Venezia. Geen enkele Italiaanse stad is zo eigenzinnig en grillig als de stad van de dogen. Eeuwenlang al wordt de stad gedomineerd en af en toe zelfs overspoeld door de zee. Vandaag wordt de stad vooral overspoeld door miljoenen toeristen. Femke trok deze zomer drie dagen naar Venetië met als doel verder te kijken dan de neus van de gemiddelde toerist. Ze brengt verslag uit in een vierdelige artikelenreeks ‘Op stap in Venetië’ . Vandaag deel 4: Venetië voor kenners
Wie net zoals ik dacht dat het in Venetië onmogelijk is om alleen op straat te wandelen, moet beslist een bezoek brengen aan de wijk Canareggio. We stappen van de vaporetto aan de halte ‘Casinò’. Wie naar het casino wil, is aan deze halte trouwens niet aan het goede adres: de officiële toegang tot het casino van Venetië ligt aan het Canal Grande en kan je dus enkel bereiken via het water met de gondel of de watertaxi. Op ons programma staat een bezoek aan de ‘Madonna dell’Orto’, helemaal aan de andere kant van Canareggio.
Ons eerste beeld van Canareggio is een drukke en toeristische buurt met veel winkels, maar hoe verder we van het Canal Grande verwijderd zijn, hoe rustiger het wordt. Toch heeft deze buurt veel meer zijn eigenheid behouden dan die van het Sestiere San Marco. Aan de Campiello de l’Anconeta gaan we binnen in supermarkt ‘Despar’ om enkele flesjes water te kopen. Tot onze verbazing is deze supermarkt ingericht in een oud theater, vandaar de naam van de winkel: ‘Teatro Italia’. Je loopt er niet enkel tussen het brood en de groenten, maar ook tussen de fresco’s. Terwijl mijn vriend op zoek gaat naar Italiaanse risolatte (rijstpap), wacht ik alvast aan de kassa. Het valt op dat het vooral de locals zijn die hier komen: Venetiaanse dames spreken hier af om samen boodschappen te doen en een praatje te slaan, terwijl ze hun winkelkarretje rustig langs de winkelrekken sturen.
Terwijl we verder wandelen naar onze ‘toeristische bestemming’, de Chiesa Madonna dell’Orto, neemt na de eerstvolgende brug het aantal mensen op straat geleidelijk af. We lopen na een tijdje zelfs alleen, samen met een ander koppel dat op zoek is naar de kerk. We passeren vele palazzi en verbazen ons over de onmogelijk hoge huisnummers: ze lopen gemakkelijk op tot 6000!
De kerk Madonna dell’Orto (‘Madonna van de moestuin’) is genoemd naar een marmeren beeld dat dezelfde naam draagt. Het beeld staat opgesteld in de San Mauro-zijkapel, dus het is even zoeken om het beeld te vinden. De kerk kreeg zijn vrij speciale naam nadat even verderop in een moestuin (orto) een beeld van Maria werd gevonden. De belangrijkste kunstwerken in deze kerk zijn van de hand van Tintoretto, die overigens ook in de kerk begraven ligt.
Op de grafsteen staat de echte naam van de schilder, Jacopo Robusti, vermeld. Zijn tijdgenoten gaven hem de bijnaam ‘Tintoretto’, wat zoveel betekent als ‘het ververtje’, aangezien hij al op jonge leeftijd bezeten was door schilderkunst. Vóór 1993 was het meesterwerk van deze kerk de ‘Madonna met Kind’ van Giovanni Bellini, maar helaas werd dit schilderij gestolen nadat de priester het alarm vergat aan te zetten. Gelukkig maken de doeken van Tintoretto dat gemis ruimschoots goed. Vooral zijn interpretatie van het Laatste Oordeel is enorm indrukwekkend. Tip: ga zeker op zoek naar de man met de baard op het schilderij ‘Aanbidding van het Gouden Kalf’. Dit zou namelijk een zelfportret zijn van Tintoretto.
Lunchen doen we in het visrestaurant ‘Diana’, vlakbij de ‘Bottega di Tintoretto’, het atelier van de Venetiaanse schilder. Een plakkaat aan de muur herinnert nog aan de schilderijen die hij hier ooit maakte.
We nemen plaats op een gezellig terrasje vlak naast een kanaaltje. Samen met nog een ander koppel toeristen verbazen we ons over het feit dat we op zo’n rustige plek kunnen genieten van de gondels en kleine motorbootjes die passeren. Ook de Venetianen zelf komen hier ‘s middags graag een hapje eten. Waarschijnlijk zoeken ze net als wij ook graag even de rust op.
Ook in de wijk Dorsoduro zijn er enkele plekken waar de massa toeristen aan voorbij wandelt. Dorsoduro is over het algemeen wel drukker dan Canareggio, maar toch vind je er ook plaatsen waar de meeste toeristen niet komen. Zo besloten we de laatste avond van onze Venetiaanse citytrip de parallelstraten van de Fondamenta Zattere in te duiken.
Onderweg passeren we de oudste gondelwerf van de stad aan het Rio San Trovaso. Het is een van de laatste drie nog bestaande gondelwerven. De gondelbouw in Venetië is helaas stilaan met uitsterven bedreigd. Zoals we zelf kunnen zien van aan de overkant van het Rio, worden er eerder gondels gemaakt dan hersteld. De oude, versleten gondels liggen buiten opgesteld. Toch zijn er nog altijd mannen uit oude gondeliersfamilies die het ambacht overnemen van hun ouders en grootouders. Gondels zijn nu eenmaal typisch voor Venetië en nog steeds razend populair bij toeristen, maar ook de bewoners van de stad zelf verplaatsen zich ermee. Gondoliere kan je trouwens enkel worden als je een inwoner van Venetië bent.
Onze aandacht wordt vervolgens getrokken door verschillende mensen die op de Fondamenta Nani op de rand van een van de kanaaltjes zitten te aperitieven met een Aperol Spritz in de hand. Al gauw hebben we door waar ze dit lekkere drankje vandaan haalden. We schuiven snel aan bij bar Cantine del Vino già Schiavi en ontdekken dat ze er niet enkel drankjes serveren, maar ook hun fameuze bruschette. We kiezen er drie uit: eentje met ricotta en pompoenpasta, eentje met bietencompote en kaas, en eentje met aubergine en kaas. Even later zitten we op de trappen van het brugje voor de bar, net als de rest van het cliënteel. De combinatie van de smaken is verrassend lekker en we wanen ons echte veneziani.
De Campo San Barnaba die even verderop ligt, werd in 1989 omgetoverd tot een ware filmset voor de film Indiana Jones and the Last Crusade. De kerk op het plein werd gebruikt als setting voor een imaginaire bibliotheek, waaruit Indiana moet vluchten voor de Brotherhood of the Cruciform Sword. Hij komt tevoorschijn uit een in werkelijkheid onbestaand verluchtingsrooster op de Campo. Vooraleer hij binnengaat in de kerk, loopt hij ook over een brug die uitgeeft op de Campo. De Venetianen kennen de brug onder de benaming ‘Ponte dei Pugni’, ‘brug van de vuisten’. In de 17de eeuw werden er namelijk ‘vuistgevechten’ uitgevoerd door rivaliserende clans in de stad. Het was de bedoeling je tegenstander in het water te meppen. Dat was echter eenvoudiger dan nu, aangezien de brug toen nog geen leuningen had. Om deze opmerkelijke traditie te gedenken, staan er op de brug voetsporen geschilderd, die de beginpositie van de vechtersbazen bepaalden. Zo’n gevecht kon uiteraard op een massa toeschouwers rekenen, maar eindigde vaak in een bloederig tafereel wanneer er ook messen – en bij het allerlaatste gevecht zelfs dakpannen – bij kwamen kijken. Gelukkig gaat het er nu heel wat rustiger aan toe.
Venetië en rust lijken mekaar op het eerste gezicht uit te sluiten. Toch heb ik zelf mogen ontdekken dat Venetië ook enkele rustige plekken kent, waar ook de Venetianen zelf zich wagen omwille van de afwezigheid van massa’s toeristen. Het zijn vooral die plekjes die ik fijn vind om op te zoeken en die ervoor zorgen dat ik toch van een bezoek aan ‘la serenissima’ kan genieten. Mocht je binnenkort Venetië aandoen, neem dan zeker eens een kijkje op dergelijke plekjes, maar bewaar er dan wel de rust. De Venetianen zullen u er dankbaar om zijn.
Dit is het laatste artikel in een reeks van vier artikels gewijd aan Venetië. Lees ook de drie andere: ‘Stad van dogen en dames’ , ‘‘Casa Goldoni en de wijk San Polo’ en ‘Dorsoduro, het Venetië van Peggy Guggenheim’.
Heb je na het lezen van deze verhalen zelf ook zin gekregen om zelf een citytrip te plannen naar ‘La Serenissima’, neem dan zeker ook eens een kijkje op de gespecialiseerde reisblog ‘The Venice Insider‘ van de Vlaamse blogster Katia Waegemans.
***
Ciao! Wij zijn Carl Buyck en Franka Verhoeyen, initiatiefnemers van Cosiddetto. Samen met Femke Demets delen wij via deze blog onze passie voor Italië en al het moois dat dit bijzondere land te bieden heeft. Wij hebben ervan genoten deze tekst te schrijven. Als je dit artikel leuk of interessant vond, deel het dan met jouw vrienden of kennissen. Je doet er ons een groot plezier mee. Grazie mille!
Reacties