In het kleine dorpje Bagnaia, even buiten Viterbo, bevindt zich één van de mooiste tuinen van Europa, de Villa Lante. De naam ‘Villa Lante’ verwijst naar Ippolito Lante Montefeltro della Rovere, hertog van Bomarzo, die het landgoed aankocht in de 17deeeuw. Maar de grote attractie van de villa, de weergaloze tuin, dateert reeds uit 1566 en is de verdienste van de rijke kardinaal Gianfrancesco Gambara. Hij was het die de bekende architect Vignola inhuurde om een residentie en bijhorende tuin te ontwerpen.
Een bezoek aan de Villa Lante begint in de zogenaamde barco, het voormalige jachtterrein van de Gambara’s. Rechts van de trap die je naar boven leidt, zie je een monumentale Pegasus-fontein. Het gevleugelde paard wordt omringd door beelden van vrouwelijke muzen van waaruit water naar beneden stroomt. De uiteinden worden bezet door mannen: Apollo en Orpheus.
Via een poort aan de linkerkant betreedt je de villa. De villa zelf bestaat uit twee, vrijwel geheel symmetrische gebouwen. Ze werden gebouwd met 30 jaar verschil. Het eerste gebouw was de residentie van kardinaal Gambara. Later voegde kardinaal Alessandro Peretti di Montalto, een neef van de legendarische paus Sixtus V, er een vrijwel identiek gebouw aan toe zodat een mooi symmetrisch geheel ontstond.
Van de twee residenties zijn vandaag enkel nog de ruime, met fresco’s versierde loggia’s te bezichtigen alsook een tweetal kleinere salons in het huis van kardinaal Gambara. Eén van die salons is versierd met jachttaferelen. Het wapenschild van Gambara, een felrode kreeft (gamba), is overal terug te vinden. De fresco’s op de wanden in de loggia van Gambara stellen andere prachttuinen uit die periode voor, zoals de tuin van de Villa Farnese en van de Villa d’Este.
De loggia van kardinaal Montalto oogt soberder. Hier werd gebruikt gemaakt van trompe-l’oeuil effecten om de ruimte groter te laten lijken. Op het plafond trekt een geschilderde volière met exotische vogels de aandacht.
De tuin zelf is een juweeltje. Bij de aanleg ervan werd optimaal gebruik gemaakt van de natuurlijke helling van het terrein. Wie de villa betrad langs de centrale toegangspoort kon van beneden de hele tuin overzien die helemaal bovenaan begon met een klaterende waterval. De tuin bestaat uit vier opeenvolgende terrassen die via trappen met elkaar verbonden zijn. In de vierkante benedentuin met symmetrische patronen van buxus- en taxushagen staat de grote Fontana dei Mori centraal. Vier figuren houden het wapenschild van kardinaal Montalto (bergen bekroond met een ster) omhoog. Montalto liet de oorspronkelijke fontein van Gambara vervangen door een eigen ontwerp.
Via een schuin oplopend pad bereik je het tweede terras met een nieuwe fontein, de Fontana dei Lumini (lichtjesfontein). De kleine ronde schoteltjes van waaruit het water omhoog spuit, doen denken aan kaarsenhouders.
Aan beide zijden van de fontein loopt een trap die je naar het derde, uitgestrekte terras brengt. Op het einde zie je de Fontana dei Giganti (Fontein van de Reuzen). Beide reuzen zijn allegorische voorstellingen van twee rivieren: de Arno en de Tiber. De Arno was een eerbetoon aan de Florentijnse familie de’ Medici die duizenden planten had laten leveren voor de tuin en het jachtterrein. De Tiber verwees naar Rome. Voor de fontein bevindt zich een lang en smal bassin. Dit was eigenlijk één lange tafel waaraan banketten werden gehouden. Het water dat in het midden stroomde liet toe om het eten koel te houden. Aan de voet van de tafel bevond zich een gootje waar de gasten etensresten konden laten wegspoelen.
Een trap aan weerszijden van de Fontana dei Giganti laat je toe het volgende niveau te bereiken. Een dubbele trap met in het midden een sierlijke waterketting, de Catena d’Acqua (ook wel Cordonata del Gambero genaamd), leidt vandaar verder naar boven. Kijk voor je verder naar boven gaat even hoe de waterketting uitmondt in de onderliggende Fontana dei Giganti. De poten en scharen van een kreeft zijn opnieuw een duidelijke verwijzing naar de opdrachtgever, kardinaal Gambara.
Op het einde van de schuin oplopende trappen kom je aan bij de Fontana dei Delfini (Fontein van de Dolfijnen). Dit waterbekken wordt gevoed door de iets verder gelegen Fontana del Diluvio (Fontein van de Stortvloed), het beginpunt van de waterstroom die de alle terrassen en fonteinen van boven naar beneden van water voorziet. Het water hier is rechtstreeks afkomstig van een kleine bergrivier die langs de helling van de Monte Cimini neerwaarts stroomt. Links en rechts van deze klaterende waterval tref je opnieuw een loggia aan, deze keer met fresco’s van muzen.
Als je na een bezoek aan de Villa Lante nog wat tijd hebt, maak dan zeker nog even een ommetje door de kleine straatjes van het pittoreske, middeleeuwse Bagnaia. Je komt de stadsmuren binnen via de poort naast de opvallende ronde toren die het dorpje domineert.
Praktisch: de Villa Lante is dagelijks geopend van 8u30 tot 18u30, behalve op maandag. Er is een ruime parking op wandelafstand.
Ciao! Wij zijn Carl Buyck en Franka Verhoeyen, initiatiefnemers van Cosiddetto. Via deze blog delen wij onze passie voor Italië en al het moois dat dit bijzondere land te bieden heeft. Als je dit artikel leuk of interessant vindt, deel het dan gerust met jouw vrienden of kennissen. Je doet er ons een groot plezier mee. Grazie mille!
2 thoughts on "De betoverende tuinen van de Villa Lante"