“Het is misschien niet de mooiste of de meest artistieke van alle Italiaanse steden, maar Ascoli Piceno is zonder twijfel de meest relaxte en minzame stad. En je eet er lekker!” De Amerikaanse auteur Kate Simon slaat in haar boek ‘Italy: the places in between’ de nagel op de kop met deze omschrijving van Ascoli Piceno.
De inwoners van Ascoli Piceno gaan er prat op dat hun stad ouder is dan Rome. Het waren de Piceni, een oud Italisch volk, die zich vermoedelijk reeds in de 9de eeuw v. Chr. hier vestigden. Ze werden hierheen geleid door een specht (in het Latijn: picus). De specht is vandaag nog steeds het symbool van de stad. Later namen de Romeinen de stad over en bouwden die verder uit. Uit die tijd dateren nog de resten van een theater en een goed bewaarde stenen brug over de rivier Tronto. De huidige aanblik van de stad wordt echter grotendeels bepaald door de kerken, publieke gebouwen en rijke patriciërswoningen uit de middeleeuwen en de renaissance. Het feit dat vrijwel het hele historische centrum opgetrokken is uit blanke travertijn verleent de stad extra grandeur.
Piazza del Popolo, het salon van Italië
Langs welke kant je de stad ook binnenwandelt, je komt onvermijdelijk via één van de acht toegangen uit op de Piazza del Popolo. Je zal er meteen door gecharmeerd worden. Niet toevallig staat de Piazza del Popolo van Ascoli Piceno bekend als ‘het salon van Italië’. En geloof ons, het is fijn toeven in dit salon.
Het plein wordt gedomineerd door het Palazzo dei Capitani del Popolo uit de 13de eeuw met zijn imposante klokkentoren. Aan de noordkant wordt het plein begrensd door de gotische Chiesa di San Francesco en de overdekte Loggia dei Mercanti die tegen de kerk is aangebouwd. Aan de andere zijden van het plein bieden elegante galerijen bescherming tegen zon en regen.
De beste manier om van de Piazza del Popolo te genieten is plaatsnemen op het terras van het historische Caffè Meletti. Dit stijlvolle etablissement met zijn kenmerkende Jugendstil- interieur opende zijn deuren in 1907. Proef er in elk geval eens van de specialiteit van het huis, de Anisetta Meletti, een anijslikeur die wordt geserveerd met enkele koffieboontjes en waar je desgewenst ook enkele ijsblokjes kan aan toevoegen. Hemels lekker!
Zingende zuilen
Loop zeker even binnen in de Chiesa di San Francesco. Met de bouw van de kerk werd gestart in 1258, kort na een bezoek van Sint Franciscus aan de stad. Binnenin oogt de kerk heel sober. Het zijn vooral de kleurrijke glasramen die de aandacht trekken. Sommige daarvan beelden scènes uit het leven van Franciscus uit. Andere tonen dan weer moderne taferelen.
Achteraan in de Chiesa di San Francesco bevindt zich in een nis in de muur een beeldje van San Giuseppe da Copertino, patroonheilige van de studenten. In examentijd staan ouders en grootouders hier vaak aan te schuiven om een kaarsje te branden om voor hun (klein)kinderen een goed examenresultaat af te smeken.
Het voorportaal van de kerk, aan de Via del Trivio, is een bijzonder attractie. De zuiltjes doen aan orgelpijpen denken en, wat meer is, ze maken ook daadwerkelijk muziek. Geloof je het niet? Wel, beweeg dan eens snel je uitgestrekte hand heen en weer over de zuilen en luister naar het resultaat…
Even verderop, links van de toegang tot de kerk, wordt op de binnenplaats van het voormalige klooster elke ochtend een groenten- en fruitmarkt gehouden.
Piazza Arringo
Het grootste plein van de stad is de langgerekte Piazza Arringo. Hier lag ooit het Romeinse Forum. Sinds de vroegste geschiedenis van de stad vonden hier grote evenementen en publieke bijeenkomsten plaats. Ook hier zijn er volop uitnodigende terrasjes van waarop je het gezapige leven in de stad kan gadeslaan.
Op het uiteinde van het plein staat de Cattedrale Sant’Emidio. Sant’Emidio is de populaire en alomtegenwoordige patroonheilige van de stad. Hij was afkomstig uit Trier en werd in de 3de eeuw de eerste bisschop van de stad. Postuum worden aan hem tal van wondere gebeurtenissen toegeschreven. Zo zou hij de stad in 1703 hebben beschermd tegen een verwoestende aardbeving die vele andere steden in de regio tot puin heeft herleid. In de rijk met mozaïeken versierde crypte vooraan in de kathedraal wordt het gebeente van Sint Emidius nog steeds vereerd.
Andere bezienswaardigheden op de Piazza Arringo zijn de Doopkapel van San Giovanni (naast de kathedraal), het archeologisch museum en het Palazzo Communale waar, naast de stadsdiensten ook de mooie pinakotheek gevestigd is met o.m. werken van de 15de eeuwse meesters Carlo Crivelli en Cola dell’Amatrice.
Kuieren door de middeleeuwse ‘rue’
Om echt de sfeer van de middeleeuwen te proeven moet je op de Piazza Ventidio Basso zijn en in de omliggende straatjes, ‘rue’ genaamd (enkelvoud: rua). Om het plein te bereiken neem je bij voorkeur de Via delle Torri waar je, ter hoogte van de Piazza Sant’ Agostino, de twin towers van Ascoli Piceno kan bewonderen. Aan deze en de vele andere torens waarmee de rijke families uit de middeleeuwen hun macht en rijkdom wilden etaleren, ontleent Ascoli haar bijnaam ‘stad van de honderd torens’.
Aan de vijfhoekige piazza bevindt zich het mooie romaanse kerkje San Vincenzio e Anastasio. Als je het geluk hebt om de deur open te vinden, dan moet je absoluut eens afdalen in de crypte. Daar tref je op de muren eeuwenoude fresco’s aan met scènes uit het leven van paus Silvester I, van de hand van de zogenaamde ‘Meester van Offida’. Het kan handig zijn om bij te lichten met je mobiele telefoon want het is er duister.
Vanop het plein is het slechts even stappen naar de oude Romeinse brug over de Tronto, de Ponte Augusteo. Dit was ooit één van de belangrijkste toegangspoorten tot de stad.
Als je de brug oversteekt, kom je uit bij een uitzonderlijk goed bewaarde publieke wasplaats uit de middeleeuwen.
Als je nog even verder de Via Tucci inloopt, bereik je een opvallend roodgekleurde, achthoekige kapel: het Tempietto di Sant’Emidio Rosso. Deze kapel werd gebouwd op de plaats waar de heilige Emidius werd onthoofd. De steen waarop zijn hoofd werd afgehakt, wordt onder het altaar bewaard. De rode kleur verwijst naar het martelaarsbloed dat daar vloeide…
Als je terug de brug over bent, loop je rechts de Via dei Soderini in. Hier en in de vele kleine ‘rue’ die erop uitgeven, bevind je je in het meest authentieke middeleeuwse deel van de stad. Je zal zien dat een aantal huizen naast een gewone toegangsdeur ook nog een kleine (soms toegemetselde) deur hebben. In de middeleeuwen was het gebruikelijk om mensen die gestorven waren via een aparte deur, de porta dei morti (dodendeur) naar buiten te dragen.
Interessant is ook dat boven de voordeur van heel wat woningen in deze buurt opschriften staan in het Latijn of in het lokale Italiaanse dialect. Sommige daarvan zijn moraliserend, andere dan weer ronduit grappig.
In de Via dei Soderini loop je voorbij het massieve Palazzo Longobardo. De goed bewaarde uitkijktoren van deze voormalige burcht is met zijn 95 meter één van de hoogste van de stad.
Hou verder in de straat even halt bij het keramiekatelier van Paolo Lazzarotti op huisnummer 3. Ascoli Piceno heeft een lange traditie van keramiekkunst en Paolo houdt deze levendig met prachtige creaties geïnspireerd op de thema’s en motieven uit de renaissance. Wie houdt van keramiek vindt zeker ook zijn gading in het keramiekmuseum op de Piazza San Tommaso.
Olive ascolane
Je mag Ascoli Piceno eigenlijk niet verlaten zonder te hebben geproefd van de lokale specialiteit, de olive ascolane of olive all’ascolana. Deze met vlees gevulde en daarna gefrituurde olijven zijn een ware lekkernij. Heel wat restaurants en bars hebben ze dan ook op de kaart staan, maar de inwoners van Ascoli zijn het erover eens dat je de beste olive ascolane eet bij ristorante Vittoria op de Via dei Bonaccorsi. Wij vonden ze alvast opperbest.
Een ander gekend adres is I Migliori op de Piazza Arringo. Daar koop je voor 5 euro een puntzakje olijven. Vraag wel vooraf of ze handgemaakt zijn, want wegens de grote vraag zoeken ze daar tegenwoordig ook wel hun toevlucht tot machinaal gemaakte olijven en het verschil proef je echt wel. Buon appetito!
Ciao! Wij zijn Carl Buyck en Franka Verhoeyen, initiatiefnemers van Cosiddetto. Via deze blog delen wij onze passie voor Italië en al het moois dat dit bijzondere land te bieden heeft. Als je dit artikel leuk of interessant vindt, deel het dan gerust met jouw vrienden of kennissen. Je doet er ons een groot plezier mee. Grazie mille!
2 thoughts on "Ascoli Piceno, de stad met de 100 torens"