De Romeinse keizer Tiberius (42 v. Chr. – 37 n.Chr) had reeds in de oudheid een reputatieprobleem. Niet alleen omdat zijn drieëntwintigjarige bestuursperiode, van 14 tot 37 n.Chr. maar bleekjes uitviel in vergelijking met die van zijn voorganger, de goddellijke keizer Augustus. Maar ook, en vooral, omdat hij bekend stond om zijn onaangename, arrogante en norse karakter. Dat is althans het beeld dat Romeinse geschiedschrijvers als Tacitus en Suetonius ons van deze ‘keizer tegen wil en dank’ hebben overgeleverd.
De Nederlandse historica Willemijn Van Dijk gaat in haar boeiende roman ‘De opvolger. Tiberius en de triomf van het Romeinse keizerrijk’ op zoek naar de raadselachtige persoon achter dat negatieve beeld dat van hem werd gemaakt. Haar zoektocht levert een meeslepend en goed gedocumenteerd verhaal op van Tiberius’ onwaarschijnlijke weg naar de troon en de onconventionele manier waarop hij jarenlang het uitgestrekte Romeinse Rijk bestuurde. Dat deed hij overigens het liefst vanuit zijn riante vakantievilla’s in Sperlonga en Capri, eerder dan vanuit Rome.
We leren Tiberius kennen als een jong en gewaardeerd militair. In opdracht van keizer Augustus, zijn stiefvader, brengt hij tal van militaire campagnes aan de buitengrenzen van het Romeinse Rijk tot een goed einde. Als hij echter al hoopte dat zijn militaire successen hem tot het hoogste politieke ambt in Rome zouden voeren, dan kwam hij telkens bedrogen uit.
Augustus, die slechts één eigen kind had – zijn dochter Julia -, leek immers telkens de voorkeur te geven aan anderen om hem op te volgen. Eerst stelde hij zijn hoop op zijn schoonzoon Marcus Agrippa, later op Drusus, Tiberius’ vier jaar jongere broer, en vervolgens op zijn kleinzonen Lucius en Gaius…. Tiberius bleef telkens op de reservebank. Dat frustreerde hem in die mate dat hij in 6 v. Chr. Rome de rug toekeerde en naar het Griekse eiland Rhodos trok om er zich te wijden aan de studie van de Griekse filosofie. Als het aan hem lag, keerde hij misschien wel nooit meer terug naar Rome. Maar het lot besliste er anders over.
“Met tegenzin zette Augustus zich weer aan zijn taak, het kruis dat hij blijkbaar tot het einde van zijn dagen zou moeten dragen: het weven van een nieuw dynastiek web en het zoeken naar nieuwe kandidaten voor de opvolging” (pag. 92)
Toen zowel Lucius als Gaius kort na elkaar overleden, zag de inmiddels bejaarde bejaarde Augustus geen andere optie meer dan Tiberius als zijn volwaardige zoon en erfgenaam te adopteren. Tiberius was toen 45 jaar. Uiteindelijk bleef de inmiddels hoogbejaarde Augustus nog tien jaar in leven. Tiberius was 55 toen hij in het jaar 14 na Chr. uiteindelijk Augustus opvolgde en de tweede keizer werd van het machtige Imperium Romanum, een rijk dat zich uitstrekte van Afrika tot de Noordzee, van Spanje tot Syrië.
“Tiberius zag de Romeinse rijksprovincies als schaapskuddes die in dienst stonden van Rome: ze moesten zo efficiënt mogelijk uitgebuit worden en dus was scheren beter dan villen. Als hij al niet maalde om populariteit in Rome zelf, dan kon hem zijn reputatie onder de provincialen al helemaal weinig schelen” (pag. 132)
De opvolger. Tiberius en de triomf van het Romeinse keizerrijk, Willemijn Van Dijk. Uitgeverij Ambo Anthos, 216 pagina’s. Te koop in de lokale boekhandel of via deze link bij bol.com
Ciao! Wij zijn Carl Buyck en Franka Verhoeyen, initiatiefnemers van Cosiddetto. Via deze blog delen wij onze passie voor Italië en al het moois dat dit bijzondere land te bieden heeft. Als je dit artikel leuk of interessant vindt, deel het dan gerust met jouw vrienden of kennissen. Je doet er ons een groot plezier mee. Grazie mille!
1 thoughts on "‘De opvolger’. Meeslepende roman over de Romeinse keizer Tiberius"