Voor velen is het eindelijk zover: de zomervakantie begint! Heb je beslist om binnenkort even in het Noorden van Italië te vertoeven? Breng dan zeker een bezoekje aan Bologna, een prachtige stad aan de voet van de Apennijnen die naar onze mening erg onderschat wordt. Bologna, vooral bekend als studentenstad, heeft namelijk heel wat moois en vooral ook heel wat lekkers te bieden. Dankzij de centrale ligging is het bovendien ook een ideale uitvalsbasis om steden als Ferrara, Modena, Parma en zelfs Firenze te bezoeken. Hooguit een uurtje rijden! Bologna kreeg doorheen de tijd drie bijnamen: ‘la dotta’, ‘la rossa’ en ‘la grassa’. Hoog tijd om het geheugen even op te frissen!

La dotta

Als Bologna opduikt in school- of geschiedenisboeken, dan is het vaak omwille van haar wereldberoemde universiteit. L’università di Bologna, opgericht in 1088, is dan ook de oudste nog functionerende universiteit van Europa. Dat de inwoners van Bologna daar bijzonder fier op zijn, staat als een paal boven water. De eerste bijnaam van de stad luidt dan ook ‘la dotta’, ‘de geleerde’. In de beginjaren werden vooral rechtenstudenten aangetrokken, maar later werd de universiteit ook op andere studiegebieden een gevestigde waarde. Haar andere naam is daarom ‘Alma Mater Studiorum’, ‘de Voedende Moeder van de Studies’.

Bij het zien van de vele rokende en bier drinkende studenten en de met graffiti bekladde muren van de historische universiteitsgebouwen blijft er vandaag op het eerste gezicht niet zo bijster veel over van de grandeur die de universiteit ooit kende. Wil je toch nog even ervaren hoe het vroeger moet geweest zijn? Breng dan zeker een bezoekje aan het Archiginnasio, de voormalige hoofdzetel van de universiteit. De gangen van dit palazzo, dat in de schaduw ligt van de Basilica di San Petronio, ademen een soort fierheid uit. Het hoogtepunt van een bezoek aan het Archiginnasio is de rijkelijk gedecoreerde anatomische snijzaal, die tijdens de Tweede Wereldoorlog volledig vernietigd werd maar later een prachtige restauratie onderging. Velen beschouwen deze zaal, waar geneeskundestudenten hun theorie konden omzetten in praktijk, als de wieg van de moderne geneeskunde. Tip: let zeker even op het verborgen luik bovenaan, van waaruit kerkelijke gezagsdragers ongemerkt konden toekijken of de professoren geen ketterse stellingen verkondigden tijdens hun anatomielessen.

Meer weten over de geschiedenis van Bologna? Dan is het Museo della Storia di Bologna in het Palazzo Pepoli (Via Castiglione 8) zeker en vast een aanrader. Het verhaal achter het ontstaan en de ontwikkeling van de stad wordt er nauwkeurig uit de doeken gedaan, met veel aandacht voor zowel het heden als het verleden.

In een volgend artikel vertellen we nog wat meer over de vele andere bezienswaardigheden in de stad.

La rossa

Ooit telde het Bolognese straatbeeld meer dan 200 torens, waarvan er vandaag nog zo’n kleine 20 overblijven. Deze werden gebouwd door de rijke families en dienden als plaats waar ze veilig waren voor opstanden of oorlogen. Toch waren deze torens vooral ook een statussymbool: hoe hoger hun toren, hoe meer geld en macht ze hadden.

Wanneer je de 97 meter hoge Torre degli Asinelli beklimt, zal één ding meteen in het oog springen: de rode kleur van de gevels en daken. Is dat de reden waarom de tweede bijnaam van Bologna ‘la rossa’, ‘de rode’ is? Niemand die er zijn hand voor in het vuur durft te steken. Anderen beweren namelijk dat de stad deze bijnaam te danken heeft aan de linkse politieke overtuigingen van de bevolking. Piazza Maggiore, de centrale plaats, wordt dan ook vaak beschouwd als het symbool bij uitstek van het linkse Italië.

Leuk weetje over de Torre degli Asinelli: als student kun je maar beter beneden blijven. Een oude Italiaanse legende voorspelt namelijk dat wie de toren beklimt zijn of haar diploma nooit zal halen. Think twice dus! 

La grassa

Bologna wordt door velen omschreven als het kloppende hart van de Italiaanse keuken en wordt daarom ook ‘la grassa’, ‘de vette’ genoemd. De stad is onder andere de bakermat van de mortadella, de tagliatelle, de tortellini en de typische ragù-saus. Het spreekt met andere woorden voor zich dat Bologna enorm veel leuke eetgelegenheden huisvest. Hoog tijd dus om even de leukste adresjes op een rijtje te zetten!

Eén van de meest beschreven restaurantjes van Bologna is de Osteria dell’Orsa, een drukbezochte eetgelegenheid pal in de universitaire wijk. Er is slechts keuze uit een handvol eenvoudige gerechten, waaronder natuurlijk klassiekers als de tagliatelle al ragù en de tortellini in brodo, maar deze staan allemaal qua smaak enorm op punt. Ook de zeer eenvoudige inrichting en de dicht bijeen geschoven tafels maken van Osteria dell’Orsa een zeer gezellig adresje. (www.osteriadellorsa.com)

Tamburini, gesticht door Giovanni Tamburini in 1930 en nog steeds gerund door de gelijknamige familie, is een autoriteit op vlak van Bolognese delicatessen. Het is gelegen in de Quadrilatero, een van de meest pittoreske en drukbezochte wijken van Bologna, die de torens en de Piazza Maggiore met elkaar verbindt. Tamburini is en blijft eerst en vooral een winkel met een heel uitgebreid aanbod: de honderden soorten vleeswaren en kazen hebben al menig toerist doen watertanden. Een culinair paradijs! Je kan de heerlijke kaas en vleeswaren meenemen naar huis, maar ook kan je ’s avonds ter plekke een tagliere bestellen om je vingers bij af te likken. (www.tamburini.com)

Tussen al de typische pastagerechten door kan men natuurlijk ook al eens hunkeren naar een authentieke pizza. Net als elke andere Italiaanse stad is ook Bologna rijkelijk bezaaid met pizzerie, maar afhankelijk van de grootte van de honger zijn er in Bologna toch twee absolute toppers: pizzeria Due Torri en pizzeria Spaccanapoli. De eerste, gelegen aan de voet van de torens, is een trekpleister zowel voor studenten die na een slaapwekkende les een kleine boost kunnen gebruiken, als voor toeristen die zin hebben in een kleine hap uit het vuistje. Je betaalt er €1.5 voor een stuk margherita en €2 voor een ander stuk pizza dat op dat moment op de toonbank ligt. Het is zo simpel als wat: je gaat binnen, je kiest een van de stukken pizza die net uit de oven komen, en even later sta je weer buiten. Voor wie bij Spaccanapoli gaat eten, is het sterk aangeraden om goed voorbereid – lees: uitgehongerd – te zijn. Hier serveert men heerlijke Napolitaanse pizza’s met een diameter om van achterover te vallen. Kwantiteit gecombineerd met kwaliteit: je zou voor minder eens de lunch overslaan! (www.pizzeriaspaccanapoli.net)

Na enkele dagen uitgebreid tafelen kan een avondje rustig aan doen ook wel eens aan de orde zijn. Gelukkig hebben de Italianen hiervoor een uitstekende formule: de apericena.  Het adresje bij uitstek voor een lekkere apericena in Bologna heet Le Stanze (Via del Borgo di San Pietro, 1). De aperitief die je hier koopt, kost een symbolische euro meer, en in ruil daarvoor mag je de hele avond lang aanschuiven aan een heerlijk buffet met onder andere pastagerechten, gegrilde groenten en bruschette. Deze trendy wijn- en cocktailbar is vooral door zijn prachtige interieur uniek in zijn soort: het is namelijk gelegen in de 16e-eeuwse kapel van het Palazzo Bentivoglio. De combinatie van het hippe barmeubel en het hoge plafond versierd met authentieke fresco’s maakt van deze apericena een onvergetelijke ervaring!

Waar je absoluut ook eens moet binnenstappen is de Osteria del Sole, gelegen in het hartje van de Quadrilatero. Dit is de oudste kroeg van Bologna met een geschiedenis die teruggaat tot de Middeleeuwen. De lage gewelven en de eenvoudige houten stoelen, tafels en banken brengen je meteen in de sfeer. Aan de bar kan je enkel wijn, bier of water bestellen. In frisdrank geloven ze hier niet. Je kan er ook eten, maar dat moet je wel zelf meebrengen uit één van de vele winkeltjes in de buurt. Gezelligheid troef! (www.osteriadelsole.it)

Als je daarna nog zin hebt in een ijsje, dan kan je bijna de klok rond terecht bij Gelateria Gianni, strategisch gelegen aan de voet van de torens. Gianni staat bekend voor zijn rijke en verrassende aanbod aan smaken én voor de royale porties aan een heel redelijke prijs.  Je bent hier dan ook zelden alleen (www.gelateriagianni.com)

Dit is uiteraard slechts een bloemlezing uit wat de Bolognese keuken allemaal te bieden heeft. Zolang je de menù turistico mijdt, zit je in deze culinaire hoofdstad van Italië meestal wel veilig! Heb je zelf nog leuke adresjes? Laat het ons weten!