan de Via Tasso, de Via Sentierone en de Via XX Settembre garant voor bijna 2 kilometer winkelplezier. In de overdekte winkelgalerij van de Via Sentierone bevindt zich de eerder vermelde Pasticceria Balzer, waar de torta Donizetti en de polenta e osei werden gecreëerd.  

Op het einde van de Via XX Settembre bereik je het Largo Rezzara en de Via Sant’ Alessandro. Kies hier een van de gezellige bars uit en trakteer jezelf op een aperitiefje. Je hebt het verdiend.

Tips voor eetadresjes

Bij ons bezoek aan Bergamo hebben we, op aanraden van locals, lekker gegeten bij:

• Trattoria d’Ambrosio – Da Giuliana, Via Broseta 58a (Città Bassa)
• Al Vecchio Tagliere, Via Sant’ Alessandro, 13 (Città Bassa)
• La Scagna, Via Moroni, 31 (Città Bassa)
• Il Circolino, Vicolo Sant’Agata, 19 (Città Alta)

---