Tindari is een stadje dat je zeker niet mag missen als je op reis bent in het noordoosten van Sicilië. In 396 v. Chr. werd het antieke Tyndaris gesticht als één van de laatste Griekse kolonies op Sicilië. Samen met Zanclè (het huidige Messina) en Tauromenion (het huidige Taormina) maakte het deel uit van een verdedigingsgordel die de Griekse kolonies in het oosten van het eiland moest beveiligen tegen aanvallen. Op de interessante en uitgestrekte archeologische site kan je nog de goed bewaarde resten zien van een theater, een basilica, thermen en enkele ruime woningen. Je treft er ook enkele fraaie mozaïeken aan. Ook hier blijkt weer dat de oude Grieken hun locaties wisten uit te kiezen. Vanop de zacht glooiende helling waarop de stad werd gebouwd heb je een heerlijk uitzicht op de kristalblauwe zee en op de Eolische eilanden.
Een verrassend modern en kleurrijk bedevaartsoord
Dé belangrijkste reden waarom Tindari vandaag nog steeds talloze bezoekers trekt, is echter niet de fraaie archeologische site maar wel het Santuario della Madonna Nera di Tindari. Dit heiligdom van de Zwarte Madonna is een populair bedevaartsoord dat het hele jaar door, maar vooral in de maand mei en op 8 september, massaal veel pelgrims aantrekt.
Het heiligdom zie je al van ver opdoemen op de rots van Capo Tindari die hoog boven de zee uittorent. Een slingerende weg brengt je omhoog naar een kleine parking vlakbij het heiligdom. Daar begint de rij kraampjes vol heiligenbeelden en andere religieuze artikelen die onvermijdelijk bij bedevaartsoorden horen. Enthousiaste marktkramers prijzen ook hun versgeroosterde noten en andere lekkernijen aan.
De kerk oogt verrassend modern, en dat is ze ook. Ze werd gebouwd in 1979 om de toenemende stroom pelgrims te kunnen verwelkomen. Bovenaan op de voorgevel prijkt een gouden mozaïek waarop de Zwarte Madonna te zien is. Naast de centrale hoofdingang verwelkomen beelden van Petrus en Paulus de bezoekers. In het voorportaal herinneren minzaam glimlachende engelenbeelden je eraan dat je een kerk binnentreedt en dus verondersteld wordt je te gedragen.
Binnenin is de kerk vrijwel volledig bedekt met kleurrijke mozaïeken, glasramen en blinkende marmerzuilen en -vloeren. De eerste indruk is overweldigend maar de opvallende snoepgoedkleuren doen wel een beetje kitcherig aan. De grote mozaïeken op de wanden in de zijbeuken tonen scènes uit het leven van Christus.
Centraal in de apsis, onder een prieeltje gedragen door vier engelen, staat het object van de volksdevotie: het eeuwenoude houten beeld van de Madonna Nera di Tindari. Onder het beeld lezen we de Latijnse tekst Nigra sum sed formosa (Ik ben zwart, maar bevallig). De verering van het beeld dateert al van de middeleeuwen en uiteraard is daar een verhaal aan verbonden. Je vindt dit verhaal en ook dat van de bouw van de huidige kerk afgebeeld in de mozaïeken die de rondgang achter het altaar sieren.
De legende van de Zwarte Madonna
Volgens de legende zou het beeld van de Zwarte Madonna in de 8ste eeuw na Chr. hier in Tindari zijn beland. Het beeld was verborgen in een houten kist aan boord van een schip dat ergens uit het oosten kwam en hier in de baai van Tindari bescherming moest zoeken tegen een geweldige storm. Toen de storm was gaan liggen en de scheepskapitein de tocht wou verderzetten, bleef het schip vastzitten. De bemanning besloot het schip lichter te maken door een deel van de vracht aan wal te brengen. Tevergeefs. Pas toen de houten kist met het beeld aan wal werd gebracht, bleek het schip in staat opnieuw uit te varen. Toen het schip weg was en de inwoners van Tindari de kist openden, ontdekten ze het mysterieuze beeld. Ze zagen er een teken in dat de Madonna ervoor gekozen had hier in Tindari te blijven. Daarom gaven ze het een plaats in een vervallen tempeltje voor de Romeinse godin Ceres dat ze ombouwden tot een kerkje. Daar werd het beeld algauw een voorwerp van verering.
In de eeuwen die volgden zou het beeld nog een aantal keer in verband worden gebracht met miraculeuze gebeurtenissen.
Eén ervan vertelt hoe het heiligdom werd geplunderd en vernietigd door oosterse piraten. Het beeld zouden ze echter ongemoeid hebben gelaten, naar verluidt omdat de donkere huidskleur van de Madonna en het feit dat ze een soort tulband op het hoofd had hen deden denken dat het niet om een christelijk beeld ging maar om een beeld dat ze mogelijk aanzagen als een afbeelding van de oosterse koningin van Sheba.
De miraculeuze meertjes van Marinello
Een andere legende brengt de Madonna in verband met de wel heel bijzondere meertjes die zich bevinden aan de voet van de rots waarop het heiligdom is gebouwd, de laghetti di Marinello. Dit verhaal gaat als volgt. Een vrouw ging met haar zieke dochtertje op bedevaart naar de Zwarte Madonna om er genezing af te smeken. Toen ze na de lastige pelgrimstocht voor het beeld stond, moet de vrouw een denigrerende uitspraak hebben gedaan over het beeld. Iets in de zin van: ‘heb ik al die moeite gedaan om hier uiteindelijk een lelijk, zwart beeld aan te treffen?’ Bij het buitengaan van de kerk gleed het dochtertje uit en viel het van de hoge klif richting zee. De verschrikte vrouw smeekte de Madonna om haar dochtertje te redden en zo gebeurde. De zee trok zich terug en de val van het meisje werd gebroken door een zachte zandbank die plots miraculeus tevoorschijn kwam.
Die bijzondere zandbank en de kleine meertjes die de terugtrekkende zee achterliet, kan je vandaag nog steeds zien. Daarvoor moet je de oude kerk binnengaan die zich achter de nieuwe kerk bevindt. Volg de aanwijzingen naar het Santuario Antico. Knik even naar de engelen bij de ingang van het gebouw en neem de trap naar boven. Je bereikt een binnenplein dat toegang biedt tot het oorspronkelijke heiligdom dat gebouwd werd op de rand van de hoge klif.
Vooraan in de apsis wordt het verhaal van de Zwarte Madonna ook nog eens afgebeeld in twee schilderijen op de zijwanden.
Via de zijkapel rechts bereik je een lokaaltje met een venster. Als je door dat raam naar beneden kijkt, krijg je een uniek plaatje te zien…
Volgens inwoners van Tindari neemt één van de meertjes in de zandbank soms nog de vorm aan van een vrouwenfiguur: de Madonna, uiteraard. En ja, op een postkaart die verkocht wordt in de bar op het plein, kregen we dat bijzondere fenomeen ook te zien.
Neem na een bezoek aan Tindari zeker even de tijd voor een wandeling door het beschermde natuurreservaat van de Laghetti di Marinello. Je kan er langs de meertjes helemaal tot op het einde van de langgerekte zandbank wandelen. Een unieke ervaring.
Trattoria Pane e Vino
Tip: als je in de buurt van Tindari iets wil eten, doe je zelf dan een plezier en ga zeker langs bij Trattoria Pane e Vino. In deze rustieke trattoria word je verrast met allerlei lekkers uit het Nebrodi-gebergte. Vraag vooral niet naar een menu- of een wijnkaart. Hier eet je wat de pot schaft en dat is onveranderlijk een ruim assortiment antipasti die in golven worden aangebracht. Als je honger daarna nog niet is gestild, dan volgt nog een schotel met een assortiment gegrilde vleeswaren. Een fles rode huiswijn en een grote fles water krijg je er standaard bij. En dat alles voor een verrassend democratische prijs. Kortom: niet twijfelen, gewoon binnenstappen! Opgelet: als je hier in het weekend wil eten, dan reserveer je best ruim op voorhand. (Via Alessandro Manzoni, 84 – Tel. +39 330559933)
Ciao! Wij zijn Carl Buyck en Franka Verhoeyen, initiatiefnemers van Cosiddetto. Via deze blog delen wij onze passie voor Italië en al het moois dat dit bijzondere land te bieden heeft. Als je dit artikel leuk of interessant vindt, deel het dan gerust met jouw vrienden of kennissen. Je doet er ons een groot plezier mee. Grazie mille!
Reacties