Italiaans eten. Wie houdt er niet van? Al decennialang geldt de Italiaanse keuken als de beste ter wereld. En dat is geen toeval, zo blijkt uit ‘Lekker Italië’, een heerlijk boek over de verscheidenheid en unieke identiteit van het Italiaanse culinaire erfgoed. Elk aspect van de lokale eet- en drinkcultuur komt erin aan bod: van regionale specialiteiten, over (soms ongewone) gebruiken en tradities, tot handige zinnetjes om in de bar of op restaurant de juiste keuzes te maken.
Het boek begint met een stukje geschiedenis waarin we leren dat de Italiaanse culinaire tradities hun wortels hebben in de antieke oudheid en dat ze invloeden hebben ondergaan van de vele vreemde volkeren die het Italiaanse schiereiland na de val van het Romeinse Rijk hebben bezet. Ze werden in een beslissende plooi gelegd vanaf de renaissance, toen rijke, adellijke families hun koks tot culinaire hoogstandjes dwongen om de superioriteit van de stadstaten waarover ze heersten te beklemtonen. In die omstandigheden zouden de risotto alla milanese, de bistecca fiorentina, de saltimbocca alla romana en de pizza napolitana later het daglicht zien.
In een volgend hoofdstuk maken we kennis met de verschillende maaltijden: van colazione (ontbijt) tot cena (avondmaal) en alles daartussen. Ook de verschillende types van eetgelegenheden passeren de revue. Je leert er onder meer dat je andere dingen mag verwachten al naargelang je een osteria, een trattoria, een braceria, een tavola calda of een ristorante binnenstapt.
Hoe te kiezen uit de menukaart?
En dan zijn er de menukaarten en hoe eruit te kiezen. Traditioneel zal je op de menukaart antipasti, primi, secondi, contorni en dolci vinden. Het boek maakt komaf met het misverstand dat je uit meerdere gangen moet kiezen om geen slecht figuur te slaan. Het is gebruikelijk om te kiezen voor een tweetal gangen, bijvoorbeeld een antipasto gecombineerd met een primo (als je zin hebt in pasta of risotto) of met een secondo (als je zin hebt in vlees of vis). Je kan natuurlijk ook gaan voor een primo en een secondo. Wil je voldoende groenten bij de maaltijd, vraag dan ook een contorno, als bijgerecht bij een secondo. Handig om weten: als je meerdere gerechtjes wil proeven, vraag dan gerust ook een portie om te delen. Daar maken de Italianen geen punt van.
Veel aandacht gaat ook naar de verschillende specialiteiten van de Italiaanse keuken. Je maakt kennis met de pasta fresca en de pasta secca en hun verschillende verschijningsvormen. Ook olijfolie, balsamico, pizza, paddenstoelen (funghi) en truffels (tartufi) komen uiteraard aan bod. En natuurlijk leer je in het boek ook meer over de verschillende salumi (fijne vleeswaren): bresaola, coppa, capocollo, pancetta, ‘nduja,… Ze passeren allemaal de revue. Ook het rijke aanbod aan Italiaanse formaggi (kazen) wordt toegelicht, van de Asiago uit het noorden tot de Caciocavallo uit het zuiden.
Caffè in vele gedaantes
In het hoofdstuk over dranken word je ingewijd in de rijke Italiaanse koffiecultuur. Je leert er onder meer dat er naast de klassieke caffè (een kopje espresso) ook varianten bestaan die luisteren naar de namen ristretto, lungo, americano, macchiato en corretto. En, o ja, een cappuccino bestel je best niet na 11uur.
Verder komen ook de Italiaanse wijnen en hun verschillende kwaliteitslabels (DOCG, DOC, IGP) aan bod, net als de typisch Italiaanse aperitivi (Aperol, Campari, Cynar,…) en digestivi (amaretto, sambuca, grappa,…).
Interessant is ook het kleine hoofdstuk met tal van handige zinnen waarmee je in een bar of restaurant een conversatie kan starten. Een tafeltje reserveren? Meer uitleg vragen bij een gerecht op de kaart? Een allergie signaleren? De rekening vragen? Het komt allemaal aan bod.
Streekproducten
Het laatste deel van het boek is een reis door de twintig regio’s van Italië, van noord naar zuid, waarbij de typische, niet te missen lokale streekproducten of streekgerechten kort worden voorgesteld. Het is een prima checklist voor de lekkernijen die je zeker geproefd moet hebben wanneer je in die regio op reis bent. Een kleine greep uit het rijke aanbod: vincisgrassi eet je in Le Marche, centerbe drink je in Abruzzo, voor panzanella moet je in Toscane zijn en je mag Sardinië niet verlaten voor je de fregola hebt geproefd. En wil je weten waar je moeche, pissalandrea, sfogliatelle en licurdia moet proeven, dan moet je het boek maar aanschaffen.
Samengevat: Lekker Italië is een leuk boek vol interessante weetjes. Het heeft absoluut een plaats op de salontafel of in de boekenkast van elke rechtgeaarde Italiëliefhebber.
Lekker Italië, Lonely Planet Food. Uitgeverij Lannoo, 224 pagina’s. Te verkrijgen in de lokale boekhandel of via deze link bij bol.com.
Ciao! Wij zijn Carl Buyck en Franka Verhoeyen, initiatiefnemers van Cosiddetto. Via deze blog delen wij onze passie voor Italië en al het moois dat dit bijzondere land te bieden heeft. Als je dit artikel leuk of interessant vindt, deel het dan gerust met jouw vrienden of kennissen. Je doet er ons een groot plezier mee. Grazie mille!
Reacties