Hoog op noordoostelijke flank van de Etna, Europa’s meest actieve vulkaan, ligt Randazzo, bijgenaamd la città nera (de zwarte stad). Die bijnaam dankt Randazzo aan het feit dat vrijwel de hele stad is gebouwd met donkere lavasteen die hier in de omgeving alomtegenwoordig is. Straten, gevels, muren, zitbanken…, werkelijk overal is basalt – gestolde lava – gebruikt. Het mag trouwens een wonder heten dat de stad zelf nooit echt te lijden heeft gehad van de verwoestende vulkaan die elders op de flanken wel duistere littekens van lava heeft achtergelaten.
De oude binnenstad heeft zijn middeleeuwse karakter goed bewaard. Het is een kluwen van smalle steegjes die kronkelen rond drie pleinen waar telkens een imposante kerk verrijst. De combinatie van zwarte basalt met bleke zandsteen verleent de drie kerken een heel apart en ietwat dreigend uiterlijk. Wij bezochten Randazzo op een bewolkte, grijze en winderige dag en dat zorgde voor een extra dramatische sfeer.
Donkerkleurige kerken
We beginnen onze verkenning van de stad op de ruime Piazza Loreto waar op zondag een markt plaatsvindt. De Via Umberto brengt ons naar de Chiesa Cattedrale di Santa Maria, de belangrijkste kerk van de stad. Ze dateert uit het begin van de 13de eeuw en werd initieel gebouwd in gotische stijl. In de loop der eeuwen werd ze geregeld herbouwd en dat zorgde ervoor dat de voorgevel vandaag een mix van stijlen vertoont. De hoge klokkentoren met elegante spitsbogen heeft wel zijn oorspronkelijke gotische stijl behouden. Let voor je de kerk binnengaat op de fraai bewerkte portalen met sierlijke kapitelen.
Binnen in de kerk vallen meteen de hoge zwarte zuilen op die de bleke rondbogen ondersteunen. Langs de wanden hangen heel wat schilderijen. Een aantal ervan beelden martelingen van heiligen uit. San Lorenzo, San Sebastiano, Sant’Andrea, Sant’Agata…, hen was allen een vreselijk lot beschoren.
En kijk, in deze kerk op de flank van de Etna, ontdekken we plots ook een werk van de Vlaamse schilder Jan Van Houbracken (1612-1676), die als jongeman nog bij Rubens in de leer is geweest. Het stelt de Kruisiging van Christus voor. Even verderop, boven de zij-ingang, hangt een beschilderd houten paneel, Salvezza di Randazzo genaamd, waarop te zien is hoe Maria ervoor zorgt dat Randazzo gevrijwaard blijft van lavastromen.
We blijven de Via Umberto volgen tot we aan onze rechterhand de Archi Medievali bereiken. Het gaat om een middeleeuwse straat die onder vier spitsbogen in lavasteen doorloopt. Ze vormt een prestigieuze toegang tot de Piazza San Nicolò waar voorheen de bestuurders van de stad verzamelden en vergaderingen hielden.
Op het plein verrijst de Chiesa di San Nicolò, gewijd aan Sint Nicolaas van Bari. Ook deze kerk dateert oorspronkelijk uit de 13de eeuw maar onderging verschillende verbouwingen. De klokkentoren werd pas in de 18de eeuw toegevoegd en werd nooit helemaal afgewerkt. De donkere voorgevel wordt lichter gemaakt door witgepleisterde vlakken rond de toegangsdeuren en ramen.
Op het plein voor de kerk staat een mysterieus beeld, Randazzo Vecchio genaamd. Het is een beschadigd beeld van een man en enkele dieren: een adelaar gezeten in zijn nek, twee slangen die langs zijn lichaam kronkelen en een leeuw aan zijn voeten. Het beeld zou de reus Piracmon voorstellen, één van de kinderen van het mythologische godenpaar Uranus en Gaia. Hij zou één van de helpers zijn geweest van de god Vulcanus die zijn werkplaats had in de Etna.
Terug op de Via Umberto vervolgen we onze weg tot aan de Chiesa di San Martino, de laatste van de drie monumentale kerken die we vandaag bezoeken. Het gebouw vertoont sterke gelijkenissen met de kerk die we zonet al zagen. De ranke klokkentoren met de gestreepte zuiltjes rond de vensterbogen oogt echter eleganter. Binnenin is deze kerk weinig bijzonder.
Even voorbij de kerk bevindt zich de Porta San Martino, een oude poort die toegang gaf tot dit stadsdeel. Vanop het plein zien we de kloeke toren van het Castello Svevo. Het gebouw vindt zijn oorsprong in de 13de eeuw.
Een unieke collectie marionetten
Het kasteel herbergt binnen zijn dikke muren twee kleine musea. Er is vooreerst een bescheiden collectie archeologische vondsten, voornamelijk Grieks aardewerk uit diverse periodes.
Interessanter is echter het Museo dei Pupi Siciliani, een unieke collectie van 37 oude marionetten. Het gaat om originele poppen, gemaakt in de 18de en 19de eeuw door Puddu Maglia en Emilio Musumeci, twee bekende poppenmakers uit de regio.
Alle poppen stellen figuren voor uit het bekende Roelandslied, een middeleeuws verhaal over de heldendaden van Karel de Grote en zijn ridders. Deze ridderroman, die over heel Europa populair was, vormde in Sicilië de inspiratiebron voor allerlei opvoeringen in de marionettentheaters.
We keren op onze stappen terug en wandelen langs de buitenmuren van de oude stad. Beneden horen we het klaterende water van de Alcantara, een grillige bergstroom die deels gevoed wordt door de smeltende sneeuw op de flanken van de Etna.
Authentieke winkeltjes
Naast de bezienswaardigheden tref je in Randazzo ook aardig wat authentieke winkeltjes aan, vooral dan langs de Via Umberto. Bij Arturo kan je terecht voor fijne gebakjes met amandelspijs. Authentiek is zeker ook het kleine winkeltje van Franco Batturi waar de onweerstaanbare geur van versgebakken brood en koekjes je naar binnen lokt.
En dat er op de flanken van de Etna heel wat lekkere wijnen worden gemaakt kan je merken aan de aanwezigheid van enkele gezellige wijnbars waar je lokale wijnen kan proeven. In de omgeving van Randazzo zal je ook heel wat wijngaarden vinden.
Tip: in de buurt van Randazzo kan je het wijndomein Donnafugata bezoeken en er heerlijke wijnen van de Etna proeven. Meer info in dit artikel.
Ciao! Wij zijn Carl Buyck en Franka Verhoeyen, initiatiefnemers van Cosiddetto. Via deze blog delen wij onze passie voor Italië en al het moois dat dit bijzondere land te bieden heeft. Als je dit artikel leuk of interessant vindt, deel het dan gerust met jouw vrienden of kennissen. Je doet er ons een groot plezier mee. Grazie mille!
Reacties