Mazara del Vallo, een stukje Maghreb in Sicilië

Aan de westkust van Sicilië, zo’n 25 km onder de stad Marsala ligt de stad Mazara del Vallo. De meeste toeristen op rondreis door Sicilië laten deze stad links liggen en dat is jammer want het is best wel een verrassende stad. Hier kwamen in de 9de eeuw de eerste Arabieren vanuit Noord-Afrika aan land om vervolgens het hele eiland te veroveren. Eeuwen later hangt er nog steeds een Arabische sfeer over de stad en vooral dan over de oude stadswijk, de Kasbah. Daar woont in de kleine, kronkelende straatjes een grote moslimgemeenschap, voornamelijk afkomstig uit Tunesië en Marokko. Velen van hen zijn actief in de visserij. Mazara del Vallo is immers de thuishaven van één van de grootste vissersvloten van Italië.

We beginnen onze verkenning van de stad aan de zeedijk, ter hoogte van de brede, kleurrijke trap die toegang biedt tot de Piazza Mokarta.

Links van de fontein met het kunstwerk ‘Uomini che vengono dal mare’, een geschenk van de lokale kunstenaar Pietro Consagra aan zijn stad, zien we de resten van een oud Normandisch kasteel. De Arco Normanno was de toegangspoort tot de versterkte vesting die Rogier I hier liet bouwen nadat hij in 1072 de stad had veroverd op de Arabieren. Het kasteel werd op het einde van de 19^de eeuw grotendeels gesloopt om plaats te maken voor het park.

Normandische sporen

We lopen langs het park tot aan de hoge kathedraal, een Normandische kerk uit de 11^de eeuw, die in de 17^de eeuw helemaal herbouwd werd. De kerk kwam er op initiatief van Rogier I als dank voor zijn overwinning op de Arabieren. Een bas-reliëf boven het voorportaal toont hoe Rogier, gezeten op een paard, een Arabische krijger verslaat. Blikvanger binnenin de kerk is het marmeren hoofdaltaar met zes standbeelden uit de 16de eeuw, een meesterwerk van de bekende Palermitaanse beeldhouwer Antonello Gagini en zijn zoon Antonino.

Elegante piazza

Via de uitgang in de linkerzijbeuk betreden we de bijzonder elegante Piazza della Repubblica. Het 18^de eeuwse plein is aan de langste zijde geflankeerd door fraaie barokgebouwen. Aan de noordzijde zien we het bisschoppelijk paleis, aan de zuidzijde het Seminario dei Chierici, een (voormalig) priesterseminarie. Dat laatste heeft een lange, overwelfde portiek en een loggia met mooie rondbogen.

Achter de kathedraal lopen we eerst nog even onder de hoge rondboog door om een blik te werpen op de voorgevel van de Chiesa di San Giuseppe. Boven het voorportaal zien we een bijzonder tafereel: Sint-Jozef is als timmerman aan het werk met een zaag en wordt bijgestaan door de jonge Jezus die met hamer en beitel aan de slag is.

Voor we terug het plein opgaan, stappen we nog even de Chiesa di Santa Caterina binnen. De eenschepige kerk uit de 14^de eeuw werd in barokstijl herbouwd. De kerk heeft een opvallende vloer in kleurrijke majolicategels.

De hoogste koepel ter wereld

We steken het plein over en nemen links de straat die ons naar de Piazza Plebiscito brengt. Onmiddellijk links staat de Chiesa di Sant’Ignazio, een kerk uit 1701 die erom bekend staat de hoogste koepel ter wereld te hebben. Dat blijkt ook te kloppen. Die koepel is namelijk… het hemelgewelf. De koepel van deze kerk met een ovalen grondplan stortte in 1933 in en werd nooit heropgebouwd.

Mazara in miniatuur

Wel nog overeind staat het immense Collegio dei Jesuiti dat naast de voormalige Jezuïtenkerk gelegen is. Als je het grote binnenplein van dit religieuze college oversteekt, kan je (gratis) een tentoonstelling bezoeken van mooie en heel realistische, hedendaagse maquettes van de voornaamste kerken en monumenten van de stad. Ze werden met veel geduld in elkaar geknutseld door Ignazio Auguanno.

Dansende sater

Op de Piazza Plebiscito vinden we ook het Museo del Satiro. Dit kleine museum is volledig gewijd aan één enkel bronzen beeld uit de 4^de eeuw v. Chr. Het stelt een dansende sater voor en het werd in het jaar 1998 door een vissersboot opgevist vanop de diepe zeebodem. Het is uniek en uitstekend bewaard voorbeeld van de antieke Griekse beeldhouwkunst. Aan de hand van een filmpje kom je te weten hoe het beeld gevonden werd en aan land gebracht om uiteindelijk hier in Mazara del Vallo een ereplaats te krijgen.

Terug op het plein keren we op onze stappen terug en slaan nu links de Via Santa Teresa in en even verderop opnieuw links de Via Girolamo Sansone, die ons tot op de Piazza Immacolata brengt. Daar vinden we een mooi stukje street art, in de vorm van een afbeelding van het bekende schilderij ‘De Kus’ van Francesco Hayez. Aan de andere zijde van het plein zien we een heel ander beeld: daar brandt een ziel in het vagevuur op de gevel van de Chiesa di San Calcedonio.

Dwalen door de Arabische Kasbah

Links van de kerk bereiken we de Piazza Chinea. Als je hier de Via Paolo Ferro induikt, beland je in het hart van de Kasbah. Het is heerlijk ronddwalen door de verlaten straatjes en steegjes van deze buurt. Op de muren trekken spreuken en kleurrijke tegeltjes de aandacht. Op de vele gesloten rolluiken hebben street artists hun creativiteit de vrije loop gelaten. Achter elke hoek is wel iets nieuws te zien.

Bonte was die in de nauwe straatjes te drogen hangt en kruidige geuren die vanuit onzichtbare keukens komen aanwaaien, wijzen erop dat achter de gesloten deuren en luiken nog steeds mensen wonen. Hoe dieper je in de wijk binnendringt, hoe meer je het gevoel krijgt dat je in een Noord-Afrikaanse stad rondloopt. De oproep tot gebed die vanuit de luidspreker op de minaret van de moskee weerklinkt, maakt het plaatje helemaal compleet.

Als je een uitweg zoekt uit het labyrint van straatjes, loop dan in westelijke richting en je bereikt (vroeg of laat) wel de kanaalhaven langs de rivier die stroomafwaarts in zee uitmondt. Langs die haven tref je nog een overblijfsel aan uit de Normandische tijd: de Chiesa di San Nicolò Regale, een hoekige kasteelkerk met een ronde koepel, gebouwd in 1124. Onder de kerk zijn nog de resten te zien van een vloermozaïek uit een Romeinse villa die hier ooit stond.

In de kleine vismarkt wordt de vangst van de dag aangeboden. Langs de kade liggen kleine vissersboten aangemeerd. De grote commerciële vissersvloot heeft de grote haven ten noorden van de stad als thuisbasis.

Op zoek naar de gambero rosso di Mazara

Eén van de specialiteiten van de stad is de beroemde gambero rosso di Mazara, een donkerrode garnalensoort die op grote diepte ver buiten de kust gevangen wordt. Vers zal je ze niet vinden want de garnalen worden meteen na de vangst ingevroren om hun delicate smaak te behouden tijdens de lange terugreis op zee. In gespecialiseerde winkels kan je de verrukkelijke, maar prijzige delicatesse kopen. 

Honger gekregen? Geen nood! Je vindt aardig wat lekkere restaurantjes in Mazara del Vallo, vaak ook met een Maghrebijnse toets. Wij genoten van heerlijke visspecialiteiten in ristorante alla Kasbah (Via Itria, 10).

---